Neomycyna, Neomycinum - dawkowanie, działanie, ulotka, skutki uboczne

Wskazania do stosowania neomycyny

Neomycyna to antybiotyk aminoglikozydowy, który wykorzystywany jest to stosowania miejscowego w formie maści, czopków lub aerozolu. Często łączy się ją innymi antybiotykami lub substancjami o działaniu przeciwzapalnym. Wskazania do aplikacji na skórę obejmują leczenie infekcji bakteryjnych (m.in. liszajec, czyraczność), a także leczenie powikłanych zakażeniami bakteryjnymi oparzeń i odmrożeń. Wieloskładnikowe maści z neomycyną są często wykorzystywane w przypadku drobnych uszkodzeń skóry, takich jak zadrapania czy otarcia.

Neomycyna jest również dostępna w formie maści do oczu. W takiej postaci stosuje się ją w leczeniu zapalenia brzegów powiek, owrzodzeń rogówki, a także przewlekłego i ostrego zapalenia spojówek. W formie doustnej, substancja jest stosowana do wyjałowienia przewodu pokarmowego przed operacjami. Znajduje również zastosowanie w terapii encefalopatii wątrobowej.

Mechanizm działania neomycyny

Neomycyna działa poprzez łączenie się z podjednostką 30S rybosomu bakterii. W efekcie następuje zakłócenie odczytywania informacji genetycznej z mRNA, co prowadzi do tworzenia niewłaściwych białek, niezbędnych do życia bakterii.

Lek wykazuje działanie przeciwko bakteriom Gram-ujemnym, takim jak:

• Escherichia coli;
• Klebsiella pneumoniae;
• Proteus vulgaris;
• Enterobacter aerogenes;
• Bordetella pertussis;
• Vibrio cholerae;
• Neisseria meningitidis;
• z rodzajów Shigella, Salmonella i Pasteurella,
• Haemophilus influenzae.

Antybiotyk ten prezentuje także aktywność względem niektórych bakterii Gram-dodatnich, jak np.:

• Bacillus anthracis;
• Mycobacterium tuberculosis;
• Streptococcus faecalis;
• Corynebacterium diptheriae;
• Staphylococcus aureus;
• Listeria monocytogenes.

Dawkowanie neomycyny

• Neomycyna stosowana miejscowo wymaga nałożenia cienkiej warstwy na obszar zmieniony chorobowo kilka razy dziennie. Takie leczenie nie powinno przekraczać siedmiu dni.
• Preparat na oczy nakłada się na brzeg powieki lub bezpośrednio do worka spojówkowego, a jego stosowanie nie powinno przekroczyć dziesięciu dni
• Substancja używana doustnie w terapii encefalopatii wątrobowej, dawkowana jest zwykle w ilości od 4 g do 12 g. Leczenie zwykle trwa od pięciu do siedmiu dni. Przygotowując pacjenta do operacji chirurgicznej, środek podaje się zwykle w większych dawkach.
• Doustna dawka antybiotyku dobierana jest indywidualnie, biorąc pod uwagę masę ciała, wiek pacjenta, występujące choroby oraz stan organów. W przypadku chorób nerek, schemat dawkowania wymaga modyfikacji, aby zminimalizować ryzyko uszkodzenia słuchu i nerek.

Przeciwwskazania do stosowania neomycyny

• Stosowanie leku jest niewskazane w przypadku nadwrażliwości na ten antybiotyk. Nie powinna być stosowana miejscowo przy owrzodzeniach żylaków, zmienionych chorobowo lub uszkodzonych dużych obszarach skóry oraz sączących ranach.
• Preparat na oczy jest przeciwwskazany przy podrażnieniu skóry wokół oka, wysypce, świądzie, obrzęku czy przekrwieniu spojówek.
• Doustne przyjmowanie neomycyny jest niezalecane w sytuacjach takich jak: iek poniżej dwunastu lat (ze względu na ryzyko uszkodzenia słuchu i pogorszenia funkcji nerek), cąża i okres laktacji, podeszły wiek, schorzenia nerek (zwłaszcza niewydolność), uszkodzenia słuchu.

Ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu gentamycyny

Skutki uboczne

Miejscowe stosowanie neomycyny w dolegliwościach okulistycznych może powodować przemijające łzawienie, pieczenie i przekrwienie spojówek oraz zaburzenia widzenia. Wymienione objawy ustępują zwykle w krótkim czasie od zastosowania leku.

