Diazepam
Wskazania do stosowania diazepamu
Diazepam to lek z grupy benzodiazepin. Występuje w różnych postaciach (tabletki, wlewki doodbytnicze, roztwór do wstrzykiwań). Ma działanie uspokajające, nasenne i przeciwdrgawkowe. Wskazania do stosowania są następujące:
- Leczenie krótkotrwałych zaburzeń lękowych (2-4 tygodnie). Może być stosowany, gdy lęk towarzyszy bezsenności.
- Leczenie pomocnicze w określonych typach napadów padaczkowych (zmniejsza napięcie mięśniowe).
- Premedykacja przed operacją.
- Łagodzenie objawów towarzyszących odstawieniu alkoholu (trudności ze snem, ból głowy, drżenie mięśnia, zwiększone ciśnienie, zmęczenie).
Roztwór do wstrzykiwań zalecany jest do stosowania w ciężkich przypadkach. Wlewki wykorzystywane są w stanach rzucawkowych i drgawkach spowodowanych gorączką.
Mechanizm działania diazepamu
Diazepam działa przeciwdrgawkowo, przeciwlękowo, nasennie i wyciszająco. Wykazuje efekt terapeutyczny poprzez hamowanie aktywności w układzie nerwowym. Zwiększa działanie GABA, głównego hamującego neuroprzekaźnika w mózgu. Łączy się z określonym miejscem w recepturze GABA. Efektem jest wzmożony wpływ GABA na układ nerwowy. Dzięki temu, GABA powoduje większy przepływ jonów chlorkowych do komórek nerwowych. To prowadzi do zmniejszenia ich aktywności.
Dawkowanie diazepamu
Dawkowanie leku powinno być ustalane indywidualnie dla każdego pacjenta. Przy zaburzeniach snu zalecana dawka to 5-15 mg dziennie przez maksymalnie cztery tygodnie. Następnie lek odstawia się stopniowo. W pewnych przypadkach padaczki pacjent może przyjmować do 40 mg dziennie. Dla zaburzeń lękowych dawka wynosi 6-30 mg dziennie. Leczenie trwa maksymalnie dwanaście tygodni.
W zespole odstawienia alkoholu zaleca się 30 mg dziennie. W skrajnych przypadkach dawka może sięgnąć 60 mg, ale wymaga to ścisłego nadzoru lekarskiego. W leczeniu spastyczności mięśni stosuje się 2-15 mg dziennie. Przed operacją pacjent może przyjąć 5-20 mg. W ciężkich przypadkach diazepam podaje się wstrzyknięciem domięśniowo lub dożylnie. Dawka zależy od masy ciała i waha się od 0.1 do 0.3 mg/kg.
Dawkowanie u dzieci, seniorów oraz osób z problemami zdrowotnymi, takimi jak niewydolność nerek czy wątroby, może być inne. U osób z problemami oddechowymi oraz niewydolnością krążeniową dawki powinny być zmniejszone.
Przeciwwskazania do stosowania diazepamu
Przeciwwskazania do stosowania obejmują:
- Uczulenie na diazepam,
- Wiek poniżej 1. roku życia,
- Okres ciąży i laktacji,
- Zespół bezdechu sennego,
- Zaburzenia funkcji wątroby,
- Miastenie,
- Ciężkie psychozy,
- Zaburzenia świadomości, wstrząs,
- Zatrucie alkoholem lub lekami,
- Ciężką niewydolność oddechową,
- Fobie, natręctwa.
Ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowania diazepamu
Skutki uboczne
Zażywanie doustne:
Częste: splątanie, lęk, ataki paniki, wzmożona potliwość, zmęczenie, bóle i zawroty głowy, wzrost napięcia mięśni, spadek napięcia mięśni, dyzartria, utrata apetytu, kołatanie serca, majaczenie, spadek sprawności intelektualnej, drgawki.
Niezbyt częste: depresja oddechowa, zaburzenia równowagi, rumień, miastenia.
Rzadkie: bezsenność, agresja, depresja, biegunka, drażliwość, impotencja, ginekomastia, koszmary senne, krwiomocz, leukopenia, nudności, psychozy, suchość w jamie ustnej, trompocytopenia, zaburzenia pamięci, zaburzenia snu, zaburzenia widzenia, zaparcia, euforia, żółtaczka, zmniejszenie łaknienia, wzrost łaknienia, bradykardia, spadek libido, urojenia, utrata przytomności, nietrzymanie moczu, zaburzenia czucia, oszołomienie, limfocytoza, agranulocytoza, nadpobudliwość, napady złości, niedokrwistość, zaburzenia zachowania, zaburzenia miesiączkowania.
