Jak nauczyć dziecko korzystać z nocnika?

Nauka korzystania z nocnika to bardzo ważny etap zarówno dla dziecka, jak i jego opiekunów. Jeżeli nie zostanie odpowiednio poprowadzona, może być stresująca. Jak rozpoznać, że Twój maluch jest gotowy na nocnik i co zrobić, żeby go przekonać? Przeczytaj nasz poradnik i poznaj sprawdzone wskazówki.  

Kiedy dziecko jest gotowe na nocnik? 

Każde dziecko rozwija się we własnym tempie, dlatego moment rozpoczęcia odpieluchowania i korzystania z nocnika jest bardzo indywidualny. Niektóre maluchy są na to gotowe już w okolicach 18. miesiąca życia, inne potrzebują zdecydowanie więcej czasu i uczą się siadać na nocnik między 3. a 4. rokiem życia. Postaraj się nie porównywać swojego procesu do doświadczeń innych osób. Obserwuj swoje dziecko i bądź wyczulona na wysyłane przez nie sygnały, ale nie przyśpieszaj niczego na siłę. Daj czas i poprowadź naukę siadania na nocnik w odpowiednim tempie.  

Jak rozpoznać, że dziecko jest gotowe na nocnik? Sygnały, które mogą świadczyć o tym, że nadszedł czas na odpieluchowanie dziecka i naukę siadania na nocnik to m.in.: 

• Umiejętność samodzielnego poruszania się, stabilnego siadania i wstawania, 
• Podglądanie dorosłych lub starszego rodzeństwa w łazience,  
• Sygnalizowanie momentu, w którym dziecko się załatwia, np. poprzez werbalne lub niewerbalne komunikaty, dotykanie pieluszki, próby jej ściągnięcia, 
• Utrzymywanie suchej pieluszki przez kilka godzin, 
• Rozumienie i wykonywanie prostych poleceń, 
• Werbalne lub niewerbalne prośby o zmianę brudnej pieluszki. 

Niestety nie istnieją naukowe podstawy, które jednoznacznie odpowiadałyby na pytanie, kiedy dziecko jest gotowe na nocnik, dlatego ważne jest zdanie się na własną intuicję. Powyższe zachowania traktuj jako wskazówkę i znak, że powinnaś rozpocząć przygodę z nocnikiem. Pamiętaj jednak, że to proces, który może potrwać kilka tygodni, a nawet miesięcy. Postaraj się uzbroić w cierpliwość i nie zniechęcaj ani nie stresuj, jeśli nie wszystko pójdzie po Twojej myśli.  

Kiedy sadzać dziecko na nocnik? 

Podczas nauki korzystania z nocnika, sadzaj dziecko na nocnik jak najczęściej. Szczególnie, kiedy zasygnalizuje swoją potrzebę werbalnie lub niewerbalnie (np. poprzez przykucnięcie, zmianę mimiki twarzy, dotykanie pieluszki). Jednak, jeśli ciężko Ci uchwycić ten moment, postaraj się zachęcać dziecko do siadania na nocnik co 2-3 godziny, aby stopniowo je z nim oswajać.  

Jak przekonać dziecko do nocnika? 

Kluczem do tego, aby przekonać dziecko do nocnika, jest cierpliwość i traktowanie procesu odpieluchowania jak zabawy. Dzięki temu nocnik nie będzie kojarzył się maluchowi z czymś złym lub niebezpiecznym. Nie zmuszaj brzdąca, nie rób niczego na siłę i nagradzaj za każdy sukces. W ten sposób unikniesz niepotrzebnego stresu i lęku. Pamiętaj, że dzieci bardzo dobrze wyczuwają emocje dorosłych. Jeśli będziesz zdenerwowana, niespokojna i niepewna, maluch na pewno to wyczuje, a nauka może być dużo trudniejsza. Jak przekonać dziecko do nocnika? 

• Zanim zaczniesz sadzać dziecko na nocnik, postaw go w widocznym miejscu w domu i pozwól maluchowi się z nim zapoznać. Dobrym sposobem są również wspólne zakupy i wybór nocnika. Sprawdź, który sprawdzi się w domu i w podróży.  
• Oswajaj dziecko z nocnikiem, pozwalając na jego dotykanie, przenoszenie oraz zabawę. Możesz też czytać  książeczki dla dzieci z obrazkami w tej tematyce np. Kicia Kocia i Nunuś. Na nocniku, Anita Głowińska, w której Kicia Kocia pokazuje braciszkowi, jak zyskać nową umiejętność. Dzięki kolorowym obrazkom pomagają oswoić się z nocnikiem i nauczyć sygnalizowania swoich potrzeb. 

