Klarytromycyna, Clarithromycinum - dawkowanie, działanie, ulotka, skutki uboczne

Wskazania do stosowania klarytromycyny

Klarytromycyna to antybiotyk z grupy makrolidów. Zwalczając bakterie, jest skuteczna w leczeniu:

• Infekcji dróg oddechowych (górnych i dolnych),
• Zapalenia ucha środkowego,
• Zakażeń skóry i tkanek podskórnych,
• Infekcji przez bakterie Mycobacterium.

Lek stosuje się ją także u chorych na AIDS i w połączeniu z innymi lekami przeciwko Helicobacter pylori.

Mechanizm działania klarytromycyny

Klarytromycyna to antybiotyk o działaniu bakteriobójczym i bakteriostatycznym. Działa poprzez wiązanie się z podjednostką 50S rybosomu bakterii, zakłócając wytwarzanie ich białek. Jej metabolit, 14-OH-klarytromycyna, także ma działanie przeciwbakteryjne.

Skutecznie działa na bakterie Gram-dodatnie:

• Streptococcus pneumoniae;
• Streptococcus pyogenes;
• Listeria monocytogenes.

Jest także aktywna przeciwko:

• Chlamydia pneumoniae;
• Mycoplasma pneumoniae;
• Helicobacter pylori;
• bakteriom Mycobacterium.

Działa na bakterie Gram-ujemne takie jak:

• Haemophilus parainfluenzae;
• Moraxella catarrhalis;
• Neisseria gonorrhoeae;
• Legionella pneumophila;
• Haemophilus influenzae.

Niektóre bakterie, takie jak Staphylococcus i Streptococcus, mogą rozwijać oporność na klarytromycynę. Mechanizmy oporności to:

• Wydalanie antybiotyku z komórki bakteryjnej,
• Zmiana miejsca, do którego antybiotyk się przyłącza,
• Oporność może także wystąpić między klarytromycyną a linkomycyną czy klindamycyną.

Dawkowanie klarytromycyny

• Dawkowanie klarytromycyny zależy od wieku, masy ciała oraz stanu zdrowia pacjenta.
• Przy zakażeniach układu oddechowego standardowa dawka to 500 mg dziennie. W cięższych przypadkach może wzrosnąć do 1 g dziennie. Leczenie trwa od 5 do 14 dni.
• W leczeniu Helicobacter pylori dawka wynosi od 500 mg do 1,5 g dziennie. Kuracja trwa 7-14 dni.
• Możliwe jest podawanie klarytromycyny dożylnie. Dawka dobowa to 1 g, infuzja trwa co najmniej 60 minut.
• U dzieci do 12. roku życia klarytromycyna dostępna jest w formie zawiesiny. Dawka to 7,5 mg na kilogram masy ciała. Leczenie nie przekracza 10 dni.
• W przypadku pacjentów z problemami nerkowymi, terapia nie powinna przekraczać 14 dni, a dawkowanie należy właściwie dostosować.

Przeciwwskazania do stosowania klarytromycyny

• Nadwrażliwość na klarytromycynę lub makrolidy.
• Historia wydłużenia odstępu QT lub arytmii.
• Niskie stężenie potasu w osoczu.
• Niewydolność nerek.
• Niewydolność wątroby.

Ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu klarytromycyny

Skutki uboczne

Wpływ na prowadzenie pojazdów

Klarytromycyna może powodować lekkie zawroty głowy i dezorientację. Należy uważać podczas prowadzenia pojazdów lub obsługi maszyn w trakcie terapii.

Wpływ na ciążę

Nie zaleca się klarytromycyny w ciąży, chyba że pod ścisłym nadzorem lekarza.

Wpływ na laktację

Klarytromycyna przenika do mleka matki. Stosowanie podczas laktacji jest możliwe pod kontrolą lekarską, ale może powodować u noworodka objawy żołądkowo-jelitowe i senność.

