Arypiprazol
Wskazania do stosowania arypiprazolu
Aripiprazol jest stosowany w leczeniu schizofrenii od 15. roku życia. Można go używać do leczenia epizodów maniakalnych w zaburzeniach afektywnych dwubiegunowych typu I, już od 13. roku życia, ale maksymalnie przez 12 tygodni. U dorosłych służy także do zapobiegania kolejnym epizodom manii, jeśli wcześniejsze leczenie było skuteczne. Lek dostępny jest w formie tabletek i roztworów doustnych oraz roztworów do wstrzykiwań (podanie domięśniowe).
Mechanizm działania arypiprazolu
Aripiprazol działa na wiele receptorów, w tym D, 5HT, Alfa, H1. Jego główna aktywność kliniczna wynika z częściowego działania agonistycznego na receptory dopaminowe D2 i serotoninowe 5HT1a oraz działania antagonistycznego na receptor 5HT2a.
Dawkowanie arypiprazol
Rekomendowane dawki wahają się w przedziale od 2 do 30 mg dziennie. Dawkowanie zależy od choroby, wieku pacjenta i reakcji na lek. Leczenie zaczyna się od najmniejszej efektywnej dawki.
Dorośli:
Schizofrenia:
Początkowa dawka: 10-15 mg/dzień.
Podtrzymująca dawka: 15 mg/dzień.
Maksymalna dawka: 30 mg/dzień.
Epizody maniakalne (zaburzenie dwubiegunowe typu I):
Początkowa dawka: 15 mg/dzień.
Maksymalna dawka: 30 mg/dzień.
Zapobieganie nawrotom (zaburzenie dwubiegunowe typu I):
Należy kontynuować ustaloną dawkę. Zmniejszenie dawki w zależności od sytuacji.
Dzieci i młodzież:
Schizofrenia (od 15 lat):
Początkowa dawka: 10 mg/dzień. Rozpoczęcie od 2 mg, zwiększenie do 5 mg, a następnie do zalecanej 10 mg.
Maksymalna dawka: 30 mg/dzień.
Epizody maniakalne (zaburzenie dwubiegunowe typu I, od 13 lat):
Początkowa dawka: 10 mg/dzień. Rozpoczęcie od 2 mg, zwiększenie do 5 mg, a następnie do 10 mg (maksymalny czas leczenia: 12 tygodni).
Maksymalna dawka: 30 mg/dzień (tylko w wyjątkowych sytuacjach).
Przeciwwskazania do stosowania arypiprazol
Nie można stosować leku w przypadku nadwrażliwości na jego składniki. Aripiprazol nie jest zalecany dla osób starszych z demencją z powodu ryzyka zgonu spowodowanego zakażeniem, problemami z krążeniem mózgowym czy kardiologicznymi.
Ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu arypiprazoli
Skutki uboczne
Częste: akatyzja, drżenie, lęk, nieostre widzenie, niepokój, niepokój ruchowy, niestrawność, nudności, senność, wymioty, zaparcia, zawroty głowy, zmęczenie, uspokojenie, objawy pozapiramidowe, zwiększone wydzielanie śliny.
Niezbyt częste: hiperprolaktynemia, podwójne widzenie, hiperseksualność.
Wpływ na prowadzenie pojazdów
Arypiprazol może wpływać na zdolność kierowania pojazdami czy obsługiwania maszyn. Należy zachować ostrożność, zwłaszcza w początkowych etapach leczenia tą substancją.
Wpływ na ciążę
Stosowanie w ciąży jest niewskazane, chyba że korzyść dla matki przewyższa ryzyko dla dziecka. Noworodki, których matki przyjmowały aripiprazol w trzecim trymestrze, mogą mieć różne objawy, w tym drżenie czy zaburzenia oddechowe. Należy je monitorować.
Wpływ na laktację
Arypiprazol przenika do mleka matki. Nie zaleca się stosowania podczas laktacji.
Interakcje z lekami
- Arypiprazol w połączeniu z lekami hamującymi enzymy wątrobowe CYP3A4 i CYP2D6 może osiągać zwiększone stężenie we krwi. To z kolei prowadzi do wzmożonego działania tego leku i potencjalnego zwiększenia ryzyka działań działań niepożądanych. Efekt taki mogą wywoływać następujące leki: ketokonazol, itrakonazol, chinidyna, fluoksetyna, paroksetyna, escitalopram czy diltiazem mogą wpływać na ten efekt. Przy ich stosowaniu dawkę aripiprazolu trzeba dostosować.
- Połączenie aripiprazolu z lekami indukującymi enzymy wątrobowe (np. karbamazepina, ryfampicyna, fenytoina, prymidon, fenobarbital, efawirenz,newirapina) zmniejsza jego stężenie w ustroju. Konieczne może okazać się zwiększenie dawki.
- Niektóre leki przeciwnadciśnieniowe czy hamujące układ nerwowy mogą nasilać swoje działania przy jednoczecznym stosowaniu z arypiprazolem. Należy zachować ostrożność.
Interakcje z alkoholem
Alkohol wzmacnia depresyjne działanie tego leku na układ nerwowy. Należy unikać takiego połączenia.
Inne środki ostrożności
- Podczas rozpoczynania leczenia arypiprazolem pacjenci mogą wykazywać zwiększoną tendencję do podejmowania prób samobójczych. U młodzieży to ryzyko bywa podwyższone nawet do 4 tygodni od początku kuracji.
- Lek może spowolnić pracę przełyku, zwiększając ryzyko zachłystowego zapalenia płuc.
- U niektórych pacjentów stwierdzono zwiększone ryzyko do hazardu, szczególnie jeśli mieli do tego skłonności.
- U młodych pacjentów z manią może wystąpić przyrost masy ciała po 4 tygodniach leczenia.
- Arypiprazol nie jest przeznaczony do leczenia psychoz w demencji. Może powodować problemy z krążeniem w mózgu.
- Osoby z tendencją do drgawek powinny być ostrożne przyjmując arypiprazol.
- W przypadku objawów złośliwego zespołu neuroleptycznego lub niewyjaśnionej gorączki, należy przerwać leczenie arypiprazolem.
Portal ma charakter edukacyjny. Staramy się, aby treści były poprawne merytorycznie, jednak nie powinny zastępować porady lekarza lub farmaceuty, dietetyka, kosmetologa czy fizjoterapeuty odnoszącej się do indywidualnej sytuacji pacjenta. Redakcja i wydawca nie ponoszą odpowiedzialności za skutki zastosowania się do zamieszczonych informacji. Prosimy, skonsultuj się ze specjalistą, zanim zdecydujesz o podjęciu danej terapii mającej wpływ na Twoje zdrowie.