Prosaki na twarzy – czym są i jak się ich pozbyć?

Prosaki to zmiany skórne typowe dla niemowląt, ale mogą pojawić się również u osób dorosłych. Często myli się je z kaszakami, zaskórnikami lub trądzikiem, jednak, w przeciwieństwie do wymienionych, nie posiadają ujścia. Są bardziej widoczne i trudniejsze do usunięcia. W jaki sposób pozbyć się prosaków? Odpowiadamy! 

Co to są prosaki? 

Prosaki (łac. milia) to niewielkich rozmiarów grudki, które najczęściej lokalizują się pod oczami, na powiece, skroniach i policzkach, choć mogą występować również w okolicach pach oraz narządów płciowych. Pryszcze w miejscach intymnych przybierają różnorodną formę, jednak w przypadku prosaków przybierają postać niegroźnych cyst i nie wymagają usuwania. Cechą charakterystyczną prosaków jest to, że pojawiają się w skupiskach stąd podobieństwo do zaskórników zamkniętych. 

Prosaki dzielimy na dwie grupy: 

• Prosaki pierwotne – występują u dorosłych oraz u noworodków w ciągu pierwszych kilku tygodni życia (przyczyny związane są z niedojrzałością skóry i gruczołów łojowych). Występują w obszarach skóry bez wcześniejszych uszkodzeń i znikają samoistnie, 
• Prosaki wtórne – powstają na skutek uszkodzenia skóry, choroby lub stosowanych leków. 

Przeczytaj również, co może oznaczać grudka na powiece. 

Prosaki – przyczyny 

Przyczyna powstawania prosaków u dorosłych nie jest do końca poznana, jednak uważa się, że zmiany są następstwem zaburzeń w procesie keratynizacji naskórka oraz zablokowania ujść gruczołów łojowych. Proces rozpoczyna się zazwyczaj od zalegania martwych komórek skóry w obrębie gruczołów łojowych i mieszków włosowych, co utrudnia naturalny odpływu sebum. Nagromadzenie martwych komórek skóry i łoju może skutkować zatkaniem porów skóry i tworzeniem się małych, twardych guzków.  

Na powstawanie prosaków mogą mieć ponadto wpływ takie czynniki, jak: 

• Predyspozycje genetyczne, 
• Zaburzenia gospodarki hormonalnej, 
• Długotrwała ekspozycja na promieniowanie UV, 
• Nieprawidłowa pielęgnacja twarzy, 
• Zakażenia wirusowe lub bakteryjne, 
• Skłonność skóry do wzmożonej produkcji sebum. 

Jak wyglądają prosaki? 

Prosaki to niewielkie, torbielowate zmiany o białym, kremowym lub żółtym zabarwieniu i średnicy między 1 a 2 milimetrami występujące na skórze osób w każdym przedziale wiekowym.  

• Pojedyncze prosaki kształtują się u podstawy mieszka włosowego lub gruczołu potowego.  
• Z reguły nie wywołują bólu ani swędzenia.  
• W początkowej fazie są praktycznie niewyczuwalne w dotyku, następnie wznoszą się nad powierzchnię skóry, stając się twardymi, ciężkimi do wyciśnięcia grudkami.  
• Pomimo iż są niegroźne dla zdrowia, dla wielu osób stanowią poważny defekt estetyczny. 

Sprawdź również, czym jest kaszak na powiece i jak go leczyć. 

Prosaki – leczenie 

Leczenie prosaków pod okiem dermatologa lub w gabinecie kosmetycznym jest wykonywane głównie ze względów estetycznych. Sama zmiana nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Jeśli więc chcesz ponownie cieszyć się gładką skórą, możesz rozważyć skorzystanie z zabiegów dostępnych w profesjonalnych gabinetach kosmetycznych. 

Popularne metody usuwania prosaków to: 

