Doksycyklina, Doxycyclinum - dawkowanie, działanie, ulotka, skutki uboczne

Wskazania do stosowania doksycykliny

Doksycyklina jest lekiem stosowanym do zwalczania infekcji wywołanych przez określone bakterie.

Układ oddechowy: zapalenie zatok, oskrzeli oraz płuc, które są efektem działania bakterii Mycoplasma pneumoniae, Rikettsia i Chlamydia spp.

Układ pokarmowy: biegunka podróżnych, cholera oraz choroba Whipple'a.

Układ moczowy: zwalczanie zapalenia prostaty, rzeżączki, kiły oraz chlamydiozy.

Okulistyka: jaglica, czyli zapalenie spojówek wywołanee przez bakterie Chlamydia spp.

Doksycyklina jest również stosowana do leczenia infekcji skóry, takich jak trądzik różowaty i pospolity. Inne zastosowania to leczenie dżumy, papuzicy, tularemii, boreliozy oraz listeriozy. Dodatkowo, lek ten może być ordynowany w celu prewencji zakażeń malarią.

Mechanizm działania doksycykliny

Doksycyklina działa poprzez wiązanie się z 30S rybosomem bakteryjnym, co hamuje syntezę białek i zatrzymuje rozwój bakterii. Spektrum działania doksycykliny obejmuje szeroki zakres. W przypadku bakterii Gram-ujemnych środek wykazuje skuteczność względem: Neisseria gonorrhoeae, Haemophillus influenzae, Brucella spp., Escherichia coli, Enterobacter spp., Klebsiella spp., Salmonella spp., Shigella spp., Bacteroides spp., Pseudomonas spp., Proteus spp., Serratia spp., oraz Providencia spp.

Jeśli chodzi o bakterie gram-dodatnie, doksycyklina jest skuteczna przeciwko Streptococcus haemolyticus (α, β), Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus, Bacillus anthracis, Listeria monocytogenes, Enterococcus spp, Staphylococcus epidermidis, oraz Propionibacterium acnes.

Działa również przeciwko Rickettsia spp., Chlamydia spp., Mycoplasma spp. oraz Ureaplasma spp.

Dawkowanie doksycykliny

Dawka doksycykliny najczęściej wynosci od 50 do 200 mg dziennie i jest ustalana na podstawie diagnozy i typu bakterii powodującej infekcję. Okres leczenia trwa od siedmiu do dwudziestu ośmiu dni. W przypadku leczenia kiły, dawka wzrasta do 300 mg dziennie. Zaleca się przyjmowanie leku z dużą ilością wody, co najmniej jedną szklanką, najlepiej w pozycji stojącej , aby zapobiec podrażnieniu przełyku.

Przeciwwskazania do stosowania doksycykliny

Doksycykliny nie powinno się stosować w przypadku nadwrażliwości na antybiotyki z grupy tetracyklin, poważnej niewydolności wątroby czy ciąży, zwłaszcza po czwartym miesiącu. Lek jest również przeciwwskazany dla dzieci poniżej 12. roku życia.

Ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu doksycykliny

Skutki uboczne

Do częstych działań niepożądanych związanych ze stosowaniem doksycykliny należą: zaburzenia rozwoju zębów i kości, bóle kostno-stawowe, bóle mięśniowe, niodwracalne przebarwienia zębów. Rzadziej obserwiwabe skutki uboczne to: bóle brzucha, biegunka, wymioty, fotodermatozy, wysypka, rumień, zaburzenia łaknienia, bóle głowy. Rzadko i bardzo rzadko mogą wystąpić: eozunofilia, wzrost ciśnienia śródczaskowego, trombocytopenia, czarny język, zaburzenia czynności wątroby, zwiększone stężenie mocznika we krwi, neutropenia, niedokrwistość hemolityczna, zakażenia grzybicze, porfiria, wstrząs anafilaktyczny, niewydolność wątroby, podwójne widzenie, ubytki widzenia, hipokaliemia, żółtaczka, szumy uszne, zapalenie osierdzia.

