Ciśnieniomierze
Ciśnieniomierz, znany również pod nazwą aparat do mierzenia ciśnienia, to urządzenie w zasadzie niezbędne w każdym domu. Przydaje się zarówno osobie zdrowej, jak i chorującej na schorzenia układu krążenia, które obecnie uznaje się za choroby cywilizacyjne.
Ciśnieniomierz — czym jest i do czego służy?
Ciśnieniomierz to urządzenie służące do badania ciśnienia krwi. Dzieje się to dzięki rejestracji pewnych zmian, które stały się wyznacznikiem wyniku w opracowanych metodach pomiarowych.
Jedną z nich jest metoda Korotkowa — technika osłuchowa, która opiera się na rejestracji specyficznych szumów słyszalnych podczas przepływu krwi przez tętnicę. Jak to dokładnie działa? Podczas pompowania mankietu ciśnieniomierza światło tętnic zostaje zamknięte. Następnie gdy powietrze ulatuje z rękawa, nacisk ustępuje, a krew zaczyna ponownie płynąć. W tym momencie zostaje sczytywany szmer tętniczy, który w trakcie pełnego zaciśnięcia praktycznie ustał. Dźwiękom tym przysłuchuje się lekarz za pomocą stetoskopu lub robi to sam ciśnieniomierz elektroniczny z wbudowanym mikrofonem.
Inną metodą wykorzystywaną w ciśnieniomierzach (głównie elektronicznych) jest pomiar oscylometryczny, rejestrujący różnice ciśnień w mankiecie. Szczególnie znaczenie w tej technice mają drgania odbierane przez czujniki wbudowane w mankiet.
Ciśnieniomierze to szczególnie przydatne urządzenia do monitorowania stanu zdrowia – osób chorujących na choroby układu krążenia, przyjmujących leki na krążenie czy leki na nadciśnienie. Codzienny pomiar ciśnienia krwi w przypadku tych pacjentów stanowi istotny element samobadania.
Jak mierzyć ciśnienie?
Ciśnieniomierz to urządzenie dokładne i bardzo wygodne w użytkowaniu (szczególnie automatyczny ciśnieniomierz elektroniczny). Ma jednak swoje ograniczenia. Użytkownik powinien przestrzegać żelaznych zasad, aby uzyskany wynik nie był zakłamany.
Pomiaru dokonujemy rano i/lub wieczorem. Zdarza się, że lekarz zaleca trzykrotne przeprowadzenie pomiaru ciśnienia w ciągu doby. W takim wypadku pierwszy pomiar należy wykonać tuż po przebudzeniu, zanim jeszcze podniesiemy się z łóżka. Kolejne badania należy wykonywać zawsze o tych samych porach. Przed testem należy odpocząć 5-15 min. Każdy wysiłek fizyczny może podnieść wyniki badania. To samo dotyczy zdenerwowania i silnego stresu. Dlatego przed dokonaniem pomiaru ciśnienia należy się uspokoić i wyciszyć. Podczas pracy ciśnieniomierza nie powinno się mówić ani chodzić.
Nie tylko silne emocje i wysiłek fizyczny mają wpływ na wynik. Przed badaniem pacjent nie powinien pić kawy, alkoholu, palić tytoniu czy się przejadać. Również wysoka gorączka albo nawet stan podgorączkowy zakłamują wynik.
Poza ograniczeniami związanymi z fizjologią osoby badanej ciśnieniomierz może pokazywać przekłamane wyniki w związku ze złym doborem mankietu. Bardzo łatwo temu zaradzić poprzez wybór odpowiedniego rękawa. Zakresy obwodów powinny być podane na samej opasce, na opakowaniu lub w instrukcji obsługi urządzenia. Warto to sprawdzić przed zakupem lub poradzić się farmaceuty albo pracownika sklepu.
Ciśnieniomierze elektroniczne – jak wygląda ich użytkowanie?