Wpływ na ciążę

Zażywanie neomycyny podczas ciąży nie jest zalecane. Dopuszcza się je jedynie w sytuacjach niezbędnych. Potencjalne ryzyko dla płodu obejmuje poważne uszkodzenia nerek i wrodzoną głuchotę, co zostało udokumentowane przy stosowaniu innych aminoglikozydów.

Wpływ na laktację

Nie zaleca się stosowania neomycyny doustnie podczas karmienia piersią. Składnik aktywny może przeniknąć do mleka matki. Mimo, że stężenia osiągane w mleku są niewielkie (ze względu na ograniczoną biodostępność składnika aktywnego), nie można wykluczyć poważnych działań niepożądanych u niemowląt.

Stosowanie miejscowe leku jest dopuszczalne podczas laktacji, ale wymaga ostrożności. Nie należy stosować preparatów miejscowych na błony śluzowe, a także unikać nałożenia maści na piersi przed karmieniem.

Interakcje z lekami

• Nie zaleca się łączenia neomycyny z innymi składnikami aktywnymi, które mogą prowadzić do ototoksyczności lub nefrotoksyczności. Wśród tych substancji znajdują się inne antybiotyki, takie jak gentamycyna, wankomycyna, teikoplanina, a także kwas etakrynowy, kolistyna i furosemid.
• Lek może zmniejszać wchłanianie witaminy B12, metotreksatu i digoksyny.
• Jednoczesne podawanie  ze środkami zwiotczającymi mięśnie lub ograniczającymi przewodnictwo nerwowo-mięśniowe (np. wziewnymi lekami stosowanymi do znieczulania, przeciwbólowymi lekami opioidowymi) wpływa na zwiększenie blokady nerwowo-mięśniowej, co prowadzi do obniżenia sprawności układu mięśniowo-szkieletowego, zaburzeń oddychania, a nawet bezdechu.
• Substancja może obniżać skuteczność leków antykoncepcyjnych.

Interakcja z alkoholem

Nie zaleca się spożywania alkoholu w trakcie terapii neomycyną.

Inne środki ostrożności

• U osób z wykazaną wcześniej nadwrażliwością na inne aminoglikozydy, składnik aktywny może wywołać reakcję alergiczną.
• Podczas aplikowania neomycyny na duże obszary uszkodzonej skóry, należy być ostrożnym. W takim przypadku istnieje możliwość, że antybiotyk dostanie się do krwiobiegu, co może prowadzić do działań niepożądanych, charakterystycznych dla aminoglikozydów stosowanych doustnie. Nie zaleca się zakładania bandażów lub opatrunków na obszary , na które nanosi się lek.
• Lek nie jest przeznaczony do stosowania na błony śluzowe.
• Jeżeli preparat powoduje podrażnienia, powinien być natychmiast odstawiony.
• Doustne podanie leku wymaga ostrożności u pacjentów w podeszłym wieku, dzieci i osób z zaburzeniami funkcji nerek. U tych osób istnieje ryzyko toksycznego wpływu na słuch i nerki.
• Neomycyna może zwiększyć stężenie kwasów żółciowych w kale i zredukować działanie laktazy. Długotrwałe stosowanie leku może prowadzić do zespołu złego wchłaniania, który dotyka glukozę, tłuszcze, azot i jony metali.
• W niektórych przypadkach zaleca się monitorowanie terapii  poprzez pomiar poziomu antybiotyku w osoczu, aby zapobiec uszkodzeniom słuchu lub niewydolności nerek (w przypadku pacjentów z chorobą nerek dawka musi zostać dobrana indywidualnie Dawkę leku należy dostosować do stanu pacjenta z chorobami nerek).
• Neomycyna może powodować blokadę nerwowo-mięśniową, co ma znaczenie w leczeniu osób z chorobą Parkinsona lub z zaburzeniami nerwowo-mięśniowymi.
• Nie należy przekraczać zalecanego okresu leczenia, ponieważ jak każdy antybiotyk lek ten może prowadzić do rozwoju opornych szczepów bakterii
• Istnieje możliwość rozwinięcia oporności na neomycynę. W przypadku tego antybiotyku może dojść do wystąpienia oporności krzyżowej z paromycyną, kanamycyną i framycyną.