Witamina A
Witamina A – funkcje i naturalne źródła
Witamina A jest witaminą rozpuszczalną w tłuszczach. Może odkładać się i magazynować w tkance tłuszczowej oraz wątrobie. Rzadko dochodzi do jej niedoborów, jednak źle zbilansowana dieta, niedożywienie oraz niektóre problemy zdrowotne zwiększają to ryzyko. Witamina A jest niezbędna m.in. do:
- Prawidłowej pracy narządu wzroku oraz profilaktyki tzw. kurzej ślepoty, czyli zaburzonego widzenia po zmierzchu.
- Utrzymania dobrej kondycji skóry, włosów i paznokci.
- Prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.
- Zwalczania infekcji.
- Prawidłowego gojenia ran.
Witamina A występuje w produktach odzwierzęcych (głównie w formie retinolu) oraz roślinnych (w formie karotenoidów, np. beta-karotenu). Jej dobre źródła to np.:
- podroby (zwłaszcza wątróbka),
- mięso, jaja i ryby,
- produkty mleczne, nabiał,
- orzechy włoskie,
- marchew, dynia, bataty,
- papryka czerwona, pomidory,
- zielony groszek, natka pietruszki.
Niedobory witaminy A mogą być konsekwencją źle zbilansowanej, monotonnej diety, niskiej podaży tłuszczów lub ich zaburzonego trawienia i wchłaniania. Z kolei ryzyko nadmiaru witaminy A wzrasta u osób, które spożywają dużo produktów odzwierzęcych (zwłaszcza podrobów) i nadużywają suplementów. Zarówno niedostateczne, jak i zbyt wysokie spożycie witaminy A ma negatywne konsekwencje dla zdrowia, dlatego suplementacja powinna być stosowana wyłącznie wtedy, kiedy jest to konieczne i po konsultacji z lekarzem.
Witamina A w tabletkach – kiedy stosować?
Witamina A w tabletkach występuje jako jedyny składnik preparatu lub wchodzi w skład kompleksów witamin. Wskazaniem do jej zastosowania są m.in.:
- Osłabiona odporność, częste infekcje.
- Problemy skórne, takie jak nadmierna suchość, podrażnienia, pierwsze oznaki starzenia.
- Wolne gojenie się ran.
- Stany zapalne w organizmie.
- Przewlekły stres.
- Nadmierne wypadanie włosów.
- Łamliwość paznokci.
- Problemy ze wzrokiem, przemęczenie oczu.
- Suchość błon śluzowych.
- Zespół suchego oka.
W powyższych sytuacjach warto rozważyć suplementację witaminy A w tabletkach. Należy jednak stosować ją doraźnie, a docelowo zadbać o odpowiednie spożycie tej witaminy wraz z dietą.
Witamina A w kapsułkach – na co zwracać uwagę?
Kapsułki są wypełnione olejem, w którym zawarta jest witamina A. Często dodaje się do niej inne witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (witamina E, D i K), a także oleje roślinne o pozytywnym wpływie na zdrowie (np. olej z wiesiołka lub olej lniany). Wybierając witaminę A w kapsułkach, należy zwracać uwagę m.in. na:
- Sposób przechowywania – niektóre suplementy powinny być przechowywane w lodówce, bez dostępu światła.
- Termin przydatności do spożycia – wiele preparatów zawierających oleje przeznaczonych jest do spożycia w ciągu maksymalnie kilku tygodni lub miesięcy, aby uniknąć szkodliwego utleniania tłuszczów.
- Obecność dodatkowych składników, takich jak witaminy i minerały, oleje, wyciągi roślinne – zmniejszy to ryzyko ich nadmiernego spożycia w przypadku jednoczesnego stosowania kilku preparatów (przykładowo podczas przyjmowania kapsułek zawierających witaminę A z dodatkiem witaminy D, na ogół nie ma konieczności zażywania innego preparatu z witaminą D).
- Zalecany czas stosowania i dawkowanie – witaminę A można przedawkować, dlatego zawsze należy przestrzegać zaleceń producenta suplementu oraz lekarza, a także unikać samodzielnego zwiększania dawek lub wydłużania czasu suplementacji.
Witamina A w kroplach – wady i zalety
Witamina A występuje również w formie kropli.
- Główną zaletą tej formy suplementacji jest brak konieczności połykania tabletek i kapsułek. To wygodne rozwiązanie dla dzieci oraz osób, które na co dzień muszą przyjmować wiele innych preparatów. Witamina A w kroplach często zawiera dodatek substancji smakowych, dzięki czemu łatwiej wprowadzić ją do codziennej rutyny.
- Dla niektórych osób wadą może być jednak konieczność zachowania większej uważności podczas dawkowania, aby przypadkowo nie podać zbyt dużej porcji. Problem ten nie występuje przy stosowaniu tabletek i kapsułek.