Guzki reumatoidalne występują nawet u 20% chorych na RZS

20. 10. 2019 · 4 minuty czytania

Guzki reumatoidalne pojawiają się nawet u 20% osób cierpiących na Reumatoidalne Zapalenie Stawów. Czym się objawia? Gdzie występują zmiany skórne? Dowiedz się więcej!

Karolina Rudowska
Karolina Rudowska
Guzki reumatoidalne występują nawet u 20% chorych na RZS

Guzki reumatoidalne mogą pojawiać się przy reumatoidalnym zapaleniu stawów. RZS to przewlekła, zapalna choroba tkanki łącznej. Jej typowym objawem jest symetryczny stan zapalny, głównie małych stawów rąk i stóp, ale może wystąpić też w innych miejscach. Zapaleniu stawów towarzyszą objawy ogólne, a w cięższej postaci choroby także zmiany pozastawowe. Jedną z nich są guzki reumatoidalne.

Guzki reumatoidalne - objawy RZS spoza stawów

RZS to choroba układowa, a więc jej działanie nie ogranicza się jedynie do zajętych stawów. Obecne są także objawy ogólne i zmiany pozastawowe, które mogą dotyczyć wielu narządów szczególnie w długotrwałym RZS o ciężkim przebiegu. Jednymi z nich są właśnie guzki reumatoidalne (na palcach, przedramionach, łokciach, potylicy, pośladkach, w ścięgnach czy innych miejscach narażonych na ucisk). Guzki reumatoidalne na stopach występują nieco rzadziej.

Sprawdź też leki i tabletki na reumatyzm.

guzki reumatoidalne

 

Guzek reumatoidalny to niebolesna, podskórna zmiana. W jego centrum znajduje się martwica włóknikowata, którą otaczają fibroblasty i komórki zapalne. Guzki reumatoidalne mogą pojawić się także w narządach wewnętrznych takich jak serce, płuca czy nerki. Są najczęstszą zmianą pozastawową i dotyczą aż 20 35% serologicznie dodatnich chorych (oznacza to, że w ich krwi można znaleźć RF, czyli czynnik reumatoidalny).  

Inne zmiany pozastawowe RZS obejmują:

  • w układzie krążenia: miażdżycę, zapalenie osierdzia, uszkodzenie mięśnia sercowego i zmiany na zastawkach serca, zapalenie naczyń. To właśnie powikłania miażdżycy i incydenty sercowo- naczyniowe są główną przyczyną przedwczesnej śmierci osób chorujących na RZS
  • w układzie oddechowym: zapalenie opłucnej, śródmiąższowe zapalenie płuc, włóknienie płuc
  • w układzie moczowym: odmiedniczkowe zapalenie nerek, śródmiąższowe zapalenie nerek, amyloidoza, uszkodzenie nerek
  • inne, takie jak: osteoporoza, zespół suchego oka, zapalenie rogówki, zapalenie spojówek, zapalenie twardówki, zespół cieśni nadgarstka, ucisk korzeni nerwów rdzeniowych, zaburzenia hematologiczne. 

Obecność zmian pozastawowych świadczy często o ciężkim przebiegu choroby i gorszym rokowaniu. O ile podskórne guzki reumatoidalne są raczej zmianą łagodną, tak zmiany w układzie krążenia czy oddechowym mogą być niebezpieczne i ciężkie w leczeniu.

Sprawdź też, o czym może świadczyć sztywność stawów.

guzki reumatoidalne na stopach

 

Co to jest reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)?

RZS, czyli reumatoidalne zapalenie stawów, to przewlekła, układowa choroba tkanki łącznej o podłożu immunologicznym. Charakteryzuje się symetrycznym zapaleniem stawów.  Towarzyszą temu zmiany pozastawowe  i objawy układowe.

Szczyt zachorowań przypada na 4. i 5. dekadę życia, częściej chorują kobiety. W większości przypadków przebieg RZS nie jest jednostajny, a występują okresy zaostrzeń i remisji. Z biegiem czasu, choroba prowadzi do obniżenia jakości życia, a nawet do niepełnosprawności i przedwczesnej śmierci.

Zobacz też więcej na temat choroby: Reumatoidalne zapalenie stawów to nie wyrok

guzki reumatoidalne na palcach

Typowe objawy RZS

Zapalenie stawów dotyczy najczęściej drobnych stawów rąk i stóp (nadgarstki, stawy międzypaliczkowe bliższe, śródręczno-paliczkowe, śródstopno-paliczkowe), nieco rzadziej także dużych, np. kolanowych, ramiennych, łokciowych. Częściej zajęte są stawy kończyn górnych niż dolnych. Ból i obrzęk stawów jest symetryczny, a największe nasilenie objawów występuje wczesnym rankiem. Charakterystyczna jest sztywność poranna (uczucie zesztywnienia, trudność ze swobodnym wykonaniem ruchu), która trwa zwykle dłużej niż godzinę.

Stawy są tkliwe na ucisk, a z czasem ulegają deformacjom: odchylenia łokciowe palców, podwichnięcia paliczków, palce butonierkowate czy palce w kształcie łabędziej szyi. Dodatkowo pojawiają się ogólne objawy takie jak: stany podgorączkowe, osłabienie, zmęczenie, brak apetytu, bóle mięśni czy spadek masy ciała.

Sprawdź też, czym objawia się reumatyzm.

guzek reumatoidalny

Diagnostyka i leczenie RZS

Jeśli zaobserwujesz u siebie ból i obrzęk stawów, koniecznie udaj się do reumatologa. Im wcześniej rozpoczniesz diagnostykę i leczenie, tym lepiej. Po wykonaniu odpowiednich badań z krwi (np. OB, CRP, przeciwciała anty-CCP i czynnik reumatoidalny) czy z płynu stawowego i badań obrazowych (głównie RTG), a także po zebraniu szczegółowego wywiadu i przeprowadzeniu badania fizykalnego lekarz może rozpoznać chorobę.

Leczenie farmakologiczne w dużej mierze opiera się na lekach modyfikujących przebieg choroby - należą do nich: metotreksat, sulfasalazyna, leflunomid i leki biologiczne, takie jak adalimumab czy etanercept. Takie leczenie hamuje niszczenie stawów i eliminuje stan zapalny. Powinno zostać włączone jak najszybciej i stanowi podstawę terapii.

Dodatkowo stosuje niesteroidowe leki przeciwzapalne, dostawowe wstrzyknięcia glikokortykosteroidów, rehabilitację i wsparcie psychologiczne. W niektórych przypadkach (np. ciężkie ograniczenie ruchu w stawie czy duża bolesność, mimo leków) rozważyć można leczenie operacyjne.

    Więcej artykułów na ten temat

    O autorze
    Karolina Rudowska
    Karolina Rudowska
    Jestem absolwentką kierunku lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podczas studiów angażowałam się w wiele projektów naukowych, a artykuły, które miałam szansę współtworzyć ukazały się w polskich i zagranicznych czasopismach medycznych. Jeszcze nie zdecydowałam, jaką specjalizację lekarską wybiorę, ale rozważam głównie medycynę rodzinną i psychiatrię. Uwielbiam podróżować, a wolny czas spędzam na czytaniu powieści kryminalnych.
    Przeczytaj więcej od tego autora
    O autorze
    Karolina Rudowska
    Karolina Rudowska
    Jestem absolwentką kierunku lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podczas studiów angażowałam się w wiele projektów naukowych, a artykuły, które miałam szansę współtworzyć ukazały się w polskich i zagranicznych czasopismach medycznych....
    Przeczytaj więcej od tego autora