Hydrochlorotiazyd, Hydrochlorothiazidum - dawkowanie, działanie, ulotka, skutki uboczne

Wskazania do stosowania hydrochlorotiazydu

Hydrochlorotiazyd to lek moczopędny stosowany w leczeniu nadciśnienia tętniczego. Często jest składnikiem preparatów wieloskładnikowych do obniżania ciśnienia. Dzięki właściwościom moczopędnym pomaga zmniejszyć obrzęki wynikające z niewydolności serca, zaburzeń nerek lub wątroby.

Mechanizm działania hydrochlorotiazydu

Hydrochlorotiazyd działa poprzez zakłócenie wchłaniania jonów sodowych w kanalikach krętych nerek. Efektem jest również zwiększone wydalanie potasu z moczem i zmniejszone wchłanianie wody, co prowadzi do działania moczopędnego. Lek może obniżać ciśnienie tętnicze, wpływając na naczynia krwionośne i zmniejszając ich reakcję na aminy katecholowe.

Dawkowanie hydrochlorotiazydu

Hydrochlorotiazyd należy przyjmować rano. Dawkowanie zależy od choroby, wieku, masy ciała oraz innych schorzeń pacjenta. Jego efekt moczopędny trwa 6-12 godzin po zażyciu. W leczeniu nadciśnienia dawki dobowe wynoszą 12,5-50 mg. Preparat często jest łączony z innymi lekami na ciśnienie. W przypadku obrzęków dawka dobowa mieści się w zakresie 25-100 mg. Gdy objawy ustąpią, dawkę redukuje się do minimalnej skutecznej wartości.

Przeciwwskazania do stosowania hydrochlorotiazydu

• Nadwrażliwość na hydrochlorotiazyd.
• Dna moczanowa.
• Ciężka niewydolność wątroby.
• Nadmiar wapnia we krwi.
• Bezmocz.
• Choroba Addisona.
• Ciężka niewydolność nerek.
• Przeszłe reakcje alergiczne na leki tiazydowe lub sulfonamidy.

Ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu hydrochlorotiazydu

Skutki uboczne

Bardzo częste: hiperkalcemia, cukromocz, hiperglikemia, hiponatremia, hipokaliemia, Hiperurykemia, zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej, hipochloremia.

Częste: biegunka, skurcze brzucha / w obrębie jamy brzusznej, kołatanie serca, nudności, małopłytkowość, hipomagnezemia, zwiększenie stężenia kreatyniny we krwi, zwiększenie stężenia mocznika we krwi, wymioty, ból brzucha, utrata apetytu.

Niezbyt częste: pokrzywka, żółtaczka cholestatyczna, hipotonia (niedociśnienie) ortostatyczna, rumień, gorączka, zaburzenia widzenia, świąd, śródmiąższowe zapalenie nerek, wysypka, zapalenie naczyń, zmniejszone wydzielanie łez, podrażnienie żołądka, impotencja, leukopenia, zapalenie trzustki, plamica, nasilenie krótkowzroczności, niewydolność oddechowa, śródmiąższowe zapalenie płuc, hiperamylazemia.

Rzadkie: ból głowy, depresja, niewyraźne widzenie, reakcje nadwrażliwości, skurcze mięśni, zaburzenia snu, zaparcia, zawroty głowy, parestezje, zaburzenia rytmu serca.

Bardzo rzadkie: obrzęk płuc, zapalenie płuc, niedokrwistość aplastyczna, niedokrwistość hemolityczna, toczeń rumieniowaty polekowy, zahamowanie czynności szpiku kostnego, immunologiczna niedokrwistość hemolityczna, zespół lyella – toksyczna nekroliza naskórka, zasadowica hipochloremiczna, agranulocytoza.

Wpływ na prowadzenie pojazdów

Lek może wpłynąć na zdolność prowadzenia pojazdów, szczególnie na początku leczenia. Możliwe objawy to zawroty głowy i senność.

