Kaptopril, Captoprilum - dawkowanie, działanie, ulotka, skutki uboczne

Wskazania do stosowania kaptoprilu

Kaptopril, będący inhibitorem ACE, skutecznie obniża ciśnienie krwi poprzez hamowanie produkcji angiotensyny II i oddziaływanie na układ RAA. Dzięki temu zmniejsza się opór naczyń krwionośnych oraz przerost lewej komory serca.

Lek ten jest stosowany w leczeniu różnych schorzeń, w tym:

• Nadciśnienia tętniczego – pomaga w regulacji wysokiego ciśnienia krwi,
• Przewlekłej niewydolności serca – szczególnie gdy występuje dysfunkcja lewej komory serca. Może być używany samodzielnie lub w połączeniu z innymi lekami, takimi jak glikozydy naparstnicy, beta-adrenolityki i diuretyki,
• Po zawale serca – wspomaga regenerację serca,
• Nefropatii cukrzycowej – efektywnie redukuje ilość białka w moczu, co jest korzystne dla osób z cukrzycą.

Kaptopril jest zalecany jako część kompleksowej terapii, a jego stosowanie powinno odbywać się pod kontrolą lekarza.

Mechanizm działania kaptoprilu

Kaptopril działa na układ renina-angiotensyna-aldosteron (RAAS), który odgrywa kluczową rolę w regulacji ciśnienia krwi i poziomu sodu w organizmie. Proces ten rozpoczyna się, gdy renina, enzym wytwarzany przez nerki, przekształca angiotensynogen w angiotensynę I. Następnie, angiotensyna I jest konwertowana do angiotensyny II przez enzym konwertujący angiotensynę (ACE). Angiotensyna II powoduje zwężenie naczyń krwionośnych, co zwiększa ciśnienie krwi.

Kaptopril, będąc inhibitorem ACE, blokuje przekształcanie angiotensyny I w angiotensynę II. Jest to unikalna cecha kaptoprilu wśród leków z grupy inhibitorów ACE, ponieważ nie jest prolekiem. Jego działanie prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych i obniżenia ciśnienia krwi. Lek ten jest stosowany w leczeniu nadciśnienia tętniczego, przyczyniając się do poprawy stanu zdrowia pacjentów z wysokim ciśnieniem krwi.

Dawkowanie kaptoprilu

Kaptopril jest lekiem przyjmowanym doustnie, z maksymalną dawką dobową wynoszącą 150 mg. Dawkowanie zależy od rodzaju schorzenia:

• W przypadku nadciśnienia: początkowo stosuje się 25 mg dziennie, stopniowo zwiększając do 100-150 mg, samodzielnie lub w połączeniu z diuretykami tiazydowymi.
• Przy niewydolności serca: dawka startowa to 6,25-12,5 mg na dobę, z możliwością stopniowego zwiększenia do 150 mg.
• Po zawale serca: w stabilnym stanie pacjenta, dawka wynosi od 6,25 do 100 mg dziennie przez 4 tygodnie.
• W nefropatii cukrzycowej typu I: zalecane jest przyjmowanie od 70 do 100 mg na dobę.
• W przypadku niewydolności nerek, konieczne jest dostosowanie dawki, aby uniknąć nagromadzenia metabolitów leku. Dawkowanie zależy od klirensu kreatyniny.

Dawkowanie kaptoprilu różni się w zależności od wieku pacjenta. Osoby starsze zaczynają leczenie od 6,25 mg na dobę, z możliwością zwiększenia dawki w zależności od pomiarów ciśnienia. U dzieci i młodzieży dawka jest ustalana na podstawie masy ciała – 0,3 mg/kg mc, z możliwością zmniejszenia do 0,15 mg/kg mc u dzieci przedwcześnie urodzonych lub z zaburzeniami czynności nerek.

Przeciwwskazania do stosowania kaptoprilu

Kaptopril nie powinien być stosowany w przypadku uczulenia na składnik aktywny lub inne inhibitory ACE, obrzęku naczynioruchowego, oraz w II i III trymestrze ciąży.

Ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu kaptoprilu

Skutki uboczne

Wpływ na prowadzenie pojazdów

Wpływ kaptoprilu na zdolność prowadzenia pojazdów może być ograniczony. Szczególna uwaga jest wymagana na początku terapii, przy zmianie dawek oraz przy jednoczesnym spożywaniu alkoholu. Reakcja na lek może być różna u różnych pacjentów.

Wpływ na ciążę

Stosowanie kaptoprilu w ciąży jest przeciwwskazane w drugim i trzecim trymestrze, a w pierwszym trymestrze jest niezalecane. Lek może być szkodliwy dla płodu, powodując wady rozwojowe, takie jak małowodzie, opóźnienie kostnienia kości czaszki, czy zaburzenia czynności nerek.

