Czy tabletki antykoncepcyjne poprawiają cerę?

Pogorszenie kondycji skóry, a także pojawienie się na niej różnego rodzaju nieprawidłowości, w tym wykwitów trądzikowych, może mieć różnorodne podłoże. Wynika m.in. z zaburzeń układu endokrynnego. Jednym ze skutecznych rozwiązań problemu ze skórą jest terapia hormonalna. Poznaj wpływ tabletek antykoncepcyjnych na cerę. 

Wpływ antykoncepcji hormonalnej na cerę 

Układ hormonalny ma istotny wpływ na cały organizm, w tym na cerę. Reguluje szereg procesów związanych z funkcjami skóry. Wszelkiego rodzaju fluktuacje hormonalne, np. podczas cyklu menstruacyjnego czy menopauzy, mogą powodować zwiększoną produkcję sebum lub suchość skóry. Przyczyniają się też do utraty elastyczności, a także podatności na powstawanie zmian trądzikowych. 

• Co do zasady antykoncepcja hormonalnapolega na dostarczaniu do organizmu kobiety syntetycznych żeńskich hormonów płciowych – estrogenów, działających przeciwstawnie do męskich hormonów, w efekcie czego ich aktywność zostaje zahamowana. 
• Poprzez regulację poziomu hormonów, odpowiednio dobrane tabletki antykoncepcyjne mogą pomóc zmniejszyć nadmierną produkcję sebum, ograniczyć ryzyko powstawania zaskórników i zmian zapalnych, a tym samym – poprawić stan skóry. 
• Terapia hormonalna może być ponadto skuteczną opcją leczenia trądziku u kobiet z zespołem policystycznych jajników, zespołem nadczynności nadnerczy (SAHA) oraz w przypadku wystąpienia zmian trądzikowych po okresie dojrzewania.  

Przeczytaj, czy po tabletkach antykoncepcyjnych się tyje? 

Tabletki antykoncepcyjne a trądzik 

Trądzik hormonalny, czyli tzw. trądzik dorosły, jest skorelowany z wysokim poziomem androgenów we krwi – męskich hormonów płciowych odpowiadających za powstawanie zmian na skórze, a także za rozrost warstwy rogowej naskórka czy rozwój łupieżu. Wysokiemu poziomowi androgenów towarzyszą zazwyczaj inne objawy, takie jak łysienie typu męskiego, hirsutyzm (nadmierny owłosienie) oraz wzmożona pigmentacja skóry (rogowacenie skóry). U kobiet androgeny wydzielane są przez korę nadnerczy oraz jajniki. Dysfunkcja jednego z tych organów może prowadzić do nieprawidłowego wydzielania androgenów oraz do nasilenia objawów, takich jak trądzik.  

W jaki sposób tabletki antykoncepcyjne oddziałują na trądzik?  

• Jak wiadomo, pojawienie się trądziku jest wynikiem złożonych interakcji między różnymi czynnikami, a jednym z najistotniejszych jest aktywność hormonalna, zwłaszcza androgenów, które stymulują gruczoły łojowe do produkcji sebum. 
• Nadmierna produkcja sebum skutkuje zablokowaniem ujść gruczołów łojowych oraz powstawaniem zaskórników. 
• Gromadząca się wydzielina łojowo-rogowa tworzy doskonałe środowisko dla namnażania się bakterii Propionibacterium acnes, co prowadzi do stanów zapalnych, powstawania zaczerwienień oraz pryszczy.  

Doustne pigułki antykoncepcyjne zawierają zazwyczaj kombinację syntetycznych estrogenów i progestagenów. Estrogeny w bezpośredni sposób wpływają na regulację pracy gruczołów łojowych poprzez zmniejszenie wydzielania sebum i zapobieganie nadprodukcji sebum, co przekłada się redukcję zmian trądzikowych i ogólną poprawę cery. 

Wskazaniem do stosowania antykoncepcji hormonalnej mogą być: 

• Łysienie androgenowe, 
• Nadmierny łojotok, 
• Trądzik w wieku dorosłym, 
• Nawroty trądziku po zastosowaniu izotretynoiny, 
• Oporność zmian na dotychczasową terapię farmakologiczną, 
• Nieregularne miesiączki. 

