Lansoprazol, Lansoprazolum - dawkowanie, działanie, ulotka, skutki uboczne

Wskazania do stosowania lansoprazolu

Lansoprazol jest lekiem z grupy inhibitorów pompy protonowej, który ogranicza produkcję kwasu solnego w żołądku. Jego zastosowanie obejmuje:

• Leczenie wrzodów dwunastnicy i żołądka,
• Terapię refluksu żołądkowo-przełykowego oraz profilaktykę tego schorzenia,
• Leczenie łagodnych owrzodzeń żołądka,
• Terapia zespołu Zollingera-Ellisona, charakteryzującego się trudnymi do leczenia wrzodami żołądka i dwunastnicy, wynikającymi z nadmiernej produkcji soku żołądkowego,
• Owrzodzenia przewodu pokarmowego, które pojawiają się w wyniku stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ),
• Łagodzenie zgagi spowodowanej cofaniem się kwasu żołądkowego do przełyku.

Lansoprazol jest również stosowany w połączeniu z antybiotykami, takimi jak amoksycylina i klarytromycyna, w leczeniu wrzodów żołądka wywołanych przez bakterię Helicobacter pylori.

Mechanizm działania lansoprazolu

Lansoprazol, będący prolekiem, aktywuje się w kwaśnym środowisku żołądka. Jego działanie opiera się na trwałym zablokowaniu działania pompy protonowej, czyli adenozyno-trójfosfatazy. Pompa ta jest odpowiedzialna za wymianę jonów potasu (K+) na jony wodoru (H+) i ich uwalnianie do wnętrza żołądka. Dzięki blokadzie tej pompy, lansoprazol efektywnie hamuje wydzielanie kwasu solnego przez komórki okładzinowe żołądka. Lansoprazol koncentruje się w tych komórkach i w środowisku kwaśnym blokuje ATP-azę, łącząc się z jej grupą sulfhydrolową, co prowadzi do jej trwałego unieczynnienia.

Dawkowanie lansoprazolu

Lansoprazol przyjmuje się doustnie, najlepiej na czczo, popijając wodą.

• Dawkowanie zależy od rodzaju choroby, wieku, wagi oraz innych schorzeń, takich jak problemy z nerkami czy wątrobą.
• Standardowa dawka do leczenia wrzodów dwunastnicy wynosi 30 mg dziennie przez 14 dni. W przypadku braku poprawy, kurację można przedłużyć o kolejne 2 tygodnie. Ta sama dawka dotyczy leczenia wrzodów żołądka i refluksowego zapalenia przełyku.
• Profilaktyka refluksowego zapalenia przełyku: zaleca się 15 mg dziennie.
• Zespół Zollingera-Ellisona: początkowa dawka to 60 mg na dobę, która w niektórych przypadkach może wzrosnąć do 180 mg.
• Zgaga i zarzucane kwasu żołądkowego: zwykle stosuje się od 15 mg do 30 mg dziennie przez co najmniej 4 tygodnie.

Przeciwwskazania do stosowania lansoprazolu

Lansoprazolu nie należy stosować w przypadku nadwrażliwości na ten lek. Leku nie zaleca się dla dzieci.

Ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu lansoprazolu

Skutki uboczne

Bardzo częste: bóle i zawroty głowy, zmęczenie.

Częste: nudności, świąd, biegunka, bóle brzucha, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, wymioty, wzdęcia, pokrzywka, zaparcia, suchość w gardle.

Niezbyt częste: depresja, trombocytopenia, leukopenia, złamania kości biodrowej, kości nadgarstka lub kręgosłupa, ,bóle stawowo-mięśniowe, obrzęk.

Rzadkie: omamy, parestezje, splątanie, zaburzenia smaku, zapalenie trzustki, żółtaczka, drżenia mięśniowe, zapalenie przełyku, niedokrwistość, kandydoza przewodu pokarmowego, ciężkie zapalenie wątroby, bezsenność, ginekomastia, osłabione widzenie.