Wpływ na prowadzenie pojazdów

Doksycyklina może powodować problemy z widzeniem, co z kolei może ograniczać zdolność prowadzenia pojazdów.

Wpływ na ciążę

W przypadku ciąży, doksycyklina może przechodzić przez barierę łożyskową i gromadzić się w tkankach płodu, powodując przebarwienia zębów poprzez odkładanie się w zawiązkach zębowych. Stosowanie doksycykliny podczas ciąży zwiększa ryzyko uszkodzenia wątroby.

Wpływ na laktację

Co do karmienia piersią, doksycyklina jest w stanie przeniknąć do mleka matki. Ze względu na potencjalny wpływ na rozwój zębów i kości, zaleca się unikanie jej stosowania podczas laktacji.

Interakcje z lekami

• Absorpcja doksycykliny może być utrudniona przez jony glinu, wapnia i magnezu, które są obecne w lekach neutralizujących sok żołądkowy, a także przez preparaty zawierające żelazo, węgiel aktywny i cholestyraminę.
• Leku nie powinno się łączyć z antybiotykami beta-laktamowymi.
• Jednoczesne stosowanie doksycykliny i innych tetracyklin może prowadzić do poważnych uszkodzeń nerek.
• Leki, które mogą wpływać na czynność wątroby, mogą zwiększyć ryzyko niewydolności wątroby, jeśli są stosowane jednocześnie z doksycykliną.
• Substancja może zwiększać efekty leków pochodnych sulfonylomocznika (doustnych leków przeciwcukrzycowych) i leków przeciwzakrzepowych z grupy kumaryn. Podczas jednoczesnego stosowania tych leków konieczne może być monitorowanie poziomu glukozy we krwi oraz parametrów krzepnięcia krwi.
• Leki, które indukują enzymy wątrobowe, takie jak barbiturany, karbamazepina, dwufenylohydantoina, acetaminofen mogą przyspieszać metabolizm leku w wątrobie, co prowadzi do nieosiągania terapeutycznych poziomów antybiotyku.
• Jednoczesne stosowanie doksycykliny i doustnych środków antykoncepcyjnych może obniżać skuteczność tych ostatnich.
• Nie należy przyjmować  substancji wraz z mlekiem lub produktami mlecznymi, które mogą hamować jej absorpcję z przewodu pokarmowego.

Interakcje z alkoholem

Konsumpcja alkoholu podczas leczenia doksycykliną może zmniejszyć jej skuteczność terapeutyczną, dlatego zaleca się unikanie jego spożywania w trakcie terapii.

Inne środki ostrożności

• Doksycyklina może wpływać na wyniki niektórych testów diagnostycznych, zakłócając odczyty poziomów glukozy, białka urobilinogenu i katecholamin w moczu.
• W trakcie terapii, powinno się unikać bezpośredniego kontaktu ze światłem słonecznym, włączając w to opalanie czy korzystanie z solarium, ze względu na jej właściwości fotouczulające.
• Jak wiele antybiotyków o szerokim spektrum, może ona prowadzić do niewłaściwego rozwoju innych mikroorganizmów, takich jak grzyby.
• Przyjmowanie doksycykliny w pozycji leżącej, nawet z dużą ilością wody, może prowadzić do podrażnienia przełyku.
• W przypadku wystąpienia biegunki, może to być oznaka rzekomobłoniastego zapalenia jelit, więc pacjent powinien skontaktować się z lekarzem.
• Stosowanie leku u małych dzieci oraz w ostatnim trymestrze ciąży może prowadzić do uszkodzenia i przebarwień zębów. Lek może także wywoływać porfirię, która to jest zaburzeniem metabolizmu hemoglobiny.
• Lek uważa się za potencjalnie nasilający objawy miastenii (choroba charakteryzująca się szybkim zmęczeniem i osłabieniem mięśni szkieletowych) i tocznia (choroba autoimmunologiczna).