Sprawdź, jak działają zioła na trądzik. 

Jakie tabletki antykoncepcyjne na trądzik? 

Tabletki antykoncepcyjne występują w formie preparatów jedno- i dwuskładnikowych.  

• Pigułki antykoncepcyjne jednoskładnikowe, znane również jako pigułki progestagenowe, są powszechnie stosowane przez kobiety, które z różnych powodów nie mogą lub nie chcą przyjmować estrogenów. Warto zaznaczyć, że progestageny, w tym progesteron, wykazują zróżnicowany wpływ na skórę. Niektóre z nich mają wyraźne właściwości androgenne, co oznacza, że naśladują działanie hormonów płciowych męskich na mieszkach włosowych, prowadząc do zaostrzenia trądziku. Inne zaś charakteryzują się minimalną lub brakiem aktywności androgennej, co czyni je korzystnym wyborem w leczeniu trądziku.  
• Pigułki antykoncepcyjne dwuskładnikowe zawierają zarówno progesteron, jak i estrogen, wskutek czego wykazują szerokie spektrum działania. Mogą blokować produkcję androgenów w jajnikach, zmniejszać ilość aktywnych androgenów poprzez nośniki białkowe oraz modyfikować działanie androgenów na receptory skóry, co wpływa na poprawę stanu i kondycji skóry. 
• Wybór odpowiedniego rodzaju pigułek antykoncepcyjnych w głównej mierze zależy od czynników zdrowotnych, takich jak obecność schorzeń czy ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, dlatego terapia hormonalna powinna być prowadzona pod ścisłą kontrolą specjalistów z zakresu endokrynologii, dermatologii i ginekologii. 
• Przed rozpoczęciem terapii niezbędne jest przeprowadzenie badań laboratoryjnych określających poziom hormonów oraz potwierdzających ewentualne zaburzenia związane z trądzikiem, między innymi oznaczenie stężenia wolnego i całkowitego testosteronu we krwi, DHEA-S oraz stosunek hormonów LH/FSH. 
• Uzyskane informacje są kluczowe dla ustalenia indywidualnego planu leczenia i monitorowania skuteczności terapii.  

Warto również mieć świadomość, że tabletki antykoncepcyjne mogą wykazywać działania niepożądane, takie jak: 

• Zmniejszone libido, 
• Wahania nastroju i masy ciała, 
• Nudności, wymioty, 
• Wzrost ciśnienia tętniczego, 
• Tkliwość piersi, 
• Zwiększone ryzyko wystąpienia chorób zakrzepowo-zatorowych. 

Leczenie trądziku tabletkami antykoncepcyjnymi ma pewne przeciwwskazania, a wśród bezwzględnych wymienia się: 

• Zakrzepowe zapalenie żył (w tym obciążający wywiad rodzinny), 
• Niedrożność naczyń wieńcowych, 
• Upośledzenie czynności wątroby, 
• Nadciśnienie tętnicze i zwiększony poziom cholesterolu, 
• Raka piersi, 
• Cukrzycę z powikłaniami naczyniowymi, 
• Ciążę, 
• Krwawienie z dróg rodnych, 
• Palenie tytoniu przez kobiety powyżej 35. roku życia. 

Jeśli dotyczy Cię któreś z powyższych przeciwwskazań, lekarz zaleci maści i preparaty na trądzik o działaniu miejscowym lub antybiotykoterapię. Jeżeli pigułki antykoncepcyjne mają z założenia również zapobiegać ciąży, niezbędne będzie wybranie innej metody zabezpieczenia – krążka dopochwowego, wkładki wewnątrzmacicznej, przezskórnych plastrów lub prezerwatyw, np. Unimil Skyn Original, prezerwatywy nielateksowe, 10 sztuk ze środkiem nawilżającym.  

Kiedy poprawa cery po tabletkach antykoncepcyjnych? 

