Stłuszczenie wątroby – przyczyny, objawy i leczenie

5. 1. 2023 · 5 minut czytania

Nadużywanie alkoholu lub zaburzenia metabolizmu osłabiają naszą wątrobę, prowadząc do jej stłuszczenia. Regeneracja wątroby, a szczególnie odpowiednia dieta ma ogromne znaczenie dla kondycji całego organizmu.

Ewelina Zygmunt
Ewelina Zygmunt
Stłuszczenie wątroby – przyczyny, objawy i leczenie

Stłuszczenie wątroby jest jednym z najczęściej diagnozowanych schorzeń tego narządu. Choroba w dużej mierze dotyczy osób nadużywających alkoholu, jednak medycyna wyróżnia także niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD), które może towarzyszyć przewlekłym chorobom metabolicznym i autoimmunologicznym. Dowiedz się, jak objawia się stłuszczenie wątroby i w jaki sposób poradzić sobie z tą dolegliwością.

Stłuszczenie wątroby - co to jest?

Wątroba to największy gruczoł ludzkiego organizmu, który odpowiada za gospodarkę węglowodanami, tłuszczami i białkami. Odtruwa z toksyn i gromadzi zapasy witamin: A, D, B12 oraz żelaza. Jednocześnie wytwarza żółć i wypełnia funkcje immunologiczne. Stłuszczenie wątroby jest zaburzeniem polegającym na kumulacji kropli tłuszczu w komórkach wątroby (hepatocytach), które podczas przemiany materii nie uległy rozłożeniu. Obecność zbyt dużej ilości trójglicerydów we krwi, podwyższona aktywność enzymów wątrobowych i przewlekły stan zapalny gruczołu w dalszej perspektywie mogą prowadzić do włóknienia, marskości wątroby oraz raka wątrobokomórkowego.

Międzynarodowa klasyfikacja chorób, biorąc pod uwagę podłoże powstawania schorzenia, wyodrębnia dwa typy stłuszczenia wątroby alkoholowe oraz niealkoholowe. 

  • Pierwsze z nich jak sama nazwa wskazuje, dotyczy osób nadużywających alkoholu. Wątroba przekształca alkohol w dwa związki chemiczne kwas octowy i aldehyd. Substancje te są szczególnie niebezpieczne zarówno dla gruczołu, jak i całego organizmu. 
  • Niealkoholowa choroba stłuszczeniowa wątroby (NAFLD) charakteryzuje się odmiennymi czynnikami występowania, to m.in.: choroby metaboliczne i immunologiczne.
Co to jest stłuczenie wątroby

Stłuszczenie wątroby - przyczyny

Wśród najczęstszych czynników ryzyka występowania stłuszczenia wątroby wymienia się:

  • Nadmierne spożywanie alkoholu,
  • Wysokotłuszczowa, ciężkostrawna dieta,
  • Brak ruchu i aktywności fizycznej,
  • Choroby związane z zaburzeniem trawienia i wchłanianiem substancji odżywczych choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroby trzustki,
  • Choroby o podłożu infekcyjnym: wirusowe zapalenie wątroby typu C oraz D,
  • Insulinooporność, cukrzyca typu II,
  • Nadwaga i otyłość (szczególnie otyłość brzuszna),
  • Niedożywienie,
  • Długotrwałe zażywanie niektórych leków,
  • Żywienie pozajelitowe.

Stłuszczenie wątroby - objawy

Stłuszczenie wątroby w początkowym stadium, bez obecności stanu zapalnego, często nie daje żadnych wyraźnych objawów. Na tym etapie pacjenci często dowiadują się o problemie w czasie rutynowych badań enzymów wątrobowych, lipidogramu czy USG jamy brzusznej. Do symptomów, które mogą wystąpić, należą:

  • Ból okolic wątroby (spowodowany jej powiększeniem),
  • Ból prawej-górnej części brzucha (pod żebrami),
  • Przewlekłe zmęczenie i senność,
  •  Uczucie sytości, brak apetytu,
  •  Nudności i wymioty.

Jakie są stopnie stłuszczenia wątroby?

Stłuszczenie wątroby można podzielić na trzy wyraźne etapy kliniczne.

  1. Stłuszczenie proste (I stopień) polegające na zbieraniu się zbyt wielu komórek tłuszczu w gruczole. Kumulują się one w tzw. torbielkach tłuszczowych (zbitki tłuszczu w miąższu wątroby).
  2. Stłuszczenie z zapaleniem (II stopień) dalszym etapem choroby może być wystąpienie odczynu zapalnego torbielek tłuszczowych w wątrobie.
  3. Marskość wątroby (III stopień) nieleczone stłuszczenie wątroby na dalszym etapie rozwoju choroby przechodzi we włóknienie jej miąższu. Polega ona na gojeniu się uszkodzonej wątroby, a w następstwie nadprodukcji kolagenu i miejscowego bliznowacenia. Finalnie części miąższu wątroby obumierają, a co za tym idzie, tracą swoją funkcję w gruczole. Konsekwencją marskości wątroby może być w ostateczności konieczność przeszczepu tego organu pacjentowi, który odpowiednio wcześnie nie rozpoczął leczenia stłuszczenia wątroby. 
Jak leczyć stłuczenie wątroby

Jak leczyć stłuszczenie wątroby?

