Przeziębienie a grypa – jak je odróżnić?

Grypa i przeziębienie są sezonowo występującymi chorobami infekcyjnymi dróg oddechowych. Choć ich objawy mogą wydawać się bardzo podobne, to zupełnie inne jednostki chorobowe. Istnieje kilka cech, które pozwalają je odróżnić. Dowiedz się, kiedy możesz mieć do czynienia z grypą, a kiedy z przeziębieniem.

Kiedy grypa, a kiedy przeziębienie?

Grypa jest chorobą wirusową spowodowaną przez zakażenie wirusem grypy A, B lub – dużo rzadziej – C.

• Wyróżniamy grypę sezonową i pandemiczną.
• Ta pierwsza występuje w postaci corocznych zachorowań w okresie epidemicznym, który w naszym kraju przypada na okres od października do kwietnia.
• Natomiast grypa pandemiczna to groźniejszy rodzaj choroby, który występuje co kilka lat w postaci światowych epidemii, a nawet pandemii. Jest wywołany przez nie występujące dotąd u ludzi zakażenia nowym podtypem wirusa grypy typu A. Do przykładów należy epidemia świńskiej grypy.
• Zakażenie wirusem grypy przenoszone jest drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt pomiędzy ludźmi.
• Istnieje również możliwość przeniesienia zakażenia z niektórych zwierząt (m.in. świń, psów, czy domowych i dzikich ptaków) na człowieka i odwrotnie.
• Zachorowanie na grypę ma nagły, gwałtowny początek. W niepowikłanych przypadkach objawy ustępują w ciągu 3-7 dni. Jednak u części chorych kaszel i uczucie rozbicia mogą utrzymywać się jeszcze przez ponad 2 tygodnie.

Przeziębienie, inaczej choroba przeziębieniowa, to wirusowe zapalenie błony śluzowej nosa, zatok przynosowych oraz gardła.

• Za objawami klinicznymi może stać zakażenie dróg oddechowych jednym z ponad 200 wirusów – najczęściej są to różne gatunki rinowirusów, koronawirusów lub wirusów grypy rzekomej. Źródłem zakażenia są osoby chorujące na przeziębienie.
• Zakażenia przenosi się drogą kropelkową oraz przez kontakt bezpośredni.
• Objawy przeziębienia, w odróżnieniu od grypy rozwijają się powoli, a początek choroby jest łagodny. Największe nasilenie objawów występuje najczęściej 2 i 3 dnia od początku objawów, następnie stopniowo ustępują w ciągu 7-10 dni.
• U części chorych kaszel poinfekcyjny może utrzymywać się jeszcze przez 2-3 tygodni.
• Osoba, która przebyła przeziębienia, jest zakaźna przez ok. 2 tygodnie od pojawienia się objawów infekcji.

Przeziębienie a grypa – różnice

Główną różnicę między grypą a przeziębieniem stanowi początek objawów – w przypadku grypy nagły i gwałtowny, natomiast łagodny, stopniowo nasilający się w przeziębieniu. Jednak nie tylko to pozwala na zróżnicowanie tych dwóch jednostek chorobowych.

• U pacjentów chorujących na grypę początkowo dominują objawy ogólne, w postaci gorączki, często przekraczającej 39°C, dreszczy, uczucia rozbicia, złego samopoczucia, bólów mięśniowo-stawowych oraz bólu głowy. Objawy ze strony układu oddechowego ujawniają się zazwyczaj po ok. 3 dniach choroby, kiedy nasilenie dolegliwości ogólnych ulega stopniowemu zmniejszeniu. Chory może uskarżać się na ból gardła, suchy i duszący kaszel, a także katar, zazwyczaj o niewielkim nasileniu. Poza tym u części pacjentów mogą wystąpić nudności, wymioty oraz łagodna biegunka.
• Warto również wspomnieć o możliwych powikłaniach grypy – bo to właśnie ich zazwyczaj boimy się najbardziej.

• Zapalenie płuc – może być ono spowodowane przez wirusa grypy, jak i być efektem wtórnego nadkażenia bakteryjnego,
• Angina paciorkowcowa,
• Zapalenie ucha środkowego,
• Zapalenie mięśnia sercowego,
• Zapalenia osierdzia,
• Zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu,
• Sepsa i niewydolność wielonarządowa,
• Zaostrzenia chorób współistniejących.

