Amantadyna
Wskazania do stosowania amantadyny
Wskazania do stosowania amantadyny obejmują leczenie:
- Grypy typu A,
- Nerwobóli po przebytym półpaścu,
- Objawów choroby Parkinsona (niestabilna postawa, sztywne mięśnie, drżenie kończyn),
- Dystonii i akatyzji,
- Zaburzeń świadomości (w przebiegu leczenia szpitalnego).
Mechanizm działania amantadyny
Amantadyna uwalnia dopaminę z komórek nerwowych i blokuje jej zwrotne wychwytywanie. Hamuje aktywność receptorów NMDA. Działa na układ cholinergiczny, przywracając równowagę między nim a układem dopaminergicznym. Dodatkowo, blokuje procesy replikacji wirusa grypy typu A, uniemożliwiając mu atak na komórki.
Dawkowanie amantadyny
Lek występuje w postaci kapsułek do stosowania wewnętrznego oraz płynu do iniekcji dożylnych.
Stosowanie doustne:
- Dorośli: 100–200 mg dziennie. Maksymalnie 600 mg na dobę.
- Dzieci 10-15 lat: 100 mg dziennie.
- Dawkowanie dla dzieci poniżej 10 lat nie jest ustalone.
Przy długotrwałym stosowaniu w objawach parkinsonowskich zaleca się stopniowe odstawianie leku. Jeśli efekty terapii nie są zadowalające, możliwe jest wprowadzenie tygodniowej przerwy w leczeniu i ponowne włączenie leku.
Dawkowanie dożylnie:
Stosowane w silnych objawach parkinsonowskich i poważnych zaburzeniach świadomości:
Dorośli: 200–600 mg dziennie (brak informacji o bezpieczeństwie u dzieci i młodzieży).
Dawka leku powinna być dostosowana do chorób współistniejących i wieku pacjenta.
Przeciwwskazania do stosowania amantadyny
Nie należy stosować amantadyny, jeśli występują:
- Nadwrażliwość na składnik leku,
- Zaawansowana niewydolność serca,
- Zapalenie serca,
- Wydłużony odstęp QT,
- Blok serca II lub III stopnia,
- Wrzody żołądka,
- Ciąża i karmienie piersią,
- Ciężkie zaburzenia pracy nerek,
- Niski poziom potasu i magnezu w krwi.
Ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu amantadyny
Skutki uboczne
Bardzo częste: puchnięcie kostek, sinica marmurkowata.
Częste: biegunka, bezsenność, bóle głowy, bóle mięśniowe, lęk, depresja, kołatanie serca, ataksja, letarg, uczucie pustki w głowie, jadłowstręt, nerwowość, nudności, omamy, splątanie, zaburzenia koncentracji, suchość w ustach, zaparcia, zaburzenia widzenia, koszmary nocne, wymioty, niewyraźna mowa, niedociśnienie ortostatyczne.
Niezbyt częste: dezorientacja, drgawki, dyskineza, drżenie, niewyraźne widzenie, psychoza, objawy złośliwego zespołu neuroleptycznego.
Rzadkie: rumień, nietrzymanie moczu, zatrzymanie moczu, uszkodzenia rogówki.
Bardzo rzadkie: leukopenia, nadwrażliwość na światło, niewydolność serca, wydłużenie odstępu QT, zaburzenia typu torsade de pointes, migotanie komór, trombocytopenia, wzrost aktywności enzymów wątrobowych.
Wpływ na prowadzenie pojazdów
Amantadyna może wpłynąć na umiejętność prowadzenia pojazdów. Jej stosowanie możę powodować zawroty głowy, opóźnione reakcje, problemy ze snem i widzeniem.
Wpływ na ciążę
Lek może powodować komplikacje w trakcie ciąży oraz wady wrodzone u płodu. W tym okresie, jego stosowanie jest niezalecane.
Wpływ na laktację
Substancja przechodzi do mleka matki. Może powodować u niemowląt objawy niepożądane, takie jak wysypka, wymioty czy problemy z oddawaniem moczu. Stosowanie amantadyny podczas karmienia piersią nie jest zalecane.
Interakcje z lekami
Nie jest wskazane jednoczesne przyjmowanie amantadyny z lekami wydłużającymi odstęp QT:
- Leki przeciwarytmiczne: chinidyna, dizopiramid, prokainamid, amiodaron, sotalol.
- Leki przeciwpsychotyczne: tioridazyna, chloropromazyna, haloperidol, pimozyd.
- Leki przeciwdepresyjne: amitryptylina.
- Leki przeciwhistaminowe: astemizol, terfenadyna.
- Antybiotyki makrolidowe: erytromycyna, klarytromycyna.
- Inhibitory gyrazy: np. sparfloksacyna.
- Leki przeciwgrzybicze: azolowe.
- Inne: budypina, halofantryna, kotrimoksazol, pentamidyna, cizapryd, bepridyl.
Łączenie z lekami przeciwparkinsonowskimi powinno być odpowiednio dostosowane (dawki) w celu uniknięcia działań niepożądanych.
Jednoczesne zażywanie amantadyny z neuroleptykami zwiększa ryzyko nasilenia objawów psychotycznych.
Inne interakcje:
- Leki przeciwcholinergiczne: możliwe wzmożone działania niepożądane.
- Sympatykomimetyki: wzmocnienie działania amantadyny.
- Lewodopa: możliwe wzmocnienie działania obu leków.
- Memantyna: wzmocnienie działania amantadyny.
- Leki moczopędne z triamterenem i hydrochlorotiazydem: ryzyko wystąpienia toksycznego poziomu amantadyny w osoczu (należy unikać takiego łączenia).
Interakacja z alkoholem
Amantadyna i alkohol nie powinny być stosowane razem. Może to zwiększyć toksyczność względem układu nerwowego i obniżyć odporność na alkohol.
Inne środki ostrożności
- Ryzyko wystąpienia obrzęków jest wyższe w przypadku pacjentów z niewydolnością serca.
- Nie należy stosować przy jaskrze z zamkniętym kątem przesączania.
- Wskazana jest ostrożność u osób z problemami nerek, wątroby, rozrostem prostaty, chorobami psychicznymi i serca.
- Nagłe odstawienie u pacjentów z Parkinsonem, zespołem neuroleptycznym czy zaburzeniami poznawczymi może nasilić objawy.
- Ponieważ stosowanie amantadyny może wiązać się z wystąpienia myśli samobójczych, przed włączeniem leku należy przeprowadzić szczegółową ocenę pacjenta i ustalić czy korzyści z jego stosowania przewyrzszają ewentualne ryzyko.
- Należy zachować ostrożność w trakcie stosowania u dzieci – obserwowano hipotermię.
- W trakcie terapii zaleca się regularnie kontrolować EKG i elektrolity.
- Objawy jak kołatanie serca, zawroty głowy, problemy z widzeniem wymagają konsultacji lekarskiej.
Portal ma charakter edukacyjny. Staramy się, aby treści były poprawne merytorycznie, jednak nie powinny zastępować porady lekarza lub farmaceuty, dietetyka, kosmetologa czy fizjoterapeuty odnoszącej się do indywidualnej sytuacji pacjenta. Redakcja i wydawca nie ponoszą odpowiedzialności za skutki zastosowania się do zamieszczonych informacji. Prosimy, skonsultuj się ze specjalistą, zanim zdecydujesz o podjęciu danej terapii mającej wpływ na Twoje zdrowie.