Odkażanie ran i skaleczeń
Płyn do dezynfekcji ran – co to jest i kiedy go stosować?
Dezynfekcja ma na celu zmniejszenie liczby drobnoustrojów, takich jak bakterie, wirusy czy grzyby, które mogą wywołać infekcję, jeśli dostaną się do rany. Płyny do dezynfekcji ran przeznaczone do użytku domowego osłabiają i częściowo eliminują mikroorganizmy, ale nie usuwają ich całkowicie, w tym także ich form przetrwalnikowych.
Środki do dezynfekcji ran zawierają takie składniki jak np.:
- Etanol,
- Jodynę,
- Oktenidynę,
- Poliheksanid,
- Srebro jonowe,
- Kwas salicylowy,
- Chlorheksydynę,
- Podchloryn sodu,
- Aktywny kwas borowy.
Przed przystąpieniem do odkażania ranę należy najpierw oczyścić tak dokładnie, jak to możliwe. Można to zrobić np. wodą z mydłem lub solą fizjologiczną. Głębsze rany powinny być oczyszczone przez pielęgniarkę, ratownika lub lekarza.
Po opatrzeniu rany można zastosować środek do dezynfekcji, a następnie nałożyć odpowiedni opatrunek. Przy bardziej rozległych ranach lepiej unikać preparatów na bazie alkoholu. Mimo że dobrze odkażą ranę, to mogą również spowodować zwiększenie stanu zapalnego i trudności w jej gojeniu.
Jeśli dana osoba ma rozległe obrażenia, należy jej udzielić pierwszej pomocy i wezwać specjalne służby. W ramach ochrony przed czynnikami środowiskowymi lub przed utratą ciepła, osobę poszkodowaną warto przykryć kocem ratunkowym.
Płyn do odkażania ran – czym się różni od płynu do dezynfekcji?
Odkażanie to proces mający na celu usunięcie bakterii, które mogą być potencjalnie chorobotwórcze. Płyny do odkażania ran, które są jednym z podstawowych produktów do pierwszej pomocy, nie są jednak skuteczne w eliminacji wirusów.
Polecane są w przypadku drobnych skaleczeń, otarć, ukąszeń owadów, powierzchownych ran i innych niewielkich uszkodzeń skóry. Ich stosowanie pomaga usunąć zabrudzenia i przygotować ranę do nałożenia materiałów opatrunkowych.
Najpopularniejszym preparatem do odkażania ran jest woda utleniona, zawierająca nadtlenek wodoru. Choć ma uniwersalne zastosowanie, powoduje też uszkodzenie okolicznych tkanek, co w efekcie może opóźnić gojenie się ran. Oprócz tego może nasilić ból. Alternatywą do wody utlenionej jest np. środek z oktenidyną, który dodatkowo ma szersze spektrum działania.
Środek do odkażania ran – rodzaje i zastosowanie
Wśród dostępnych w aptekach środków do odkażania ran należy wymienić:
- Płyn – o uniwersalnym zastosowaniu, do polewania drobnych ran,
- Spray – jest to płyn w formie atomizera, który umożliwia szybkie odkażenie większej powierzchni rany,
- Opatrunek – ma postać gazy nasączonej środkiem odkażającym; polecane przy większych ranach narażonych na infekcję,
- Chusteczki – jednorazowe, nasączone środkiem antybakteryjnym, wygodne w podróży i do szybkiego odkażenia mniejszych skaleczeń,
- Tabletki i proszki – do rozpuszczenia w wodzie; polecane do przemywania owrzodzeń i trudnych do gojenia się ran, a także do odkażania rąk,
- Maści i żele – poza działaniem odkażającym mogą dodatkowo zawierać środki o działaniu nawilżającym, przeciwbólowym, przeciwzapalnym czy regenerującym, tak jak w przypadku maści na oparzenia.
W domowej apteczce warto mieć płyn, spray lub chusteczki do odkażania. Należy również regularnie kontrolować ich datę ważności. Oprócz nich warto zaopatrzyć się w różnej wielkości opatrunki, chustę trójkątną, gaziki jałowe, bandaże elastyczne, nożyczki i pęsetę. Przydatne będą także rękawiczki jednorazowe, a w razie potrzeby – również środki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Wszystkie te elementy należy trzymać w jednym i łatwo dostępnym miejscu.
Na co zwrócić uwagę kupując spray do odkażania ran?
Przy zakupie sprayu do odkażania ran należy pamiętać o kilku aspektach:
- Warto wybierać środki, które są skuteczne przeciwko szerokiemu spektrum mikroorganizmów.
- Warto upewnić się, czy spray nie zawiera substancji drażniących, które mogą zaburzać proces regeneracji.
- Dla osób z wrażliwą skórą lepszym wyborem będą spraye bez alkoholu i zapachów, które mogą powodować podrażnienia.
- Dla kompleksowego działania polecane są spraye z dodatkowymi składnikami łagodzącymi, np. pantenolem czy alantoiną.
- Warto sprawdzić, do jakiego typu ran jest dany preparat; inne składniki będą zawierały spraye do lekkich otarć, a inne do trudno gojących się ran.