Wpływ na laktację

Podczas laktacji kaptopril przenika do mleka matki. Chociaż nie zaobserwowano negatywnych skutków u niemowląt karmionych piersią, zaleca się unikać stosowania leku u matek karmiących, szczególnie jeśli dziecko urodziło się przedwcześnie, ze względu na ryzyko nefrotoksyczności.

Interakcje z lekami

Kaptopril może wchodzić w interakcje z różnymi lekami i substancjami, co wymaga ostrożności:

• Diuretyki oszczędzające potas i suplementy potasu: Kaptopril może zwiększać stężenie potasu w surowicy, szczególnie przy jednoczesnym stosowaniu z diuretykami oszczędzającymi potas (np. spironolakton, triamteren, amiloryd), suplementami potasu lub zamiennikami soli zawierającymi potas. W przypadku konieczności stosowania tych środków razem z kaptoprilem, należy regularnie monitorować poziom potasu w surowicy.
• Diuretyki tiazydowe i pętlowe: U pacjentów leczonych wysokimi dawkami diuretyków, na początku terapii może dojść do obniżenia poziomu płynów i hipotonii. Można temu zapobiec, przerwując stosowanie diuretyku, zwiększając spożycie płynów lub soli, lub rozpoczynając terapię od niskiej dawki kaptoprilu.
• Lit: Jednoczesne stosowanie z litem może zwiększać stężenie litu w surowicy i jego toksyczność. Wymaga to częstego monitorowania poziomu litu.
• Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne i przeciwpsychotyczne: Kaptopril może zwiększać ryzyko hipotonii posturalnej przy jednoczesnym stosowaniu z tymi lekami.
• Allopurynol, prokainamid, cytostatyki, leki immunosupresyjne: Współstosowanie tych leków z kaptoprilem może zwiększać ryzyko leukopenii, szczególnie przy wyższych dawkach.
• Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ): NLPZ mogą zmniejszać skuteczność leku i zwiększać ryzyko pogorszenia funkcji nerek oraz podwyższenia poziomu potasu w surowicy.
• Leki sympatykomimetyczne: Mogą osłabiać działanie przeciwnadciśnieniowe, wymagając dokładnego monitorowania pacjenta.
• Leki przeciwcukrzycowe: Kaptopril w połączeniu z insuliną lub doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi może prowadzić do obniżenia poziomu glukozy we krwi, co może wymagać dostosowania dawki leku przeciwcukrzycowego.

Interakcja z alkoholem

Kaptopril i alkohol nie powinny być łączone. Alkohol może wzmacniać i zwiększać ryzyko niepożądanych reakcji leku.

Inne środki ostrożności

• Ostrożność jest wymagana u pacjentów przyjmujących diuretyki pętlowe, takie jak furosemid, oraz u osób z zaburzeniami równowagi wodno-elektrolitowej lub poddawanych dializie, ze względu na ryzyko niedociśnienia. Podobne ryzyko występuje u osób z niewydolnością serca i nerek, co wymaga monitorowania dawek kaptoprilu.
• Pacjenci z obustronnym zwężeniem tętnic nerkowych, szczególnie ci leczeni diuretykami, mogą doświadczać zwiększonego poziomu mocznika we krwi. W takich przypadkach konieczne może być zmniejszenie dawki i odstawienie diuretyku. U osób z niewydolnością nerek, szczególnie przy wysokich dawkach leku, może wystąpić białkomocz.
• Kaptopril należy stosować z ostrożnością u pacjentów z niewydolnością wątroby, podczas terapii odczulających, u osób leczonych immunosupresorami, allopurynolem lub prokainamidem, ze względu na ryzyko agranulocytozy i niedokrwistości. Przed zabiegami chirurgicznymi zaleca się odstawienie leku. U osób leczonych lekami hipoglikemizującymi i insuliną wymagana jest ścisła kontrola poziomu glukozy we krwi.
• Kaptopril może powodować suchy, uporczywy kaszel.
• Stosowanie substancji z antagonistami receptora angiotensyny II, aliskirenem, diuretykami oszczędzającymi potas, preparatami potasu, lekami zwiększającymi poziom potasu, lekami rozszerzającymi naczynia krwionośne, nitrogliceryną, lekami do znieczulenia ogólnego, lekami przeciwdepresyjnymi i przeciwpsychotycznymi może zwiększać ryzyko niedociśnienia, hiperkaliemii i ostrej niewydolności nerek.
• Pacjenci rasy czarnej mogą być bardziej narażeni na obrzęk naczynioruchowy i mniejszą skuteczność działania hipotensyjnego kaptoprilu.