Interakcje z lekami

• Cyzapryd i Pimozyd: przy jednoczesnym stosowaniu z klarytromycyną możliwy wzrost stężenia tych leków we krwi. Potencjalneskutki uboczne to zaburzenia rytmu serca, w tym wydłużenie odstępu QT na EKG.
• Terfenadyna: substancja może wpłynąć na metabolizm terfenadyny. Zwiększa się ryzyko zaburzeń rytmu serca.
• Astemizol: Podobne działania jak przy terfenadynie obserwowane przy łącznym stosowaniu z klarytromycyną.
• Alkaloidy sporyszu (ergotamina i dihydroergotamina): Skojarzenie z klarytromycyną może prowadzić do ostrych zatruć. Wskutek tego, oba leki nie powinny być stosowane razem.
• Midazolam: Klarytromycyna może siedmiokrotnie zwiększać stężenie midazolamu w krwi. Należy unikać jednoczesnego przyjmowania.
• Statyny (Lowastatyna i Symwastatyna): Klarytromycyna może zwiększać ich poziom w krwi, co zwiększa ryzyko miopatii. Jeśli konieczne jest stosowanie klarytromycyny, należy przerwać przyjmowanie tych statyn.
• Lomitapid: Jednoczesne podawanie z klarytromycyną nie jest zalecane z powodu ryzyka podniesienia aktywności aminotransferaz.
• Induktory CYP3A: Mogą obniżyć poziom klarytromycyny w krwi, co zmniejsza jej skuteczność.
• Efawirenz, Newirapina, Ryfampicyna, Ryfabutyna, Ryfapentyna: Mogą przyspieszać przemiany metaboliczne klarytromycyny.
• Etrawiryna: Może obniżać efektywność klarytromycyny przeciwko pewnym bakteriom.
• Rytonawir: Hamuje metabolizm klarytromycyny. U pacjentów z niewydolnością nerek, dawka klarytromycyny może wymagać modyfikacji.
• Klarytromycyna może wpływać na rytm serca, zwłaszcza gdy jest stosowana z chinidyną lub dyzopiramidem. Możliwe jest wydłużenie odstępu QT w EKG. Gdy te leki są stosowane równocześnie z klarytromycyną, kontroluj stężenie w surowicy.
• Podczas leczenia klarytromycyną i dyzopiramidem obserwowano przypadki hipoglikemii. Należy kontrolować poziom glukozy we krwi.
• Klarytromycyna może hamować izoenzym CYP3A, co prowadzi do interakcji z lekami przeciwcukrzycowymi, jak nateglinid czy repaglinid. Kontroluj poziom glukozy podczas leczenia.
• Klarytromycyna jest inhibitorem CYP3A. Stosowanie jej z lekami metabolizowanymi przez CYP3A może zwiększyć ich stężenie w surowicy. To z kolei może nasilać skutki uboczne.
• Nie zaleca się stosowania klarytromycyny z następującymi lekami: astemizol, cyzapryd, domperydon, pimozyd, terfenadyna, alkaloidy sporyszu, midazolam doustnie, niektóre inhibitory reduktazy HMG-CoA, kolchicyna, tikagrelor, ranolazyna.
• Bądź ostrożny podczas stosowania klarytromycyny z lekami metabolizowanymi przez CYP3A, szczególnie jeśli mają one wąski zakres terapeutyczny. W razie potrzeby dostosuj dawkowanie.
• Niektóre z leków metabolizowanych przez CYP3A to: alprazolam, karbamazepina, dyzopiramid, metyloprednizolon, chinidyna, syldenafil, warfaryna, kwetiapina, winblastyna.
• Leki takie jak omeprazol, syldenafil, tadalafil, wardenafil, teofilina i karbamazepina mogą wymagać dostosowania dawki podczas jednoczesnego leczenia z klarytromycyną.
• Podczas stosowania klarytromycyny z benzodiazepinami (np. midazolam, alprazolam) monitoruj działania uboczne związane z ośrodkowym układem nerwowym, jak senność czy zmienność świadomości.

Inne środki ostrożności

• Osoby z niewydolnością nerek, chorobami serca lub wątroby powinny stosować klarytromycynę z ostrożnością.
• Lek może powodować uszkodzenia wątroby: objawy to żółtaczka, zmieniony kolor moczu, ból brzucha.
• Możliwa biegunka podczas stosowania. Jeśli trwa długo, może to oznaczać zapalenie jelita.
• Długie stosowanie tego leku może prowadzić do wzrostu bakterii Clostridium difficile.
• Należy uważać przy jednoczesnym stosowaniu z: midazolamem, triazolamem, kolchicyną, aminoglikozydami, statynami, lekami wydłużającymi QT, lekami przeciwcukrzycowymi, antykoagulantami.
• Klarytromycyna może prowadzić do oporności bakterii i grzybów.
• Przed zastosowaniem tego leku zaleca się wykonanie antybiogramu.
• W przypadku ciężkich reakcji alergicznych, takich jak zespół Stevensa-Johnsona czy zespół Lyella, należy przerwać leczenie i skonsultować się z lekarzem.