Leki na świerzb

Świerzb — objawy

Charakterystycznym objawem zakażenia świerzbowcem jest silne swędzenie (niewspółmierne do zauważonych na skórze zmian). Świąd nasila się po rozgrzaniu ciała (np. po kąpieli lub w nocy). Pojawia się też grudkowo-pęcherzykowa wysypka, często mylona z reakcją alergiczną. Obejmuje ona najczęściej:

• przestrzenie międzypalcowe u rąk,
• zgięcia i fałdy skórne (np. zgięcie łokcia),
• okolice pępka,
• brodawki sutkowe u kobiet,
• okolice narządów rozrodczych (głównie u mężczyzn),
• pośladki,
• dłonie, stopy i owłosioną skórę głowy (tylko u dzieci).

Diagnozę stawia lekarz dermatolog na podstawie wywiadu oraz po obejrzeniu zmian na skórze. Na jej podstawie zaleca odpowiednie leki na świerzb.

Jak leczyć świerzb u dzieci i dorosłych?

Do leczenia dzieci i dorosłych stosuje się zewnętrzne leki na świerzb, które mają postać płynów, szamponów, maści lub kremów. Przed aplikacją chory powinien wziąć kąpiel trwającą minimum 10 minut, co ułatwi wchłanianie leku. Preparat należy wmasować w suchą skórę, a następnie pozostawić przez 8-14 godzin. U dorosłych lek na świerzb nakłada się na całą powierzchnię tułowia (szczególnie na obszary najbardziej narażone wystąpieniem wysypki), a u dzieci także na skórę głowy.

Leki na świerzb

Do leczenia świerzbu wykorzystuje się maści, kremy lub płyny. 

• Krem z permetryną (5%) — łagodny środek przeciwpasożytniczy, który można stosować u dorosłych i dzieci już od 2. miesiąca życia. Ten lek na świerzb stosuje się 1 raz na całe ciało (u dzieci również na twarz i skórę głowy, omijając okolice oczu). Zostawia się go na minimum 8 godzin, a pozostałości zmywa wodą z mydłem. Do pozbycia się świerzbowca zazwyczaj wystarcza jednorazowa aplikacja, jednak czasami lekarz może zalecić powtórzenie kuracji po 7-14 dniach.
• Roztwór benzoesanu benzylu (10%) — nanosi się go na suchą i czystą skórę, zwłaszcza między palcami, pod pachami, w pachwinach i podbrzuszu. Lek zostawia się na 24 godziny. Po tym czasie ciało należy umyć gorącą wodą z szarym mydłem i wytrzeć ręcznikiem. Czynność trzeba powtórzyć u wszystkich osób poddawanych leczeniu przez 5 kolejnych dni.
• Maść siarkowa (5-20%) — taką maść na świerzb aplikuje się 2 razy dziennie przez 3 dni albo 1 raz dziennie przez 5 dni. Może być stosowana przez kobiety w ciąży, karmiące piersią i niemowlęta.
• Krem z iwermektyną (1%) — ten preparat ma działanie oraz skuteczność porównywalne z lekiem na świerzb z permetryną o stężeniu 2,5%.

Pomocniczo lekarz może również przepisać miejscowy lek steroidowy. Zdarza się, że świąd utrzymuje się jeszcze kilka-kilkanaście tygodni po pozbyciu się pasożyta. Jest to spowodowane przedłużającym się stanem zapalnym będącym odpowiedzią na alergeny świerzbowca. Wtedy z pomocą przychodzą leki przeciwhistaminowe oraz emolienty.

Maść na świerzb — czy jest skuteczna?

Świerzb jest dolegliwością, która dość łatwo poddaje się leczeniu. Przyjmuje się, że chory przestaje zarażać już po 1-2 dniach od zastosowania terapii z wykorzystaniem odpowiednio dobranych leków takich jak maść na świerzb. Sukces zależy też od profilaktyki. Ponieważ pasożyty mogą przeżyć poza żywicielem 2-3 dni, wszystkie ubrania, pościel i ręczniki należy wyprać w temperaturze wyższej niż 60°C oraz wyprasować gorącym żelazkiem. Inne przedmioty (np. zabawki, buty) trzeba szczelnie zamknąć w worku foliowym na 72 godziny lub zamrozić w -20°C przez 12 godzin.

Jak działają preparaty ograniczające świerzb?

Lek na świerzb (np. permetryna) działa przede wszystkim na objawy choroby, czyli łagodzi świąd, obrzęk i zaczerwienienie, a także skutecznie zabija pasożyty. W leczeniu świerzbu raczej nie stosuje się silniejszych leków przeciwpasożytniczych, ponieważ mogą one podrażniać skórę, szczególnie u dzieci.

Dlaczego leczenie świerzbu jest tak ważne i konieczne?

Nie zaobserwowano samowyleczenia w przypadku świerzbu, dlatego tak ważne jest szybkie podjęcie terapii u osoby zakażonej, jej domowników i partnerów seksualnych — nawet jeśli nie wystąpiły u nich objawy choroby.

Drapanie zmian skórnych często powoduje nadkażenia bakteryjne, przeniesienie zakażenia na inne części ciała, przeczosy (poważne, liniowe uszkodzenia naskórka) oraz strupy i objawy infekcji wtórnej (liszajca). Poza tym leczenie świerzbu to jedyny sposób na zapobieganie powstawania nowych ognisk choroby.

W celu zapobiegania zakażeniu świerzbem trzeba:

• często zmieniać odzież, ręczniki i pościel (nie dłużej niż 2 tygodnie),
• prać ubrania i bieliznę w temperaturze wyższej niż 60°C,
• nie korzystać z ubrań, butów, pościeli i ręczników, który były używane przez innych ludzi,
• dezynfekować ręce,
• odkurzać dywany i tapicerki,
• w miejscach wymagających chodzenia boso używać klapek (np. na basenie, pod prysznicem w siłowni),
• unikać kontaktów seksualnych w czasie leczenia partnera,
• ściśle stosować się do wszelkich zaleceń lekarza.