Nabyta polineuropatia − leczenie czy tylko łagodzenie objawów?

Polineuropatia to zespół objawów, który jest skutkiem wieloogniskowego uszkodzenia nerwów obwodowych. W wyniku takiego uszkodzenia włókien nerwowych, dochodzi do rozwoju zarówno czuciowych, jak i ruchowych ubytków neurologicznych. Jakie są przyczyny polineuropatii? Jak rozpoznać wczesne objawy neuropatii obwodowej? Czy istnieją skuteczne sposoby leczenia tego problemu?

Polineuropatia − przyczyny

Polineuropatia to zespół objawów wynikających z mnogiego uszkodzenia włókien nerwowych w obwodowym układzie nerwowym. Do uszkodzenia nerwów może dojść między innymi w przebiegu chorób zakaźnych, zaburzeń gospodarki hormonalnej, działania toksyn czy niedoborów witamin i mikroelementów.

Najczęstsze przyczyny polineuropatii:

• choroby zakaźne,
• zatrucia toksynami,
• wpływ leków,
• cukrzyca (sprawdź leki na cukrzycę),
• nadużywanie alkoholu,
• procesy autoimmunologiczne,
• choroby zapalne,
• niedożywienie,
• choroby nowotworowe.

Przeczyta również, czym jest neuropatia poinfekcyjna. 

Polineuropatia − objawy

Pierwsze symptomy neuropatii obwodowej mogą być na tyle subtelne, że przez dłuższy czas pozostają ignorowane i bagatelizowane przez pacjenta. Mrowienie czy przejściowe drętwienie różnych części ciała pacjenci zrzucają zwykle na karb zmęczenia i przepracowania lub złej diety. Jak jednak nie pominąć wczesnych objawów polineuropatii?

W skład nerwów obwodowych wchodzą zarówno włókna, które odpowiadają za przewodzenie bodźców czuciowych, jak i ruchowych. Dlatego też w większości polineuropatii obserwuje się 2 rodzaje ubytków – czucia i ruchu.

Uszkodzenie włókien czuciowych daje takie objawy polineuropatii jak:

• drętwienie
• mrowienie
• zaburzenia czucia
• cierpnięcie kończyn
• osłabienie czucia dotyku
• odczuwanie bólu pod wpływem delikatnych bodźców dotykowych
• uczucie pieczenia i kłucia w kończynach

Sprawdź też, z czego wynika drętwienie palców u nóg.

Co ciekawe, ubytki czuciowe mają zwykle bardzo charakterystyczną lokalizację, bo dotyczą dłoni i stóp, co daje tak zwany objaw „rękawiczek i skarpetek”.

Z kolei uszkodzenie włókien ruchowych skutkuje takimi objawami polineuropatii jak spadek siły mięśniowej, zaburzenia poruszania, trudności w wykonywaniu precyzyjnych czynności, np. pisanie, jak również mimowolne skurcze mięśni.

Przeczytaj też: Niedowład ręki - czego może być przyczyną?

Polineuropatia − leczenie

Wybór metody leczenia polineuropatii jest ściśle zależny od przyczyny choroby. Najprościej mówiąc wyróżnić można leczenie przyczynowe i postępowanie, które ma złagodzić objawy choroby.

Jakie więc leczenie będzie odpowiednie w zależności od przyczyny?

Zaburzenia endokrynologiczne

Jedną z najczęstszych przyczyn polineuropatii jest cukrzyca, w przebiegu której uszkodzenie nerwów wynika z dużych wahań poziomu cukru we krwi. Najskuteczniejszą formą leczenia tego rodzaju polineuropatii jest terapia choroby podstawowej, czyli dążenie do utrzymywania prawidłowego poziomu glukozy w codziennych pomiarach. Podobnie jest w przypadku neuropatii w przebiegu chorób tarczycy − tu także podstawą jest wyrównanie gospodarki hormonalnej tego gruczołu.

Przeczytaj, czym jest neuropatia cukrzycowa.

Polineuropatie zapalne

W przypadku polineuropatii, w których powodem uszkodzenia nerwów jest immunologiczny proces zapalny, leczenie pacjentów polega na hamowaniu układu odpornościowego. Do leków tych zalicza się systemowe glikokortykosteroidy i leki immunosupresyjne, ponadto w terapii stosuje się też metody takie jak plazmafereza i podawaniu dożylnych immunoglobulin.

Sprawdź też, czym są nerwobóle. 

Polineuropatie polekowe i toksyczne

W przypadku neuropatii, która powstała w wyniku toksycznego wpływu leków czy toksyn, leczenie to przerwanie ekspozycji na szkodliwy czynnik. Dotyczy to także jednej z najczęstszych przyczyn polineuropatii, czyli alkoholu. Niestety, często wieloletnie nadużywanie alkoholu powoduje tak duże spustoszenie w organizmie, że nawet całkowita abstynencja nie jest w stanie cofnąć objawów neurologicznych.

Niedobory witamin

Jednym z objawów niedożywienia mogą być zaburzenia neurologiczne, objawiające się pod postacią polineuropatii. Leczenie oparte jest wówczas na suplementacji brakujących witamin i mikroelementów. Bardzo jaskrawym przykładem takich zaburzeń jest polineuropatia z niedoboru witaminy B12, która pojawić się może u osób stosujących modną obecnie dietę wegańską. Ten rodzaj diety zawsze wymaga suplementacji witaminy B12, co pozwala uniknąć objawów związanych z jej niedoborem.

Czy istnieje jest skuteczne leczenie polineuropatii?

Niestety, polineuropatie mają zwykle przewlekły przebieg, a chorzy doświadczają ich objawów przez wiele lat. Jeśli możliwe jest leczenie przyczynowe, jak w neuropatiach zapalnych, wówczas istnieje spora szansa na znaczną redukcję objawów choroby. W pozostałych przypadkach istotną role odgrywa regularna fizykoterapia oraz zapobieganie powikłaniom polineuropatii np. powstawaniu owrzodzeń.