Efekty leczenia trądziku często wymagają cierpliwości, a na wyrównanie poziomu hormonów i ustabilizowanie wahań za pomocą tabletek antykoncepcyjnych potrzeba zazwyczaj kilku tygodni lub nawet miesięcy. W terapii trądziku wysoką skuteczność wykazują preparaty działające przeciwnie do androgenów, takie jak spironolakton lub leki blokujące działanie androgenów. W tej drugiej grupie znajdują się m.in. estrogeny, octan cyproteronu oraz glikokortykosteroidy, które poprzez wpływ na aparat mieszkowo-włosowy, ograniczają wydzielanie łoju oraz liczbę nowo powstałych zmian trądzikowych. 

Jak wspomóc skórę i przyspieszyć uzyskanie korzystnych rezultatów?  

• Niezastąpiona jest zrównoważona pielęgnacja skóry trądzikowej, w tym dokładne oczyszczanie dwa razy dziennie, nawilżanie, stosowanie lekkich dermokosmetyków o działaniu przeciwtrądzikowym oraz ochrona przeciwsłoneczna. 
• Osoby z cerą trądzikową powinny szczególnie uważać na skład kosmetyków, których używają. Jedną z substancji, której należy unikać, jest alkohol, ponieważ może podrażnić i nadmiernie wysuszyć skórę, a także zaostrzyć objawy trądziku. 
• Do rutyny pielęgnacyjnej warto ponadto włączyć delikatne peelingi oraz głęboko nawilżające i odżywcze maski do twarzy.  

Sprawdź między innymi: 

• Orientana Bio, maska-esencja śluz ślimaka o intensywnym działaniu nawilżającym, naprawczym i redukującym przebarwienia, której skład to w ponad 98% substancje naturalne, 
• Vichy Aqualia Thermal, lekki krem nawilżający do skóry suchej i normalnej. Przywraca równowagę pH, poprawia sprężystość skóry, chroni przed zanieczyszczeniami, a także pomaga wygładzić drobne zmarszczki i linie mimiczne, 
• Cerave, nawilżający krem do twarzy z ceramidami, niacynamidem oraz kwasem hialuronowym, 
• Acne-Derm, krem przeciwtrądzikowy i wybielający z kwasem azelainowym pomagającym zwalczyć bakterie i wspierającym walkę z zaskórnikami oraz nawilżającym i zmiękczającym skórę glicerolem, 
• ACMED Azelaic Acid 20% krem do twarzy i ciała przeciwtrądzikowy ze składnikami normalizującymi i rozjaśniającymi, o delikatnej, testowanej dermatologicznie formulacji. 

Podsumowanie 

Tabletki antykoncepcyjne mogą mieć różnorodny wpływ na skórę, zwłaszcza jeśli chodzi o cerę trądzikową. Kluczowe dla poprawy stanu skóry są wybór odpowiedniego preparatu hormonalnego, zachowanie regularności stosowania i monitorowaniu reakcji organizmu. Należy pamiętać, że efekty terapii mogą się różnić w zależności od indywidualnych cech organizmu i rodzaju preparatu, dlatego przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu terapii antykoncepcyjnej, niezbędna jest specjalistyczna konsultacja medyczna. 

Źródła:

1. A. Chałubek, W. Faruga-Lewicka, M. Kardas, Rola stresu, rytmu okołodobowego oraz zmian hormonalnych w trądziku późnym, https://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2022/08/ACM-2022-04-v5-Chalubek-PL.pdf [dostęp 11.04.2024 r.]
2. M. Biegaj, Trądzik pospolity i jego leczenie, https://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/01/ke2017.2-6.pdf [dostęp 11.04.2024 r.]
3. M. Sobstyl, D. Robak-Chołubek, J. Tkaczuk-Włach, D. Wojnowska, G. Jakiel, Acne in gynecological practice, https://www.termedia.pl/Acne-in-gynecological-practice,4,11672,1,1.html [dostęp 11.04.2024 r.]
4. 4. M. Stuła, B. Strzelec, J. Gawryś, Wpływ doustnych środków antykoncepcyjnych na stan skóry, https://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/02/ke2019.1-5.pdf [dostęp 11.04.2024 r.]