Medroksyprogesteron
Wskazania do stosowania
Medroksyprogesteron jest stosowany w leczeniu łagodnej do umiarkowanej endometriozy, braku miesiączki, krwawień z macicy spowodowanych zaburzeniem hormonalnym, wtórnego braku miesiączki oraz w prewencji nadmiernego wzrostu endometrium u kobiet stosujących gestageny. Dodatkowo, może być używany w terapii wspomagającej i paliatywnej raka piersi, raka endometrium i raka nerek.
Mechanizm działania
Medroksyprogesteron, syntetyczna pochodna progesteronu, działa poprzez wpływ na układ wewnątrzwydzielniczy. Hamuje wydzielanie gonadotropin przysadkowych (LH i FSH), obniża stężenie ACTH, hydrokortyzonu, testosteronu i estrogenów we krwi. Podawanie medroksyprogesteronu doustnie u kobiet z prawidłowym wydzielaniem estrogenów powoduje zmianę w błonie śluzowej macicy z proliferacyjnego do wydzielniczego stadium. Lek ten wykazuje także działanie androgenne i anaboliczne, jednocześnie nie posiadając właściwości estrogennych. W przypadku podania pozajelitowego, medroksyprogesteron hamuje produkcję gonadotropin, uniemożliwia owulację i zapobiega dojrzewaniu pęcherzyków Graafa.
Dawkowanie
- Leczenie wtórnego braku miesiączki obejmuje zazwyczaj 5-10 mg medroksyprogesteronu doustnie przez 5-10 dni.
- W przypadku łagodnej do umiarkowanej endometriozy, standardowa dobowa dawka medroksyprogesteronu to 30 mg przez 90 dni, podawana doustnie.
- Dawki, schematy podawania i czas trwania terapii są dostosowywane indywidualnie w zależności od wskazań. Zakres powszechnie stosowanych dawek dobowych obejmuje 2,5 - 10 mg w leczeniu wtórnego braku miesiączki, endometriozy, krwawień z macicy spowodowanych zaburzeniem hormonalnym i w przeciwdziałaniu nadmiernemu wzrostowi endometrium u kobiet stosujących estrogeny.
- W przypadku raka piersi, zwykle stosuje się 500-1000 mg medroksyprogesteronu domięśniowo, natomiast w leczeniu raka nerek i endometrium, dawka wynosi zazwyczaj 400-1000 mg.
- W każdym przypadku, leczenie medroksyprogesteronem powinno być prowadzone z użyciem najniższej skutecznej dawki przez możliwie krótki okres czasu.
Przeciwwskazania
Nie należy stosować medroksyprogesteronu w przypadku nadwrażliwości na substancję leczniczą, w ciąży, przy krwawieniu z dróg rodnych lub moczowych o nieustalonej przyczynie, ciężkiej niewydolności wątroby, historii udaru mózgu, chorobie zakrzepowo-zatorowej, rozpoznaniu lub podejrzeniu nowotworu złośliwego piersi lub narządu rodnego, oraz w przypadku poronienia zatrzymanego.
Ostrzeżenia i środki ostrożności
Skutki uboczne
Bardzo częste: gorączka, uczucie zmęczenia, łysienie, świąd, nieprawidłowe krwawienie z macicy, bóle głowy, nudności.
Częste: depresja, zatrzymanie płynów, tkliwość piersi, nerwowość, bolesność piersi, wydzielina z szyjki macicy, zawroty głowy, zwiększenie masy ciała,bezsenność, obrzęk.
Niezbyt częste: mlekotok, nadmierne owłosienie.
Wpływ na ciążę
Nie należy stosować medroksyprogesteronu u kobiet w ciąży, ponieważ jego używanie w pierwszym trymestrze może niekorzystnie wpływać na rozwój układu płciowego płodu oraz prowadzić do obniżenia masy urodzeniowej dziecka, zwiększając ryzyko zgonu noworodka.
Wpływ na laktację
Jeśli chodzi o karmienie piersią, medroksyprogesteron i jego metabolity przenikają do mleka matki. Choć nie stwierdzono negatywnego wpływu leku na dzieci karmione piersią, nie zaleca się stosowania leku u kobiet karmiących piersią.
Interakcje z lekami
- Medroksyprogesteron może wykazywać osłabiające oddziaływanie przy jednoczesnym stosowaniu z innymi substancjami. Beksaroten, Dabrafenib, Boceprewir, Enkorafenib, Fosamprenawir, Karbamazepina, oraz Deksametazon to leki, które mogą zmniejszać skuteczność medroksyprogesteronu. Pacjenci powinni być świadomi możliwości tego wpływu i informować lekarza o stosowanych lekach.
- Dodatkowo, lek może wpływać na stężenie glukozy we krwi, co może osłabić działanie Akarbozy, leku przeciwcukrzycowego. Pacjenci z cukrzycą powinni monitorować poziom cukru we krwi i konsultować się z lekarzem.
- Stosowanie medroksyprogesteronu doustnie w trakcie posiłku lub bezpośrednio po nim może zwiększać dostępność biologiczną leku oraz stężenie maksymalne we krwi. Pacjenci powinni być poinformowani o znaczeniu prawidłowego przyjmowania leku w zależności od posiłków.
Inne środki ostrożności
- Podczas stosowania medroksyprogesteronu konieczna jest szczególna uwaga u kobiet z chorobami towarzyszącymi, takimi jak padaczka, migrena, astma, zaburzenia serca lub nerek, ze względu na możliwe zwiększenie retencji płynów, co może wpłynąć negatywnie na stan zdrowia. Pacjentki z cukrzycą powinny monitorować poziom glukozy, ponieważ lek może obniżyć tolerancję glukozy.
- Niezaplanowane krwawienia z dróg rodnych lub moczowych u kobiet stosujących medroksyprogesteron wymagają natychmiastowej diagnozy. Pacjentki, które wcześniej wykazywały nadwrażliwość na sterydy, powinny być starannie obserwowane podczas terapii medroksyprogesteronem.
- W przypadku leczenia pacjentek chorujących na depresję zaleca się monitorowanie nastroju. Może wystąpić również depresja przedmiesiączkowa.
- przypadku pojawienia się zaburzeń widzenia, wytrzeszczu, częściowej lub całkowitej utraty wzroku, leczenie medroksyprogesteronem powinno być natychmiast przerwane i wznowione tylko po dokładnej diagnozie za pomocą badania okulistycznego.
- Przed rozpoczęciem terapii medroksyprogesteronem konieczne jest zebranie pełnego wywiadu dotyczącego zdrowia pacjentki oraz przeprowadzenie badań, w tym pomiaru ciśnienia tętniczego, badania brzucha, piersi oraz cytologii.
Portal ma charakter edukacyjny. Staramy się, aby treści były poprawne merytorycznie, jednak nie powinny zastępować porady lekarza lub farmaceuty, dietetyka, kosmetologa czy fizjoterapeuty odnoszącej się do indywidualnej sytuacji pacjenta. Redakcja i wydawca nie ponoszą odpowiedzialności za skutki zastosowania się do zamieszczonych informacji. Prosimy, skonsultuj się ze specjalistą, zanim zdecydujesz o podjęciu danej terapii mającej wpływ na Twoje zdrowie.