Spirometria − na czym polega badanie pojemności płuc?

15. 3. 2019 · 4 minuty czytania

Spirometria, czyli badanie pojemności płuc, to jeden ze sposobów diagnostyki chorób układu oddechowego. Na czym polega i jak się je wykonuje? Dowiedz się więcej!

Aleksandra Malewska
Aleksandra Malewska
Spirometria − na czym polega badanie pojemności płuc?

Lekarz skierował Cię na badanie spirometryczne, a Ty nie wiesz na co się przygotować? Spirometria nic nie boli i zajmuje dosłownie kilka minut. Nie musisz się nim stresować. Badanie to zlecane jest przez lekarza głównie po to, żeby ocenić Twoją czynność płuc. Zobacz, jak się przygotować do spirometrii i jak zinterpretować wynik badania.

Co to jest spirometria?

Spirometria to podstawowe badanie, które wykonuje się, żeby ocenić czynność płuc. Nie musisz obawiać się tego badania, bo jest całkowicie bezbolesne. A to właśnie o to, najczęściej pytają pacjenci.  

Spirometrię wykonuje się przy podejrzeniu takich chorób jak astma oskrzelowa czy przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP). Wykonuje się ją też po to, żeby obiektywnie ocenić wydolność układu oddechowego w przebiegu tak zwanych śródmiąższowych chorób płuc (np. zwłóknienie tkanki płucnej w przebiegu sarkoidozy czy chorób tkanki łącznej jak twardzina układowa).

Zaletą badania jest jego powtarzalność, co oznacza, że można porównać 2 wyniki wykonane w odstępie czasu i ocenić, czy choroba postępuje i czy leczenie jest skuteczne.

Sprawdź też, skąd się biorą duszności.

spirometria - przygotowanie do badania

 

Na czym polega spirometria?

Podczas badania, masz zaciśnięty nos i oddychasz przez specjalny ustnik, który musisz szczelnie objąć ustami. Podczas badania siedzisz, więc jest dość komfortowe. Pamiętaj o tym, żeby postępować dokładnie według zaleceń technika.

Początkowo będziesz oddychać swobodnie swoim „normalnym” oddechem. Następnie, na sygnał technika, weźmiesz jak najgłębszy wdech, po czym tak szybko i tak silnie jak tylko potrafisz, wypuścisz powietrze z płuc.

na czym polega spirometria

 

Kluczowe jest tutaj jak najdłuższe wypuszczanie powietrza. Możesz przy tym czuć tzw. Całkowicie „puste płuca”. Ale nie możesz jednak przestać, nawet gdy brakuje Ci już powietrza − wydychaj powietrze aż do moment, gdy dostaniesz sygnał: „stop”. Takie polecenie powtarza się od 3 do 4 razy.

Moment szybkiego wypuszczania powietrza, jak również uczucie pustych płuc, mogą być odrobinę niekomfortowe, jest to jednak całkowicie bezpieczne i niczym nie grozi.

Sprawdź też, jak wygląda oczyszczenie płuc po paleniu.

Spirometria − normy i wyniki badań

Badanie spirometryczne ocenia pojemność życiową płuc (VC- ang. vital capacity).

Składają się na nią objętości:

  • TV – objętość oddechowa (ang. tidal volume) − pojemność ta to około 0,5 litra powietrza, które dorosły człowiek wdycha i wydycha podczas spokojnego oddechu
  • IRV – zapasowa objętość wdechowa (ang. inspiratory reserve volume) − objętość, jaką dodatkowo można wtłoczyć do płuc podczas pogłębionego wdechu − wynosi ona około 2,5 litra
  • ERV – objętość zapasowa (ang. expiratory reserve volume) − dodatkowa objętość powietrza, jaką można usunąć z płuc, po zakończeniu spokojnego wydechu − wynosi ona ok. 1,5 litra
  • IC − pojemność wdechowa − jest sumą objętości TV i IRV
wyniki spirometrii

 

Dodatkowo, nawet po pozornym wypuszczeniu całego powietrza z płuc, w układnie oddechowym zostaje tak zwana objętość zalegająca (RV- residual volume), która wynosi około 1,2 litra. Zapobiega ona zapadnięciu się pęcherzyków płucnych.

Spirometria ocenia także charakterystyczne parametry, które obrazują zdolności układu oddechowego.

Sprawdź też, czym jest astma wysiłkowa.

