Mięta - właściwości lecznicze i zastosowanie. Na co pomaga mięta pieprzowa?

Mięta jako przyprawa – wykorzystanie w kuchni

Mięta pieprzowa jako przyprawa ma wciąż niewielkie znaczenie w kuchni polskiej. Wykorzystuje się ją głównie jako farsz do pierogów i dodatek aromatyzujący do napojów. Woda z miętą (a czasem również z dodatkiem soku z cytryny) jest szczególnie ceniona w okresie upałów i podczas odchudzania.

Na świecie mięta od tysięcy lat jest znaną rośliną jadalną. Już starożytni Rzymianie dodawali ją do win i sosów. Indianie przyprawiali miętą papki kukurydziane i suszone mięso. Obecnie mięta należy do podstawowych przypraw kuchni brytyjskiej i francuskiej. Liście mięty to jeden ze składników angielskiego sosu do jagnięciny. Poza tym można dodawać je do mięs, ryb, serów, ryb i jogurtów. Na Litwie mięta stanowi farsz do cepelin, tj. klusków przygotowanych z mąki i ziemniaków. W krajach arabskich z mięty przyrządza się z niej chłodzące napoje. W Maroko Mięta Dr.Max, herbata ziołowa jest uznawana za narodowy napój.

Najbardziej wartościowa jest świeża przyprawa. Suszona mięta ma mniej aromatu. Dobrym sposobem na zachowanie jej właściwości jest mrożenie, np. w formie kostek lodowych.

Mięta – zastosowanie w kosmetyce

Mięta pieprzowa to jedna z najbardziej znanych roślin kosmetycznych. To podstawowy składnik past do zębów. Ponadto wchodzi w skład kosmetyków do mycia ciała, szamponów (np. Ziaja, szampon intensywna świeżość z miętą lub Klorane szampon detoksykujący), płynów do płukania ust, balsamów do pielęgnacji ust.

Jako kosmetyk mięta odświeża oddech, chroni skórę przed starzeniem, ogranicza łupież i reguluje pracę gruczołów łojotokowych. Jest polecana przy problemach z nadmiernym przetłuszczaniem włosów oraz trądzikiem. Olejek miętowy ma silne działanie i może podrażniać skórę. Dlatego osoby z wrażliwą cerą powinny korzystać z kosmetyków ostrożnie. Warto wcześniej przeprowadzić test.

Ze względu na szeroki wybór produktów dostępnych w drogeriach lub aptekach, kosmetyki z miętą ,można po prostu kupić. Alternatywę stanowi dodawanie do ulubionych kremów czy szamponów odrobiny olejku miętowego. Olejek, podobnie jak napary, warto stosować także podczas kąpieli leczniczych.

Sprawdź też nasz przepis na domowy krem na rozstępy z olejkiem z mięty.

Mięta – jak suszyć?

Obróbka mięty i jej przygotowanie do przechowywania nie sprawiają większych problemów. Liście można zbierać przez większą część roku, natomiast ziele pozyskuje się w początkowym okresie kwitnienia. Należy usunąć zdrewniałe części. Ścięte rośliny umieszcza się w miejscu suchym, ciepłym, przewiewnym, osłoniętym od słońca. Dłuższa ekspozycja na promienie słoneczne obniża zawartość olejków eterycznych i odbarwia surowiec. Liście i ziele należy układać cienkimi warstwami. Temperatura suszenia nie powinna przekraczać 35ºC. Po wysuszeniu surowiec powinno się rozdrobnić i umieścić w „oddychających” pojemnikach, np. papierowych torbach.

Mięta pieprzowa w ciąży

Mięta w ciąży jest dozwolona, ale trzeba korzystać z niej przy zachowaniu szczególnych środków ostrożności. W tym wyjątkowym okresie nie powinno się nadużywać ziół. Dlatego miętę zaleca się pić sporadycznie, np. przy zwiększonej nerwowości. Jednocześnie trzeba pamiętać, że może powodować zgagę i alergie. Warto więc poszukać bezpieczniejszych zamienników i preparatów uspokajających.