Jak nauczyć dziecko siadać na nocnik? 

Kiedy dziecko jest już oswojone z nocnikiem, możesz przystąpić do nauki korzystania z tego przedmiotu.  Upewnij się, że macie wszystkie kosmetyki i produkty do higieny dla dzieci, które przydadzą się Wam podczas tego procesu. Co warto mieć pod ręką? 

• Nocniki dla dzieci oraz specjalne wkłady, które ułatwią Ci naukę odpieluchowania, utrzymanie higieny i korzystanie z nocnika również poza domem. Sprawdź Potette Plus Wkłady jednorazowe do nocnika turystycznego oraz Potette Plus Wkład składany silikonowy na nocnik szary.  
• Chusteczki nawilżane dla dzieci. Sprawdź Tami, chusteczki nawilżane dla dzieci i niemowląt oraz Velvet Junior nawilżany papier toaletowy, które ułatwią utrzymanie czystości u dzieci rozpoczynających przygodę z nocnikiem.  
• Pieluchy dla dzieci. Nie pozbywaj się ich całkowicie, ponieważ trudno przewidzieć, jak długo potrwa nauka korzystania z nocnika i kiedy dziecko będzie gotowe na całkowite odpieluchowanie. Do tego czasu miej je przy sobie. 

Jak nauczyć dziecko korzystania z nocnika krok po kroku? Nie ma na to pytanie jednej, dobrej odpowiedzi. Poniżej znajdziesz wskazówki, które pomogą Wam przejść przez ten proces. Najważniejsze, aby tempo nauki i wszystkie kroki dopasowywać do umiejętności, potrzeb i możliwości Twojego dziecka. Pamiętaj też, że naukę siadania na nocnik warto odroczyć, jeśli aktualny czas w rodzinie jest wymagający. Zmiana miejsca zamieszkania, nowa opiekunka, odstawienie od piersi, pojawienie się nowego członka rodziny, choroba to nie są dobre momenty na dodatkowe zmiany i wymagania w stosunku do malucha.  

• Krok 1.Ustaw nocnik w widocznym miejscu, najlepiej w pokoju dziecka lub łazience i zachęcaj do siadania na nim gołą pupą przy okazji zmiany pieluszki lub kąpieli. W ciągu dnia ubieraj dziecko w luźne ubranka, które samodzielnie zdejmie bez żadnego problemu. Jeśli początkowo będzie niechętnie do tego podchodziło, możesz najpierw zachęcić je do siadania na nocnik w ubranku.  
• Krok 2. Kiedy maluch będzie już oswojony z nocnikiem, postaraj się wprowadzić pewne zachowania, które wzbudzą w nim skojarzenia dotyczące tego, kiedy i jak z niego korzystać. Gdytylko zauważysz, że maluch sygnalizuje swoją potrzebę, zachęcaj do siadania na nocnik i nagradzaj za każdy, nawet najmniejszy sukces.  
• Krok 3.Pozwól dziecku na chodzenie bez pieluchy w ciągu dnia. Na początku wystarczy nawet kilkanaście minut dziennie, a potem stopniowo wydłużaj ten czas. Kiedy maluch wytrzymuje bez pieluszki ok. 2-3 godzin, rozumie do czego służy nocnik i siada na nim bez oporów, możesz zdejmować pieluszkę również na noc i wyjścia poza dom.  

Podsumowanie 

Nauka korzystania z nocnika to ważny etap zarówno dla dziecka, jak i jego opiekunów. W naszym artykule przedstawiliśmy najważniejsze, praktyczne wskazówki, które ułatwią ten proces. Pamiętaj jednak, aby uzbroić się w cierpliwość i być pozytywnie nastawionym. To kluczowe, aby nauka przebiegała bez większych problemów i w sprzyjającej atmosferze. Dzięki temu nocnik nie będzie wzbudzał w dziecku nieprzyjemnych odczuć i emocji. 

Źródła:

1. Dziechciarz P., Gierszczak-Białek D., Horvath-Stolarczyk A., Kiedy i jak nauczyć dziecko korzystać z nocnika?, Medycyna Praktyczna, 2012 
   https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/pielegnacja/52401,kiedy-i-jak-nauczyc-dziecko-korzystac-z-nocnika [dostęp: 10.12.2023 r.] Baird D., Bybel M., Kowalski A., Toilet Training: Common
2. Questions and Answers, Am Fam Physician, R. 100, cz. 2 (2019), s. 468-474
3. Kiddoo D., Toilet training children: when to start and how to train, CMAJ, R. 184, cz. 5 (2012)