Lewotyroksyna, Levothyroxinum - dawkowanie, działanie, ulotka, skutki uboczne

Wskazania do stosowania lewotyroksyny

• Lewotyroksyna jest lekiem wykorzystywanym w przypadkach, gdy tarczyca z określonych przyczyn nie wytwarza odpowiedniej ilości hormonów. Wskazania do stosowania leku obejmują zatem niedoczynność tarczycy, zarówno pierwotną, ale i wtórną, następującą po różnych procedurach, takich jak operacje czy radioterapia. Wykorzystuje się ją ponadto w przypadku wola obojętnego (po operacji na wolu obojętnym, lek ma za zadanie zapobiegać nawrotowi choroby) i raka tarczycy, a także po tyroidektomii, czyli operacyjnym usunięciu tarczycy.
• W niektórych sytuacjach, lewotyroksyna jest wykorzystywana w wybranych badaniach diagnostycznych.
• Dodatkowo, lewotyroksyna jest często stosowana w leczeniu choroby Hashimoto oraz młodzieńczego obrzęku śluzowatego.

Mechanizm działania lewotyroksyny

Lek jest syntetycznym hormonem tarczycy, działającym analogicznie do naturalnie produkowanych przez organizm hormonów tego gruczołu. Nie ma mechanizmów w organizmie, które rozróżniałyby lewotyroksynę podaną z zewnątrz od tej wytwarzanej w sposób naturalny przez tarczycę.

Dawkowanie lewotyroksyny

• Dawka leku ustalana jest indywidualnie, z uwzględnieniem choroby podstawowej (takiej jak niedoczynność tarczycy, rak tarczycy, wole tarczycowe), stopnia niedoboru hormonów tarczycy, wyników badań laboratoryjnych, reakcji organizmu na leczenie, a w przypadku dzieci - również ich wzrostu.
• Dawki dobowe dla dorosłych wynoszą zwykle od 25 µg do 200 µg, a nawet do 300 µg.
• Początkowo podawane dawki lewotyroksyny są z reguły niższe, aby uniknąć możliwych działań niepożądanych. Zazwyczaj dawkę zwiększa się stopniowo, co 2-4 tygodnie. Biorąc pod uwagę towarzyszące schorzenia oraz wiek pacjenta - u osób starszych dawki mogą być niższe niż u dorosłych.
• Leczenie lewotyroksyną jest zazwyczaj długotrwałe, a często nawet dożywotnie, szczególnie w przypadku niedoczynności tarczycy, a także po pewnych procedurach(np. tyroidektomia) lub w profilaktyce nawrotów usunięcia wola obojętnego.
• Lewotyroksyna zalecana jest do przyjmowania rano, na czczo, przed posiłkiem, zazwyczaj raz na dobę.

Przeciwwskazania do stosowania lewotyroksyny

• Stosowanie lewotyroksyny jest niewskazane u osób z nadwrażliwością na ten lek lub z tyreotoksykozą.
• Przeciwwskazania obejmują również schorzenia serca, takie jak: niedawno przebyty zawał mięśnia sercowego, ostry stan zapalny mięśnia serca, całościowe ostre zapalenie serca czy pancarditis (zapalenie wszystkich warstw serca).
• Dodatkowo, lewotyroksyna nie jest zalecana dla osób z nieleczoną niedoczynnością kory nadnerczy, niedoczynnością przysadki mózgowej oraz nieleczoną nadczynnością tarczycy.

Ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu lewotyroksyny

Skutki uboczne

Jeżeli pacjent nie toleruje zalecanej dawki lewotyroksyny lub doszło do przedawkowania leku, zwłaszcza w sytuacji szybkiego zwiększania dawki na początku terapii, mogą się pojawić objawy typowe dla nadczynności tarczycy.

W razie wystąpienia takich objawów, zaleca się obniżenie dziennej dawki lub chwilowe przerwanie jej przyjmowania (po konsultacji z lekarzem). Po zniknięciu objawów, leczenie można kontynuować z ostrożnością, ustalając odpowiednie dawkowanie.

W sytuacji gdy pacjent wykazuje nadwrażliwość na lewotyroksynę mogą wystąpić reakcje alergiczne, m.in. obrzęk naczynioruchowy=, wysypka lub pokrzywka, a także reakcje alergiczne dotyczące układu oddechowego. W niektórych przypadkach zaobserwowano wystąpienie wstrząsu anafilaktycznego. W takiej sytuacji podawanie leku należy natychmiast przerwać.