Z olejku miętowego powinny zrezygnować kobiety w ciąży i matki karmiące.

Mięta  – przeciwwskazania

Napary z mięty uchodzą za bezpieczne, chociaż nie powinno się stosować ich w nadmiarze. Długotrwałe spożywanie (przez wiele tygodni) może powodować nieprzyjemne skutki uboczne. To m.in. reakcje alergiczne, zgaga i uderzenia gorąca. Z ziół powinny zrezygnować osoby borykające się z takimi chorobami jak: choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, refluks żołądkowo-przełykowy, wrzodziejące zapalenie jelita oraz uchyłkowatość jelit. Olejek miętowy przyjmowany doustnie w dużych ilościach może spowodować wymioty i bóle brzucha.

Mięta – gdzie sadzić?

Miętę pieprzową z powodzeniem można posadzić w ogrodzie, a nawet na balkonie. Najlepiej wybierać miejsca jasne, ale lekko osłonięte. Wtedy liście i inne części będą bardziej aromatyczne, a uprawa łatwiejsza. Miętę można łączyć z bylinami i krzewami. Rośnie jako roślina okrywowa.

Mięta – kiedy zbierać?

Miętę z własnego ogródka zbiera się na bieżąco, w razie potrzeby. Zbiór na suszenie najlepiej wykonywać do początkowej fazy kwitnienia. Roślina najczęściej kwitnie od czerwca i  właśnie na początku tego miesiąca często przeprowadza się zbiory.

Mięta – ile można pić?

Mięta to roślina o silnym działaniu, dlatego korzysta się z niej ostrożnie. Napary stosuje się doraźnie przy wystąpieniu niekorzystnych objawów. Zwykle wystarczy jedna szklanka dziennie (można ją pić na 2-3 razy). Napoje orzeźwiające z dodatkiem mięty można spożywać  w większej ilości (zwykle dodaje się do nich mniej surowca niż w naparach).

Od kiedy mięta dla dziecka?

Z olejków miętowych mogą korzystać dzieci dopiero od 8 roku życia. Naparów nie powinno się podawać dzieciom poniżej 4 roku życia. Stosowanie mięty u wybranych grup - dzieci, kobiety w ciąży, matki karmiące - zaleca się skonsultować z lekarzem.

Mięta na odchudzanie – warto z niej korzystać?

Mięta na odchudzanie to tylko środek pomocniczy. Przyczynia się do tego pośrednio, ułatwiając trawienie i przyśpieszając usuwanie toksycznych produktów przemiany materii. W praktyce jednak można znaleźć inne, lepsze suplementy na odchudzanie, które nadają się do bezpiecznego stosowania przez długi czas.

Czy mięta jest moczopędna?

Tak, wykazuje działanie moczopędne i oczyszczające.

Mięta – podsumowanie

Mięta pieprzowa to dobroczynna roślina, która daje wiele korzyści dla zdrowia, a ponadto jest smacznym dodatkiem w kuchni. Klucz do zdrowia stanowi jej rozsądne stosowanie.

Źródła:

1. Chrapek A.; Dzida K.; Skład chemiczny, warunki uprawy i właściwości lecznicze mięty pieprzowej (Mentha × piperita). 2020; Wybrane zagadnienia z zakresu przemysłu spożywczego oraz zarządzania inżynierii produkcji, tom1, WUP, str.: 16-22.   
2. Kiełyka-Dadasiewicz A.; Tarasevičienė Ž.; Kubat-Sikorska A.; Stryjecka M.; Mięta jako składnik żywności tradycyjnej w Polsce i na świecie; Biopotraviny, tradicne a regionalne potraviny na Slovensku a v zahranici, 2016, Zborník z medzinárodnej vedeckej konferencie, str: 109-118.
3. Senderski; Prawie wszystko o ziołach; Podkowa Leśna 2007; Wydawca M. E. Senderski.
4. B-E van Wyk, M. Wink; Rośliny lecznicze świata; Wrocław 2004; MedPharm Polska.   
5. Ł. Łuczaj; Dzika kuchnia; Warszawa 2013, Nasza Księgarnia.