Podawanie w formie wlewki doodbytniczej:
Działania niepożądane są zwykle rzadkie i obejmują: nieprawidłowości w badaniach krwi, skórne reakcje alergiczne, uczucie zmęczenia, omamy, agresja, koszmary, psychozy, senność, ataksja, ból głowy, dezorientacja, niepamięć, trudności w mówieniu, drżenia, zaburzenia widzenia, spadek ciśnienia, zwolnienie tętna, ból w klatce, piersiowej, zaburzenia oddychania, skurcz krtani, bezdech, suchość w ustach wzrost apetytu, żółtaczka, osłabienie mięśni, zaburzenia w oddawaniu moczu, spadek libido, zaburzenia miesiączkowania.
Podawanie w formie roztworu do wstrzykiwań:
Działania niepożądane są zwykle rzadkie i obejmują: nieprawidłowości w badaniu krwi, dolegliwości skórne, niepokój, drażliwość, agresja, urojenia, koszmary, omamy, psychozy, dezorientacja, brak reakcji emocjonalnych, brak czujności, zaburzenia pamięci, bóle i zawroty głowy, problemy z mową, widzenie podwójne lub niewyraźne, obniżone ciśnienie, zaburzenia rytmu serca, zapalenie żył, problemy z oddychaniem, bezdech, suchość w ustach, osłabienie mięśni, zaburzenia popędu płciowego, ból i rumień w miejscu podania.
Wpływ na prowadzenie pojazdów
Diazepam obniża zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn. Może powodować senność i problemy z koordynacją. Należy odczekać 24 godziny przed prowadzeniem samochodu po zażyciu tego leku.
Wpływ na ciążę
Nie zaleca się stosowania w ciąży, zwłaszcza w I i III trymestrze. Lek może powodować wady u płodu i negatywnie wpływać na noworodka. Planując ciążę podczas stosowania diazepamu, należy skontaktować się z lekarzem.
Wpływ na laktację
Diazepam przenika do mleka matki. Może powodować u niemowlęcia problemy z oddechem, sennością i koordynacją. Stosowania tego leku w okresie karmienia piersią nie zaleca się.
Interakcje z lekami
- Diazepam metabolizuje się za pomocą izoenzymów CYP3A i CYP2C19. Leki wpływające na te izoenzymy mogą zmieniać efekty jego działania. Cymetydyna, ketokonazol, fluwoksamina, fluoksetyna i omeprazol, hamujące CYP3A i CYP2C19, mogą nasilać i wydłużać działanie uspokajające leku. Diazepam może także wpłynąć na eliminację fenytoiny.
- Jednoczesne przyjmowanie z opioidami podnosi ryzyko sedacji, depresji oddechowej i śpiączki. Wspólne przyjmowanie tych leków powinno być ograniczone. Środek ten, podobnie jak inne benzodiazepiny, może wzmacniać działanie leków o działaniu depresyjnym na układ nerwowy, takich jak leki antypsychotyczne, przeciwlękowe, przeciwdepresyjne, nasenne, przeciwpadaczkowe, narkotyczne leki przeciwbólowe, przeciwhistaminowe.
- Diazepam osłabia działanie lewodopy.
Interakcja z alkoholem
Łączenie diazepamu z alkoholem jest przeciwwskazane. Zwiększa to ryzyko problemów oddechowych, włączając bezdech, oraz zaburzeń układu krążenia.
Inne środki ostrożności
- Diazepam może powodować uzależnienie (ryzyko rozwoju uzależnienia wzrasta wraz z dawką).
- Stosowanie u dzieci powinno się odbywać tylko w wyjątkowych sytuacjach, przez krótki czas.
- Dawka dla seniorów, osób z problemami wątroby, nerek i oddechowymi powinna być odpowiednio dostosowana.
- Gwałtowne odstawienie leku może prowadzić do zespołu odstawienia.
- Przerywanie leczenia może spowodować napady padaczkowe.
- Środka nie należy zażywać długo w leczeniu psychoz, fobii lub depresji.
- Po zażyciu diazepamu pacjent powinien mieć zapewniony 8 godzinny wypoczynek.
- W przypadku wystąpienia agresji, halucynacji czy reakcji paradoksalny lek należy odstawić.
- Wstrzyknięcie diazepamu zwiększa ryzyko bezdechu u seniorów i dzieci. Zaleca się monitorowanie pacjenta po podaniu leku dożylnie.
Portal ma charakter edukacyjny. Staramy się, aby treści były poprawne merytorycznie, jednak nie powinny zastępować porady lekarza lub farmaceuty, dietetyka, kosmetologa czy fizjoterapeuty odnoszącej się do indywidualnej sytuacji pacjenta. Redakcja i wydawca nie ponoszą odpowiedzialności za skutki zastosowania się do zamieszczonych informacji. Prosimy, skonsultuj się ze specjalistą, zanim zdecydujesz o podjęciu danej terapii mającej wpływ na Twoje zdrowie.