W przypadku podejrzenia stłuszczenia wątroby lekarz zbierze wywiad medyczny uwzględniający styl życia, choroby przewlekłe oraz przyjmowane leki, a następnie wdroży odpowiednią diagnostykę. Najprostszym sposobem wykrycia problemów z tym gruczołem są badania laboratoryjne krwi (tzw. próby wątrobowe) oraz USG jamy brzusznej. Najdalej idącą metodą diagnostyki jest biopsja i pobranie wycinka gruczołu, celem ocenienia poziomu stłuszczenia wątroby. 

  • W wypadku regularnego i zbyt częstego spożywania alkoholu kluczem do odbudowania kondycji wątroby jest abstynencja. Już 4-6 tygodni bez alkoholu pozwala organowi na częściową poprawę jego wydolności.
  • Przy siedzącym trybie życia i otyłości osoby zagrożone niealkoholowym stłuszczeniem wątroby powinny połączyć zmianę diety z rozpoczęciem aktywności fizycznej. Obniżenie kaloryczności posiłków oraz zamiana węglowodanów na białka i minerały zawarte w rybach, warzywach czy owocach pomogą odciążyć wątrobę ze zbyt wielu obowiązków związanych z trawieniem wysoko przetworzonych, kalorycznych dań. 
  • Może się okazać konieczne włączenie stosowania leków na cholesterol, leków na odchudzanie lub dedykowanych leków na wątrobę.

Domowy sposób na stłuszczenie wątroby

Ze względu na cywilizacyjny charakter choroby, jaką jest stłuszczenie wątroby, sami możemy skutecznie zatroszczyć się o zmianę nawyków, a co za tym idzie zatrzymanie schorzenia na wczesnym etapie. 

  • Regeneracja wątroby, a szczególnie odpowiednia dieta w chorobach wątroby, ma ogromne znaczenie dla kondycji całego organizmu. Jeśli nasza wątroba jest w dobrym stanie, a lekarz nie zaleci leczenia farmakologicznego, powinno nas to tym bardziej zmotywować do stosowania odpowiedniej profilaktyki zapobiegającej powstawaniu stłuszczenia wątroby w przyszłości. 
  • Na rynku dostępne są liczne mieszanki zawierające zioła oczyszczające organizm z toksyn (np. ostropest plamisty). 
  • Dla zdrowia wątroby mają też ogromne znaczenie: witamina C, witamina E, witamina K, witamina A oraz witaminy z grupy B.

Czy stłuszczenie wątroby jest odwracalne?

Jeżeli nie dopuścimy do zaawansowanego stłuszczenia z zapaleniem wątroby i jej stan nie będzie wskazywał na marskość wątroby, stosunkowo łatwo możemy odwrócić proces chorobowy. Stłuszczenie wątroby jest odwracalne, ale wszystko zależy od silnej woli pacjenta i determinacji do zmiany nawyków związanych ze spożywaniem alkoholu oraz odpowiednią dietą, i ruchem na świeżym powietrzu. Oczywiście niealkoholowe stłuszczenie wątroby, niezwiązane bezpośrednio z metabolizmem, również należy uznać za odwracalne, jeśli leczenie zostanie podjęte odpowiednio wcześnie i realizowane będzie konsekwentnie pod okiem lekarzy specjalistów.

Stłuczenie wątroby domowe sposoby

Podsumowanie

Stłuszczenie wątroby można uznać za jedną z bardziej niebezpiecznych chorób o charakterze cywilizacyjnym. Dostarczanie organizmowi toksyn zawartych w alkoholu i brak troski o zbilansowaną dietę oraz regularną aktywność fizyczną może uszkodzić tak ważny gruczoł jakim, jest wątroba. Ze względu na wszechstronną rolę tego organu dla ludzkiego organizmu powinniśmy o niego zadbać, zmieniając nawyki, stosując zioła i witaminy. A jeśli zajdzie taka potrzeba, aktywnie współpracować z lekarzem, który pomoże nam obniżyć poziom cholesterolu, zgubić zbędne kilogramy, a w konsekwencji skutecznie odbudować naszą wątrobę.

    Więcej artykułów na ten temat

    O autorze
    Ewelina Zygmunt
    Ewelina Zygmunt
    Jestem lekarzem w trakcie stażu podyplomowego, który odbywam w Wojskowym Szpitalu Klinicznym nr 1 w Lublinie. Choć jeszcze nie podjęłam ostatecznej decyzji co do wyboru specjalizacji, to moje serduszko bije w stronę ginekologii i położnictwa, a także endokrynologii. W szczególności interesuje mnie wpływ zdrowej diety na gospodarkę hormonalną człowieka. W wolnych chwilach lubię gotować i testować nowości kosmetyczne. Uwielbiam podróże, dobre jedzonko oraz jogę.
    Przeczytaj więcej od tego autora
    O autorze
    Ewelina Zygmunt
    Ewelina Zygmunt
    Jestem lekarzem w trakcie stażu podyplomowego, który odbywam w Wojskowym Szpitalu Klinicznym nr 1 w Lublinie. Choć jeszcze nie podjęłam ostatecznej decyzji co do wyboru specjalizacji, to moje serduszko bije...
    Przeczytaj więcej od tego autora