Wpływ na ciążę

Lek przechodzi przez łożysko. Ze względu na ograniczone badania, nie zaleca się stosowania w ciąży. Istnieje ryzyko osłabienia przepływu krwi w łożysku. Nie stosować przy nadciśnieniu ciążowym, przedrzucawce i obrzękach. Możliwe ryzyko małopłytkowości i żółtaczki u płodu.

Wpływ na laktację

Lek przechodzi do mleka matki. Nie jest zalecany podczas karmienia piersią. Starsze badania wskazywały na wpływ na laktację, ale nowsze tego nie potwierdzają. W pewnych sytuacjach lek może być stosowany u niemowląt.

Interakcje z lekami

• Współstosowanie hydrochlorotiazydu z kortykosteroidami, kortykotropiną, amfoterycyną B może pogłębić hipokaliemię.
• Może wymagać dostosowania dawki insuliny lub leków przeciwcukrzycowych.
• W połączeniu z barbituranami, opioidami czy alkoholem zwiększa ryzyko niedociśnienia ortostatycznego.
• Pobudliwość komór serca wzrasta przy jednoczesnym przyjmowaniu glikozydów naparstnicy.
• Współstosowanie z solami litu podnosi ich toksyczność. W przypadku konieczności, należy zmniejszyć dawkę litu o połowę i monitorować jego stężenie.
• Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) mogą zwiększyć ryzyko niewydolności nerek i osłabić działanie hydrochlorotiazydu.
• Łączenie z lekami przeciwnadciśnieniowymi może prowadzić do silnego niedociśnienia ortostatycznego.
• Cholestyramina i kolestypol mogą obniżać wchłanianie hydrochlorotiazydu. Należy zachować minimu 2-godzinny odstęp w przyjmowaniu tych leków łącznie z hydrochlorotiazydem.
• Współdziałanie z tubokuraryną prowadzi do zwiększonego działania zwiotczającego.

Interakcja z alkoholem

 Alkohol może nasilać spadki ciśnienia, zawroty głowy i problemy z koncentracją podczas terapii hydrochlorotiazydem. Należy unikać takiego połączenia.

Inne środki ostrożności

• Zaleca się unikanie stosowania hydrochlorotiazydu przy niewydolności nerek lub wątroby.
• Istnieje ryzyko śpiączki wątrobowej u pacjentów z problemami wątrobowymi.
• W trakcie terapii możliwe zaburzenia elektrolitowe: niski poziom potasu, magnezu, sodu; wysoki poziom wapnia; zasadowica.
• Niedociśnienie zwiększa się przy odwodnieniu i zaburzeniach elektrolitów.
• Zażywając ten lek wskazane jest monitorowanie poziomu potasu, ze względu na ryzyko arytmii.
• Możliwe zwiększenie poziomu cholesterolu podczas terapii.
• W trakcie leczenie istnieje ryzyko reakcji anafilaktycznej, jaskry i nasilenie objawów tocznia. 
• Możliwość zwiększenia ryzyka nowotworów skóry; unikanie nadmiernej ekspozycji na słońce.
• Stosowanie hydrochlorotiazydu może wiązać się z podwyższeniem stężenia kwasu moczowego we krwi.
• U osób chorych na astmę zaleca się zachować ostrożność w trakcie leczenia.
• Przerwanie leku przy: zaburzeniach neurologicznych, zapaleniu trzustki, niedokrwistości, niskim poziomie białych krwinek, zapaleniu pęcherzyka, zapaleniu naczyń.
• W trakcie zażywania tego leku należy unikać preparatów z lukrecją; mogą zwiększać spadek poziomu potasu.
• Po przyjęciu suplementów z wapniem lub żelazem wskazane jest odczekać dwie godziny przed zażyciem hydrochlorotiazydu.
• Lek może zakłócić wyniki testów z tyraminą, fentolaminą oraz test histaminowy nadnerczy.