Trądzik hormonalny – jak rozpoznać i jak leczyć?
Zmagasz się z wykwitami i zmianami trądzikowymi na skórze? Sprawdź, czy może to być trądzik hormonalny. Wyjaśniamy, jak go rozpoznać i jak przebiega leczenie.
Spis treści
Trądzik hormonalny jest dermatozą skóry, z którą borykają się zarówno kobiety, jak i mężczyźni, choć ze względu na większe wahania w gospodarce hormonalnej częściej dotyka płeć żeńską. Zobacz, jakie są przyczyny trądziku hormonalnego, jak go leczyć i jakie hormony zbadać przy trądziku.
Jak rozpoznać trądzik hormonalny?
Trądzik hormonalny, zwany również trądzikiem u dorosłych, jest jedną z postaci trądziku pospolitego, wywołaną zaburzeniami hormonalnymi. Zmiany trądzikowe kojarzymy zazwyczaj z wykwitami pojawiającymi się u nastolatków w okresie dojrzewania, jednak w ostatnich latach do gabinetów dermatologicznych trafiają osoby po 30. a nawet po 40. roku życia, które zauważają na swojej skórze nieestetyczne, a czasem bolesne zmiany. Z uwagi na fakt, że to płeć piękna narażona jest na większe wahania hormonów (miesiączka, menopauza, ciąża), trądzik hormonalny diagnozuje się częściej u kobiet niż u mężczyzn. Sprawdź również, dlaczego pojawia się trądzik w ciąży.
Jak wygląda trądzik hormonalny i jak go rozpoznać? Za ten typ trądziku odpowiadają hormony płciowe męskie (androgeny) i hormony płciowe żeńskie (estrogeny). Objawy zależą od tego, które hormony przyczyniły się do pojawienia się dermatozy.
- Trądzik hormonalny androgenny objawia się sporych rozmiarów krostkami, bolesnymi grudkami i zaskórnikami, głównie w okolicy ust, wzdłuż linii żuchwy, a także na plecach. Zmianom rzadko towarzyszy stan zapalny. W przebiegu trądziku wywołanego androgenami zauważa się również przyspieszone przetłuszczanie się włosów i skóry, cera jest tłusta i wyraźnie błyszcząca.
- Trądzik hormonalny estrogenny pojawia się zazwyczaj na nosie, brodzie, policzkach i czole. Ma postać swędzących krostek, a ich pojawienie się poprzedzone jest zaczerwienieniem skóry. W zaawansowanym stadium wykwity mogą przybrać formę zapalną, z wodnisto-ropnymi naciekami.
Trądzik przyczyny choroby
Trądzik jest chorobą przewlekłą, o zróżnicowanym podłożu, przy czym wahania poziomu hormonów to tylko jeden z czynników wpływających na pojawienie się wykwitów skórnych. Podstawowe procesy powodujące powstawanie zmian trądzikowych to między innymi:
- Nasilone wydzielanie łoju,
- Nadmierne rogowacenie w obrębie ujść mieszków włosowych,
- Stan zapalny,
- Obecność w gruczołach łojowych bakterii Propionibacterium acnes.
Czynnikami, które dodatkowo mogą potęgować objawy trądziku, są również: niewłaściwa dieta, przewlekły stres, przyjmowane leki oraz nieodpowiednia pielęgnacja.
A jaki związek z trądzikiem mają hormony? Jak już wspomniałam, za pojawienie się trądziku hormonalnego odpowiadają głównie męskie i żeńskie hormony płciowe, choć najsilniejszym czynnikiem pobudzającym produkcję łoju są męskie hormony płciowe, tzw. androgeny. Warto jednak podkreślić, że androgeny wytwarzanie tylko ogranizm mężczyzn, ale też kobiet, w odpowiednich proporcjach.
- Zaburzenia w tym obszarze skutkują nadmiernym wytwarzaniem sebum, co objawia się łojotokiem, błyszczącą, lepką skórą, widocznie rozszerzonymi ujściami jednostek włosowo-łojowych, czyli porów skóry oraz nadmiernym przetłuszczaniem się włosów.
- Największy wpływ na stymulację gruczołów łojowych do produkcji łoju ma androgen zwany dihydrotestosteronem, powstający z testosteronu pod wpływem enzymu 5α-reduktazy typu I w mieszkach włosowych. Powodem powstawania zmian trądzikowych może być więc nadmiar androgenów, ale też nadwrażliwość gruczołów łojowych na działanie wspomnianych hormonów. To z kolei pozwala wysnuć wniosek, że trądzik hormonalny może wystąpić również u osób z prawidłowym stężeniem hormonów.