Do parametrów tych należą:

  • FEV1 − objętość powietrza wydychana z płuc w ciągu 1. sekundy przy natężonym wydechu. Wskaźnik ten obniżony jest u osób ze zwężeniem oskrzeli np. w przebiegu astmy oskrzelowej
  • FVC − nasilona pojemność życiowa − całkowita objętość powietrza usunięta z płuc od najgłębszego wdechu do najgłębszego wydechu, zależy od tego jak duże są płuca pacjenta
  • FEV1/FVC − tak zwany wskaźnik Tiffneau. To stosunek 2 poprzednich wartości. Wskaźnik ten pozwala ocenić, czy u podłoża problemów z układem oddechowym leżą zaburzenia związane ze zwężeniem drzewa oskrzelowego (obniżony wskaźnik Tiffneau), czy z ograniczeniem objętości płuc (wskaźnik Tiffneau jest w normie lub zwiększony).
spirometria normy

Spirometria − jak się przygotować?

Żeby badanie było wiarygodne i porównywalne, wiele zależy od pacjenta.

Oto kilka wskazówek jak przygotować się do spirometrii:

  • na min. 2 h przed badaniem nie pal papierosów − nawet tych elektronicznych
  • na min. 4 h przed badaniem nie pij alkoholu
  • na 2 − 3 h przed badaniem nie jedz żadnego ciężkiego i obfitego posiłku. Możesz 3 h przed zjeść jedynie lekką przekąskę
  • odpocznij przed badaniem, nie wykonuj tuż przed żadnego intensywnego wysiłku
  • ubierz luźne ubranie pozwalające na swobodne ruchy oddechowe
  • jeśli przyjmujesz wziewne leki rozkurczające oskrzela, uprzedź o tym swojego lekarza − on zaleci Ci, czy przed badaniem możesz zażyć swoją codzienną dawkę leku
spirometria - badanie płuc

 

Co jest najważniejsze? Nie bój się badania! W spirometrii dużo zależy od samego pacjenta, dlatego przyjdź na badanie zrelaksowany, nie masz się przecież czym stresować. Po badaniu lekarz zinterpretuje dla Ciebie wynik i na pewno odpowie na wszystkie Twoje pytania. Powodzenia!

    Więcej artykułów na ten temat

    • Czym jest i jak wygląda zapalenie tchawicy?

      Czym jest i jak wygląda zapalenie tchawicy?

      · 4 minuty czytania
      Zapalenie tchawicy to jedno z najczęstszych powikłań zapalenia krtani lub oskrzeli. Do jego charakterystycznych objawów zaliczają się problemy z oddychaniem i suchy kaszel. Dowiedz się więcej!
    • Bezdech senny – objawy, przyczyny i leczenie

      Bezdech senny – objawy, przyczyny i leczenie

      · 8 minut czytania
      Bezdech senny to dość poważna dolegliwość, której przyczyny mogą wynikać z innych chorób lub problemów zdrowotnych.
    • Odma płucna − rodzaje i przyczyny powstania

      Odma płucna − rodzaje i przyczyny powstania

      · 5 minut czytania
      Odma opłucnowa to schorzenie, które powoduje duszności i kaszel. Polega na zbieraniu się powietrza w jamie opłucnej. Skąd bierze się schorzenie i na czym polega jego leczenie? Sprawdź!
    O autorze
    Aleksandra Malewska
    Aleksandra Malewska
    Jestem lekarzem w trakcie szkolenia specjalizacyjnego z dermatologii i wenerologii. W szczególności interesuję się chorobami autoimmunologicznymi, które stanowią ścisłe połączenie dermatologii z wieloma innymi gałęziami medycyny. Moja działalność naukowa, w tym publikacje, dotyczą przede wszystkim pacjentów chorujących na autoimmunologiczne choroby tkanki łącznej. Nieodłączną częścią dermatologii jest też wenerologia, czyli dziedzina związana z chorobami przenoszonymi drogą płciową. Codzienny kontakt z pacjentami jest dla mnie wyzwaniem oraz źródłem ogromnej satysfakcji. Nieustannie się szkoląc, zdobywam wiedzę, która pozwala mi być lepszym lekarzem. Razem z dwiema koleżankami prowadzę blog o tematyce dermatologiczno-lifestyle’owej: DermaToLook, gdzie prosty w sposób mówimy o problemach dermatologicznych i o tym, jak dbać zdrową i piękna skórę.
    Przeczytaj więcej od tego autora
    O autorze
    Aleksandra Malewska
    Aleksandra Malewska
    Jestem lekarzem w trakcie szkolenia specjalizacyjnego z dermatologii i wenerologii. W szczególności interesuję się chorobami autoimmunologicznymi, które stanowią ścisłe połączenie dermatologii z wieloma innymi gałęziami medycyny. Moja działalność naukowa, w...
    Przeczytaj więcej od tego autora