Opryszczka
Wielu z nas zmaga się z nawracającym problemem opryszczki. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podaje, że ok. 67% osób na świecie poniżej 50. roku życia jest nosicielem wirusa HSV-1 (Herpes simplex virus). Gdy powstaną pierwsze zmiany skórne, z pomocą przychodzi maść i tabletki na opryszczkę.
Czym jest opryszczka?
Opryszczka to powszechna choroba zakaźna, potocznie zwana jako „zimno”, „skwarka” lub „febra”. Atakuje błony śluzowe i skórę, dając pierwsze objawy w postaci:
- Mrowienia,
- Bólu,
- Pieczenia i świądu.
Następnie powstają pęcherzyki wypełnione płynem, które po około 7-10 dniach od pierwszych objawów pękają. W ten sposób tworzą się nadżerki i owrzodzenia. Opryszczka występuje głównie na wargach. Rzadziej atakuje jamę ustną, gardło, paznokcie czy okolice intymne (HSV-2, Herpes simplex virus). Niekiedy do uporania się z problemem niezbędne są specjalne leki na opryszczkę.
W jaki sposób można zarazić się opryszczką?
Jedynym rezerwuarem HSV są ludzie. Do zakażenia dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z wydzielinami (np. śliną) nosiciela patogenu. Należy pamiętać, że wirus może zostać przeniesiony na przedmioty, dlatego istotne jest unikanie korzystania ze wspólnych sztućców, szklanek czy szczoteczek do zębów. HSV do organizmu przenika przez uszkodzoną skórę lub bezpośredni kontakt z błoną śluzową. Do zakażenia wystarczy niewielka rana czy pęknięcie. Możliwe staje się także przeniesienie patogenu przez matkę na płód lub noworodka.
Opryszczka największą zakaźność wykazuje w fazie objawowej – gdy pęcherzyki wypełnione płynem pękają, a zawarte w nich wirusy wydostają się na zewnątrz. Jednak nie stanowi to reguły. Niekiedy patogen może okresowo znajdować się w wydzielinach osób, które nie mają objawów klinicznych (nosiciele bezobjawowi).
Leki na opryszczkę
Leki na opryszczkę (acyklowir, famcyklowir, walacyklowir), czyli leki przeciwwirusowe działają hamująco na replikację wirusa HSV. Stosuje się go przy ciężkim przebiegu choroby oraz jej częstych nawrotach. Jego zastosowanie łagodzi objawy, a także pomaga skrócić czas występowania zmian skórnych. Jednak długotrwałe stosowanie leczenia może powodować uodparnianie się wirusa.
W aptece bez recepty dostępne są dwa rodzaje leków na opryszczkę:
- Tabletki,
- Maści.
W celu podjęcia leczenia najlepiej skonsultować się z farmaceutą lub lekarzem. Na podstawie wywiadu wdrożone zostanie odpowiednie leczenie epizodyczne (gdy występują objawy choroby) lub przewlekłe (supresyjne).
Maść na opryszczkę
Maść na opryszczkę należy zastosować już w momencie wystąpienia pierwszych objawów, dzięki czemuskrócimy czas występowania zmian skórnych średnio o dwa dni. W preparatach z apteki znajdziemy takie substancje jak: acyklowir, denotywir (substancje antywirusowe), wyciąg z melisy, witamina C i B12, cynk i kwas salicylowy. Można także sięgnąć po maść dwuskładnikową, w której skład wchodzi hydrokortyzon. Ma ona działanie przeciwwirusowe i przeciwzapalne. Pamiętaj, by nie stosować maści zawierającej antybiotyk, ponieważ może wydłużyć czas gojenia opryszczki.
Z reguły maść na opryszczkę należy nakładać co dwie godziny, jednak przed użyciem zapoznaj się z ulotką, w której znajdują się wskazania, przeciwwskazania, dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu.
Tabletki na opryszczkę
Gdy infekcja nieoczekiwanie powraca, większą skuteczność wykazują tabletki na opryszczkę. W takim przypadku szczególnie istotne jest rozpoczęcie leczenia tuż po pojawieniu się pierwszych zmian skórnych, a zanim wystąpią takie objawy jak świąd, ból czy pieczenie. Leki dostępne bez recepty zawierają acyklowir w dawce 200 mg. Zwykle stosuje się je 5 razy na dobę przez 5 dni. Podczas ich przyjmowania należy spożywać zwiększoną ilości płynów, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia działań niepożądanych.
W jaki sposób chronić się przed nawrotem opryszczki?
Jeśli już kiedyś wystąpiła u Ciebie opryszczka, musisz przygotować się na nawroty infekcji. Wirus najczęściej atakuje organizm, gdy jesteśmy osłabieni, przeziębieni, zmagamy się z infekcjami górnych dróg oddechowych lub niedawno przebyliśmy chorobę. Do czynników sprzyjających powstawaniu lub nawrotom opryszczki zaliczają się także:
- Stres,
- Fizyczne zmęczenie organizmu,
- Urazy w okolicach ust,
- Menstruacja,
- Przyjmowanie leków immunosupresyjnych.
Aby uchronić się przed nawrotem opryszczki, ważne jest ogólne dbanie o organizm: odpowiednia ilość snu, zdrowa dieta bogata w warzywa i owoce, spożywanie minimum 2 litrów wody dziennie. Szczególnie uważaj na siebie jesienią i zimą – wirus lubi wahania temperatur, chłód i silny wiatr. Zadbaj też o odpowiednie nawilżenie ust, nie pozwól, aby były spierzchnięte i uszkodzone.
Przestrzegaj też kilku zasad higienicznych:
- Przed aplikacją maści na opryszczkę umyj ręce,
- Stosuj jednorazowe patyczki higieniczne do nakładania maści,
- Nie dotykaj zmienionego chorobowo miejsca,
- Do wycierania twarzy używaj jednorazowych ręczników papierowych,
- Unikaj korzystania ze wspólnych naczyń i sztućców,
- Wspomagaj układ odpornościowy domowymi sposobami (miód, czosnek, imbir),
- Zwalczaj od razu wszystkie infekcje.
Powikłania po opryszczce wargowej
Niewłaściwa profilaktyka HSV-1 może prowadzić do groźnych chorób m.in.: zapalenia siatkówki oka, układu nerwowego czy opon mózgowo-rdzeniowych. Opryszczce często towarzyszą również infekcje grzybicze i bakteryjne. Wzmożoną ostrożność powinny zachować kobiety w ciąży, szczególnie jeśli nigdy dotąd nie zmagały się z wirusem, ponieważ zakażenie może prowadzić do wad płodu. Mimo że opryszczkę genitalną z reguły wywołuje pokrewny HSV-2, unikaj kontaktów seksualnych z nosicielem patogenu.