- Co więcej, powstawanie zmian trądzikowych może być reakcją organizmu na fizjologiczne wahania poziomu hormonów płciowych, np. w cyklu miesiączkowym kobiet. Szacuje się, że aż 70% kobiet doświadcza różnego rodzaju wykwitów i nieestetycznych krost tuż przed menstruacją.
Trądzik jakie hormony zbadać?
Czy każdy rodzaj trądziku wymaga diagnostyki endokrynologicznej? Nie każdy. Lekarz może zalecić przeprowadzenie badań hormonalnych, gdy podejrzewa, że za powstawanie zmian trądzikowych odpowiadają androgeny. Badania hormonalne zalecane są między innymi u dorosłych kobiet, u których trądzik pojawił się nagle, jest nasilony i oporny na leczenie. Inne cechy androgenizacji u kobiet to np. zaburzenia miesiączkowania, łysienie typu męskiego oraz nadmierne owłosienie.
W przypadku trądziku hormonalnego lekarz zleca najczęściej badania:
- Testosteronu całkowitego,
- Testosteronu wolnego,
- Dehydroepiandrosteronu (DHEA),
- Hormonów tarczycy,
- Prolaktyny,
- Hormonu folikulotropowego (FSH),
- Hormonu luteotropowego (LH),
- Insuliny,
- Glukozy.
-
Myjący i usuwający nadmiar sebum żel do twarzy, do skóry tłustej. -
Pianka do mycia do pielęgnacji skóry twarzy z problemami trądzikowymi. -
Suplement diety z wyciągiem z mniszka lekarskiego oraz fiołka trójbarwnego. -
Suplement diety z wyciągiem z fiołka trójbarwnego, mniszka lekarskiego.
Trądzik hormonalny leczenie
Leczenie trądziku hormonalnego, podobnie jak każdej innej uporczywej dermatozy, powinno zacząć się od wizyty u dermatologa. Lekarz na podstawie pogłębionego wywiadu oraz obrazu klinicznego zmian trądzikowych dobierze metodę leczenia, która przyniesie najlepsze efekty. Terapię zawsze dostosowuje się do pacjenta w zależności od rodzaju oraz stopnia zaawansowania zmian skórnych.
- Najczęściej stosuje się maść na trądzik o działaniu miejscowym oraz środki farmakologiczne doustne.
- W przypadku bardzo nasilonych objawów lekarz może podjąć decyzję o wprowadzeniu antybiotyków, retinoidów, czyli pochodnych witaminy A lub tabletek antykoncepcyjnych. Należy podkreślić, że wspomniane leki mają silne działanie, dlatego można je przyjmować wyłącznie pod nadzorem lekarza.
Trądzik hormonalny domowe sposoby
W leczeniu ważne są nie tylko metody farmakologiczne, ale również domowe sposoby na trądzik, a przede wszystkim zmiana codziennych nawyków pielęgnacyjnych i żywieniowych.
- Dieta na trądzik powinna być bogata w witaminy i składniki odżywcze, które przyspieszają regenerację skóry, takie jak witaminy E, C, A i witaminy z grupy B, selen oraz cynk.
- Wrogiem cery trądzikowej są fast foody, cukier, ostre przyprawy, tłuszcze pochodzenia zwierzęcego. Jadłospis warto wzbogacić o zdrowe tłuszcze roślinne, warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, a także kwasy tłuszczowe omega-3
Terapia trądziku nie przyniesie oczekiwanych efektów bez wprowadzenia zmian w kosmetyczce.
- Pielęgnacja skóry trądzikowej powinna być delikatna, a jednocześnie skutecznie przeciwdziałać objawom schorzenia. Warto postawić na kosmetyki przeznaczone dla cery problematycznej, pomagające usuwać nadmiar sebum, łagodzić podrażnienia, udrażniać ujścia gruczołów łojowych i głęboko nawilżać. Kluczowe jest staranne oczyszczanie z użyciem preparatów antybakteryjnych i przeciwłojotokowych. Przykładem może być mydło w płynie na trądzik Siarkowa moc przeznaczone do mycia skóry z tendencją do wyprysków.
- Kolejnym krokiem po oczyszczaniu i tonizacji powinna być aplikacja preparatu pielęgnacyjnego. Jaki jest najlepszy krem na trądzik? Taki, który nie zawiera sztucznych, potencjalnie drażniących substancji. Polecam między innymi krem korygujący niedoskonałości na dzień Tołpa Estetic trądzik, który wycisza zmiany, ogranicza przebarwienia i zwęża pory, krem na trądzik na dzień Bioliq Dermo o właściwościach matujących i antybakteryjnych oraz krem do skóry trądzikowej Acnex działający przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie i kojąco.