Mankiet ciśnieniomierza naramiennego należy założyć ok. 2-3 cm od łokcia. Następnie naciskamy przycisk, który napompuje rękaw. Samo badanie odbywa się bez większej ingerencji pacjenta. Wynik odczytujemy z ekranu. Ciśnieniomierz nadgarstkowy jest tak samo prosty w obsłudze. Jego rękaw nakładamy ok. 1,5 cm od dłoni, zaś samą dłoń powinniśmy ustawić ku górze.
Część dostępnych na rynku ciśnieniomierzy posiada opcję zapamiętania kilku ostatnich pomiarów, co jest bardzo przydatne i wygodne. Pacjent nie musi prowadzić dzienniczka pomiarów. Inne z kolei umożliwiają stworzenie osobnych profili dla kilku użytkowników, dzięki czemu w pamięci podręcznej można przechowywać wyniki kilku osób korzystających z tego samego urządzenia.
Do obowiązków użytkownika ciśnieniomierza należy odpowiednie dbanie o urządzenie. Na szczęście nie jest to trudne. Wystarczy systematycznie czyścić mankiet. Do tego wystarczy wilgotna szmatka czy chusteczka nawilżana dla dzieci. Sam aparat również warto przecierać z kurzu, a najlepiej trzymać go w specjalnie do tego przeznaczonym etui. Ekran ciśnieniomierza wycieramy tylko suchą ściereczką. Należy również pamiętać, by dbać o wydajność baterii oraz o kalibrowanie urządzenia, w czym pomoże wyspecjalizowany serwis tego typu aparatury pomiarowej.
Ciśnieniomierz elektroniczny, ze względu na jego niewielkie rozmiary, można zabierać ze sobą w podróż. Trzeba jednak uważać na urządzenie i chronić je przed wpływem warunków atmosferycznych takich jak działanie niskich temperatur czy deszcz.
Ciśnieniomierze manualne – jak działają?
Aparat do mierzenia ciśnienia może być również manualny. Z takich urządzeń korzystają przeważnie lekarze. Obsługuje się je w 100% ręcznie. Ciśnieniomierz manualny składa się z okulara, rękawa i pompki. Mankiet nakłada się na ramię dokładnie w ten sam sposób jak w przypadku elektronicznych odpowiedników. Następnie z wykorzystaniem gruszki należy napompować rękaw. Kolejnym krokiem jest spuszczenie powietrza i odczyt wyniku z okularu. Użytkowanie takiej aparatury do mierzenia ciśnienia sprawia więcej trudności, jednak wynik ma większą dokładność. Po odpowiednim przeszkoleniu nic nie stoi na przeszkodzie, by korzystać z tego typu urządzeń również w domu.
Dlaczego warto mieć ciśnieniomierz w domowej apteczce?
Przede wszystkim do samokontroli. Również osoby niecierpiące na dolegliwości układu krwionośnego, powinny kontrolować ciśnienie krwi. Regularne badania są polecane w przypadku wystąpienia intensywnych zawrotów czy bólów głowy. Może się okazać, że wykonany w domu pomiar pomoże w podjęciu decyzji o wizycie u lekarza.
Również kobiety w ciąży powinny zaopatrzyć się w chociażby ciśnieniomierze naramienne. W ciąży wzrasta ryzyko wystąpienia nadciśnienia, a to z kolei rodzi konieczność samobadania w domu. Wczesne wykrycie problemów z ciśnieniem jest konieczne do zachowania zdrowia matki i dziecka.
Osoby chorujące na nadciśnienie czy inne choroby układu krążenia tym bardziej powinny zaopatrzyć się w ciśnieniomierz. Apteka czy dobry sklep medyczny to odpowiednie miejsce na nabycie takiego aparatu. Przed dokonaniem zakupu warto skonsultować się z pracownikiem sklepu lub farmaceutą, którzy to pomogą dopasować urządzenie do użytkownika oraz jego możliwości manualnych i finansowych.
Jaki ciśnieniomierz do mierzenia ciśnienia wybrać?