• Do rzadziej występujących powikłań należy poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego, zespół Guillaina i Barrégo, zapalenie mięśni mogące przebiegać z ostrym uszkodzeniem nerek. U dzieci przyjmujących preparaty kwasu acetylosalicylowego może dojść do rozwoju groźnego powikłania, jakim jest zespół Reye’a przebiegający z ostrym uszkodzeniem wątroby i mózgu.
• Choroba przeziębieniowa charakteryzuje się łagodnym przebiegiem. Bardzo często objawy ograniczają się do dolegliwości ze strony dróg oddechowych – kataru, zatkania nosa, bólu gardła, rzadziej kaszlu, początkowo suchego, a następnie mokrego. Niekiedy może pojawić się zapalenie spojówek lub osutka skórna. U części pacjentów mamy do czynienia z objawami ogólnymi w postaci złego samopoczucia, bólu głowy, szczególnie w okolicy zatok obocznych nosa, stanu podgorączkowego lub gorączki zazwyczaj nieprzekraczającej 39°C. Opisane dolegliwości zazwyczaj mają dużo mniejsze nasilenie niż w grypie.
• W przeciwieństwie do grypy, powikłania przeziębienia występują dużo rzadziej i zazwyczaj mają łagodniejszy przebieg. Należy do nich bakteryjne zapalenie zatok, bakteryjne zapalenie ucha środkowego, angina paciorkowcowa oraz bakteryjne zapalenie płuc.

Grypa a przeziębienie – tabela

Grypa a przeziębienie – leczenie

Leczenie objawowe grypy i przeziębienia jest uzależnione od zgłaszanych przez pacjenta dolegliwości. Do leków na przeziębienie i grypę stosowanych celem złagodzenia objawów tych chorób należą:

• Leki przeciwgorączkowe, takie jak ibuprofen i paracetamol,
• Tabletki na katar, zawierające w swoim składzie pseudoefedrynę lub kropelki do nosa z ksylometazoliną, lub oksymetazoliną,
• Tabletki na ból gardła zawierające miejscowo działające substancje łagodzące i antyseptyczne,
• Syropy na kaszel mokry stosowane w przypadku występowania kaszlu produktywnego celem rozrzedzenia zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny,
• Syropy na kaszel suchy, których zadaniem jest zahamowanie odruchu kaszlowego. W celu zaordynowania odpowiedniego leczenia należy odróżnić, czy mamy do czynienia z kaszlem suchym, czy mokrym.

Do preparatów łagodzących objawy przeziębienia należą również niektóre sposoby domowe. Miody naturalne wykazują działanie przeciwkaszlowe i łagodzące dolegliwości bólowe gardła, natomiast niektóre zioła jednoskładnikowe, takie jak korzeń lub ziele jeżówki, a także wyciąg z pelargonii afrykańskiej, mają udowodnione działanie skracające czas trwania objawów przeziębienia.

Leczenie przyczynowe polegające na stosowaniu leków przeciwwirusowych jest wskazane u części pacjentów z grypą. Do tej grupy należą:

• Seniorzy,
• Pensjonariusze placówek opiekuńczo-leczniczych,
• Osoby z chorobami współistniejącymi, takimi jak cukrzyca, przewlekła obturacyjna choroba płuc, przewlekła choroba nerek, choroby sercowo-naczyniowe,
• Kobiety w ciąży i w okresie połogu,
• Pacjenci hospitalizowani, u których rozpoznano lub podejrzewa się grypę.

Leki przeciwwirusowe powinny być włączone do 48 godzin od pojawienia się pierwszych objawów grypy.

Zapobieganie grypie polega na przyjęciu corocznego szczepienia przeciwko grypie, a także unikaniu kontaktu z osobami chorymi. To ostatnie postępowanie jest zalecane również w odniesieniu do przeziębienia. W przypadku częstych przeziębień możliwe jest zastosowanie lizatów bakteryjnych – są to specjalne szczepionki uodparniające, zawierające fragmenty komórek najczęstszych patogenów bakteryjnych wywołujących infekcje dróg oddechowych. Ich działanie polega na stymulacji elementów układu odpornościowego, dzięki czemu wykazują skuteczność w zapobieganiu infekcjom dróg oddechowych.

Podsumowanie

Grypa i przeziębienie to choroby, których przebieg z pozoru może wydawać się podobny. Jest jednak kilka cech, które pozwalają odróżnić te dwie jednostki chorobowe. Główną różnicę stanowi nagły początek grypy z przewagą nasilonych objawów ogólnych. Przeziębienie najczęściej ma łagodny początek, a ulegające stopniowemu nasileniu objawy są zazwyczaj ograniczone do dróg oddechowych.