Bardzo rzadkie: łysienie, wzmożona potliwość, wstrząs anafilaktyczny, impotencja, rumień wielopostaciowy, gorączka, agranulocytoza, wzrost stężenia cholesterolu HDL i trójglicerydów, plamica, śródmiąższowe zapalenie nerek.

Wpływ na prowadzenie pojazdów

Lansoprazol może mieć niewielki wpływ na zdolność do obsługi maszyn i prowadzenia pojazdów.

Wpływ na ciążę

Brak jest klinicznych badań dotyczących stosowania lansoprazolu w ciąży. Badania na zwierzętach nie wykazały szkodliwego wpływu, jednak z powodu braku badań u ludzi, nie zaleca się stosowania lansoprazolu w ciąży.

Wpływ na laktację

Lansoprazol uważa się za bezpieczny w okresie karmienia piersią. Jego wysokie wiązanie z białkami sprawia, że przenikanie do mleka matki jest ograniczone. Dodatkowo, niewielka ilość lansoprazolu, która może przedostać się do mleka, jest neutralizowana przez komórki żołądka dziecka. Obecność pokarmu również zmniejsza wchłanianie lansoprazolu.

Interakcje z lekami

Lansoprazol może oddziaływać z innymi substancjami czynnymi, wpływając na ich działanie:

• Atazanawir : Lansoprazol może zmniejszać biologiczną dostępność i skuteczność atazanawiru.
• Itrakonazol i Ketokonazol: Lek obniża ich dostępność biologiczną i efektywność.
• Digoksyna, takrolimus: Lansoprazol może zwiększać stężenie ich stężenie w osoczu.
• Teofilina: Lansoprazol może obniżać stężenie teofiliny w osoczu.
• Fluwoksamina: Może zwiększać stężenie leku w osoczu nawet czterokrotnie.
• Ryfampicyna : Może zmniejszać stężenie lansoprazolu w osoczu.
• Sukralfat: Może obniżać biologiczną dostępność lansoprazolu.

Interakcja z alkoholem

Lansoprazolu nie powinno się łączyć z alkoholem, ponieważ może to zmniejszyć jego biodostępność i stężenie we krwi.

Inne środki ostrożności

• Obniżenie kwasowości żołądka przez lansoprazol może prowadzić do wzrostu liczby bakterii w przewodzie pokarmowym, zwiększając ryzyko zakażeń bakteryjnych, takich jak Salmonella, Campylobacter czy C. difficile.
• Pacjenci przyjmujący lansoprazol wraz z lekami moczopędnymi powinni być monitorowani pod kątem poziomu magnezu we krwi, gdyż może dojść do nasilenia hipomagnezemii i powiązanych z nią skutków ubocznych.
• Długotrwałe stosowanie lansoprazolu może zwiększać ryzyko złamań kości, co jest ważne zwłaszcza dla osób z ryzykiem osteoporozy.
• Nie zaleca się łączeniaz lekami metabolizowanymi przez cytochrom P450, w tym CYP2C19 i CYP3A4. Leki hamujące CYP2C19, jak fluwoksamina, mogą czterokrotnie zwiększyć stężenie lansoprazolu w osoczu, podobnie jak leki blokujące CYP3A4 (ketokonazol, itrakonazol, inhibitory proteazy, makrolity).
• Leki neutralizujące kwas żołądkowy oraz sukralfat znacząco obniżają biodostępność lansoprazolu. Ważne jest, aby przyjmować te leki co najmniej godzinę przed lub po lansoprazolu.
• Lek może zmniejszać wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego, co może wymagać zwiększenia dawki żelaza u pacjentów leczonych na niedokrwistość.
• Pokarm wpływa na absorpcję lansoprazolu. Zaleca się przyjmowanie go na pusty żołądek lub 30 minut przed posiłkiem.
• Preparaty ziołowe zawierające dziurawiec mogą obniżać stężenie leku we krwi.