Wpływ na ciążę

• Stosowanie lewotyroksyny w ciąży jest dozwolone, jeśli zachodzi taka potrzeba. O dawkowaniu preparatu decyduje lekarz.
• Jednoczesne przyjmowanie lewotyroksyny i leku tyreostatycznego jest przeciwwskazane u kobiet w ciąży.

Wpływ na laktację

Podczas laktacji, lewotyroksyna może przenikać do mleka matki. Przy przestrzeganiu zalecanych dawek terapeutycznych, stężenie leku w mleku jest na tyle niewielkie, że nie powoduje ryzyka wywołania nadczynności tarczycy lub hamowania wydzielania hormonu TSH u karmionego dziecka.

Interakcje z lekami

Lewotyroksyna może wpływać na działanie innych, równolegle przyjmowanych leków, bądź na odwrót.

• Środek osłabia działanie leków obniżających cukier we krwi (np. metformina, glimepiryd). Osoby z cukrzycą powinny kontrolować poziom cukru, zwłaszcza gdy rozpoczynają lub kończą leczenie lewotyroksyną. Może być konieczna zmiana dawki leków przeciwcukrzycowych.
• Lek wzmacnia działanie pochodnych kumaryny. Kontroluj krzepnięcie krwi i dostosuj dawkę antykoagulantów w razie potrzeby.
• Inhibitory pompy protonowej (IPP) zmniejszają wchłanianie leku przez zmianę pH żołądka. 
• Żywice jonowymienne (cholestyramina, kolestypol i inne) zakłócają wchłanianie lewotyroksyny. Podawaj je 4-5 godzin po lewotyroksynie.
• Lewotyroksyna może wchodzić w interakcje z lekami zawierającymi: glin, żelazo, wapń. Tego rodzaju leku należy zażywać 2 godziny po lewotyroksynie.
• Sewelamer, węglan lantanu oraz sertralina, chlorochina/proguanil, inhibitory proteazy i kinazy tyrozynowej mogą wpłynąć na skuteczność lewotyroksyny.
• Salicylany, dikumarol, furosemid, ryfampicyna, karbamazepina, amiodaron mogą wpłynąć na poziom lewotyroksyny w surowicy.
• Stosowane jednocześnie estrogeny mogą zwiększać zapotrzebowanie na lewotyroksynę.

Inne środki ostrożności

• Lewotyroksyna to lek o ścisłym zakresie dawkowania, ustalanym indywidualnie. Wybór dawki opiera się na wynikach badań, takich jak poziom TSH i ocenę kliniczną. Ważne jest, aby dawka nie była ani zbyt niska, ani zbyt wysoka, co mogłoby wywołać objawy podobne do tyreotoksykozy. Osoby z podwyższoną wrażliwością na hormony tarczycy, np. z obrzękiem śluzowatym, wymagają szczególnej ostrożności. W czasie ciąży, gdy poziom TSH wzrasta, dawkę leku można zmniejszyć.
• Lek oddziałuje na procesy metaboliczne, ale nie powinien być stosowany jako środek odchudzający lub do leczenia otyłości. 
• Stosowanie hormonów tarczycy u starszych osób, osób z chorobami serca, cukrzycą czy moczówką prostą wymaga ostrożności.
• Istnieje ryzyko wzrostu spadku gęstości mineralnej kości u kobiet zażywających hormony tarczycy w okresie menopauz.
• Przed rozpoczęciem terapii hormonami tarczycy konieczne jest wykluczenie niedoczynności tarczycy o charakterze wtórnym z towarzyszącą niedoczynnością kory nadnerczy. W takim przypadku konieczne jest zastosowanie leczenia substytucyjnego z użyciem hydrokortyzonu.
• Osoby z padaczką lub które doświadczały napadów padaczkowych powinny być świadome, że lewotyroksyna może obniżyć próg dla wystąpienia drgawek.
• Spożywanie kawy w czasie przyjmowania lewotyroksyny może wpływać na jej wchłanianie z przewodu pokarmowego. Aby zminimalizować to ryzyko, zaleca się spożywanie kawy od 30 minut do godziny po zażyciu lewotyroksyny.
• Wchłanianie hormonów tarczycy może być osłabione przez dietę bogatą w włókna, takie jak błonnik. Również pokarmy zawierające soję mogą mieć podobny efekt na absorpcję lewotyroksyny.