Wśród pacjentów wciąż panuje przekonanie, że do domowego użytku najlepiej zaopatrzyć się w automatyczne urządzenia do mierzenia ciśnienia. Tego typu aparatura co prawda nie stanowi problemów w wykonaniu badania, jednak ze względu na dokładność wyników czasem lepiej zdecydować się na inny rodzaj ciśnieniomierza. Apteka to doskonałe miejsce na rozwianie wszelkich wątpliwości dotyczących wyboru odpowiedniego urządzenia. Warto pamiętać, aby przy podejmowaniu decyzji nie kierować się wyłączenie ceną i wziąć pod uwagę interesujące nas funkcje urządzenia.
Ciśnieniomierz elektroniczny
Ciśnieniomierz elektroniczny to najwygodniejszy sprzęt. Na rynku znajdziemy urządzenia w pełni automatyczne i półautomatyczne. W przypadku tego pierwszego zarówno pompowanie, jak i pomiar jest dokonywany po przyciśnięciu przycisku.
Półautomatyczne ciśnieniomierze same się pompują, a jedyne, co należy zrobić, to odsłuchać za pomocą stetoskopu szumy tętnicze. Dostępne są też takie urządzenia, które należy napompować, a później same sczytują wynik.
Zupełnie inną klasą urządzeń jest ciśnieniomierz lekarski Hi-End. To aparaty do pomiaru ciśnienia cechujące się najwyższą dokładnością, są w dużej mierze manualne, a tylko pomiar ciśnienia odbywa się z wykorzystaniem elektroniki.
Ciśnieniomierz nadgarstkowy
Ciśnieniomierz elektroniczny może być nakładany również na nadgarstek. To bardzo niewielkie urządzenia, przydatne szczególnie w podróży oraz dla osób uprawiających sport, które dokonują pomiaru podczas treningu. Należy jednak pamiętać, jakie ograniczenia mają tego typu ciśnieniomierze. Nie sprawdzą się u osób ze zdiagnozowanym zaburzeniem krążenia w kończynach (choroby niedokrwiennej, zespole Raynauda). Nie są one również wskazane dla pacjentów w podeszłym wieku ze względu na problemy z krążeniem w kończynach.
Ciśnieniomierz naramienny
Ciśnieniomierz naramienny to kolejny przykład ciśnieniomierza elektronicznego. Jest większy niż ciśnieniomierz nadgarstkowy. To jedno z najpowszechniejszych i najczęściej wybieranych przez użytkowników urządzeń do pomiaru ciśnienia. Ma dużą dokładność, jest w pełni automatyczny, zalecany do domowego użytku. Można go też spotkać w szpitalu, choć tam zdecydowanie częściej używa się ciśnieniomierza lekarskiego.
Na rynku dostępnych jest wiele różnych modeli ciśnieniomierzy naramiennych oferujących szeroki zakres funkcjonalności. Możemy wybierać między aparatami w pełni elektronicznymi i półautomatycznymi. Również typowo lekarskie aparaty do mierzenia ciśnienia posiadają mankiety zakładane na ramię. Jest to podyktowane dokładnością wyników uzyskanych z pomiarów na ramieniu.
Ciśnieniomierz zegarowy
Ciśnieniomierz zegarowy składa się z tarczy pomiarowej i ręcznej pompki. Niezbędnym wyposażeniem jest również stetoskop. Do wykonania pomiaru potrzeba specjalnych umiejętności, dlatego też ten typ ciśnieniomierza spotykamy najczęściej w gabinetach lekarskich, szpitalach czy oddziałach ratunkowych. Wyniki uzyskane z pomiaru przeprowadzonego za pomocą tego tupu urządzenia są niezwykle dokładne.
Ciśnieniomierz zegarowy nie wymaga zasilania baterią, ponieważ nie posiada elementów elektronicznych. Dzięki temu należy do trwałych urządzeń, których zakup (choć drogi) to inwestycja na lata. Czy taki ciśnieniomierz znajdzie swoje zastosowanie w domu? Oczywiście, wymaga to trochę wprawy i nauki, ale jego obsługa w domowym zaciszu jest jak najbardziej możliwa.