- W pielęgnacji cery trądzikowej bardzo ważne jest systematyczne złuszczanie martwego naskórka. Zobacz, jaki wybrać peeling twarzy przy skórze trądzikowej.
- Pielęgnację warto uzupełnić o tzw. produkty do zadań specjalnych, które pomagają w awaryjnych sytuacjach oraz poprawiają kondycję skóry. Takim produktem jest np. serum punktowe na trądzik Bioliq Dermo oraz glinka zielona Nacomi do przyrządzania domowych maseczek oczyszczających.
Czy trądzik hormonalny można wyleczyć?
Leczenie trądziku to proces, który może trwać kilka miesięcy, a nawet kilka lat. Samą terapię dobiera się indywidualnie do konkretnego przypadku, czasem prowadzi ją jednocześnie dermatolog i endokrynolog. W przypadku trądziku hormonalnego kluczowe jest ustabilizowanie poziomu hormonów, co zazwyczaj skutkuje stopniowym zanikaniem wykwitów. Jeśli po wygojeniu się zmian pozostały zbliznowacenia, warto uzupełnić pielęgnację w specjalną maść na blizny. Czy trądzik hormonalny można wyleczyć całkowicie? Tak, chociaż proces nie jest łatwy i wymaga dużej samoświadomości u pacjenta.
Podsumowanie
Trądzik hormonalny jest jednym z najczęściej spotykanych problemów skórnych u osób dorosłych. Jego przyczyny wiążą się z nieprawidłowym działaniem układu hormonalnego, co prowadzi do nadmiernego wydzielania sebum. Leczenie trądziku hormonalnego może obejmować zarówno farmakologiczne, jak i niefarmakologiczne metody. W przypadku leczenia farmakologicznego stosuje się zazwyczaj preparaty działające miejscowo, retinoidy oraz antybiotyki. Wśród niefarmakologicznych metod wymienia się głównie odpowiednio zbilansowaną dietę, właściwą i uważną pielęgnację oraz ograniczenie sytuacji stresogennych.
Źródła:
- R. Poręba, R. Dębski, J. Kotarski, T. Paszkowski, T. Pertyński, G. Stachowiak, Kompleksowa terapia hormonalna u kobiet z trądzikiem, [dostęp 15.01.2023]
- M. Biegaj, Trądzik pospolity i jego leczenie, http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/01/ke2017.2-6.pdf [dostęp 15.01.2023]
- G. Goch, Wpływ antykoncepcji hormonalnej na stan skóry i włosów, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/302304 [dostęp 15.01.2023]
- S. Osowski, Znaczenie diety w terapii trądziku pospolitego, http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/12/ke2019.6-5.pdf [dostęp 15.01.2023]
-
-
Maska kaolinowa z szarą glinką, zmniejsza pory, łagodzi podrażnienia. -
Preparat do punktowego stosowania na różne niedoskonałości skóry. -
Kojący krem do skóry trądzikowej, zawiera laktoferynę i bisabolol.
Najnowsze artykuły
Wapno na alergię - czy warto stosować wapń na objawy alergii?
Co pyli w styczniu?
Kwasica ketonowa – przyczyny, objawy i leczenie. Czym jest kwasica cukrzycowa?
Katar bakteryjny – jak wygląda i ile trwa? Sposoby na katar bakteryjny
Aceton – właściwości, zastosowanie. Czy aceton jest szkodliwy?
Co pyli w grudniu?
Obniżona odporność – jakie są przyczyny słabej odporności?
Jak wyleczyć ostre zapalenie gardła? Sposoby na ostre zapalenie gardła
Przeczytaj także
Trądzik młodzieńczy – przyczyny, objawy i leczenie. Jak zwalczyć trądzik młodzieńczy?
Ranking kremów do cery wrażliwej – nasze TOP 6!
Mycie twarzy olejami. Na czym polega metoda OCM?
Jak zredukować sińce pod oczami przed wielkim wyjściem?
Kto powinien, a kto nie powinien używać korektora rozświetlającego pod oczy?
Najlepsze kremy do cery naczynkowej – ranking TOP 6 dermokosmetyków
Najlepsze kremy na przebarwienia twarzy – TOP 5 produktów, które warto znać!
5 najlepszych kremów na zmarszczki pod oczami
Więcej artykułów na ten temat
Trądzik młodzieńczy – przyczyny, objawy i leczenie. Jak zwalczyć trądzik młodzieńczy?
Pryszcze podskórne – jak powstają i jak pozbyć się krost pod skórą?
Krostki na ramionach – przyczyny, leczenie i domowe sposoby na trądzik na plecach