• Nakłuwanie igłą – podczas usuwania prosaków na twarzy tą metodą, do skóry wprowadzana jest igła pod odpowiednim kątem. Ostra końcówka umożliwia odblokowanie gruczołu łojowego, dzięki czemu możliwe jest usunięcie zalegającej wydzieliny. Zabieg nie powinien być wykonywany samodzielnie, a wyłącznie przez wykwalifikowanego specjalistę, ponieważ nieprawidłowo przeprowadzony prowadzi do powikłań, w tym do zakażenia, uszkodzenia skóry i trwałych blizn, 
• Elektrokoagulacja – metoda wykorzystująca prąd elektryczny o wysokiej częstotliwości pomaga w usuwaniu różnych zmian skórnych - nie tylko prosaków, ale także rozszerzonych naczynek, włókniaków czy brodawek. W trakcie zabiegu poprzez generowanie ciepła dochodzi do termicznego uszkodzenia białek obecnych w tkance. To skutkuje natychmiastowym usunięciem nieestetycznych zmian skórnych, 
• Terapia laserowa – innowacyjna metoda polegająca na precyzyjnym działaniu na wybrane zmiany skórne za pomocą wiązki światła laserowego pobudza skórę do całkowitej przebudowy i regeneracji. W konsekwencji prowadzi do zastąpienia obszarów zawierających prosaki zdrową tkanką skórną. Terapia laserowa jest uważana za jedną z najskuteczniejszych metod usuwania prosaków na twarzy, ale należy pamiętać, że jest to również jedna z droższych procedur. Terapia laserowa jest rozważana, gdy inne metody usuwania prosaków nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, 
• Peeling chemiczny, mikrodermabrazja oraz inne zabiegi mające na celu złuszczenie martwego naskórka. Regularnie wykonywane wygładzają strukturę skóry, usuwają przebarwienia i zmiany trądzikowe, w tym trądzik kosmetyczny. 

Domowe sposoby na prosaki 

Oprócz wyżej wymienionych, specjalistycznych metod o skórę z prosakami możesz również zadbać domowymi sposobami. Prawidłowo przeprowadzana i systematyczna pielęgnacja poprawi kondycję cery i zmniejszy prawdopodobieństwo nawrotów niechcianych zmian w przyszłości.  

• Dwa razy dziennie dokładnie oczyszczaj skórę wybranym preparatem, który usunie nadmiar sebum i inne zanieczyszczenia blokujące pory skóry. Sprawdź między innymi Vichy Normaderm Phytosolution, żel głęboko oczyszczający lub Cerave Oczyszczający żel do mycia twarzy i ciała z kwasem hialuronowym i witaminą B3. Do oczyszczania powiek oraz brzegów oka wykorzystaj Demoxoft Clean, chusteczki do pielęgnacji i oczyszczania skóry powiek bezpieczne nawet dla bardzo wrażliwej skóry. 
• Oczyszczanie połącz z aplikacją lekkiego kremu do cery trądzikowej. Zobacz np. Hagi SMART B Naturalny krem do pielęgnacji cery tłustej i trądzikowej z niacynamidem o działaniu seboregulującym lub Beta-Skin Acne Care Cream, krem do skóry trądzikowej, który głęboko nawilża i łagodzi podrażnienia. 
• Raz w tygodniu złuszczaj martwy naskórek za pomocą peelingów do twarzy, a następnie nałóż na skórę maseczkę do twarzy, np. Tołpa Dermo Face, Sebio, maska czarny detox z dodatkiem borowiny tołpa, węgla aktywnego i białej glinki, dzięki czemu usuwa zanieczyszczenia, detoksykuje i redukuje wydzielanie sebum. 

Jak jeszcze możesz pomóc swojej skórze?  

• Unikaj narażania jej na niekorzystne czynniki, takie jak promieniowanie słoneczne czy zmienne temperatury.  
• Zrezygnuj z ciężkich, tłustych kremów odżywczych na rzecz tych o lżejszej konsystencji, zapewniającej skórze swobodne oddychanie.  
• Nie mniej istotna jest również ilość aplikowanych kosmetyków do makijażu – tu po raz kolejny sprawdza się maksyma: mniej znaczy więcej. 

Czy prosaki same znikną? 

W większości przypadków prosaki powinny zniknąć samoistnie po kilku tygodniach lub miesiącach i z reguły nie wymagają leczenia. Jeśli tak się nie stanie lub chcesz szybko pozbyć się nieestetycznych zmian, skonsultuj się z dermatologiem, który zaproponuje odpowiednią terapię. W przypadku prosaków na powiekach dobrze jest także spotkać się z okulistą, ponieważ okolica oczu jest szczególnie wrażliwa, cienka i podatna na uszkodzenia mechaniczne.  

Podsumowanie 

Prosaki to niegroźne, ale również nieestetyczne zmiany zlokalizowane na twarzy, które mogą wywoływać dyskomfort. Prosaków nie można samodzielnie wyciskać czy przekłuwać! Jeśli chcesz skutecznie rozprawić się z problemem, najlepiej oddaj się w ręce profesjonalisty – dermatologa lub kosmetyczki. Niezastąpiony wsparciem będzie ponadto codzienna, systematyczna pielęgnacja skóry oparta na lekkich, nieobciążających formułach i unikanie czynników mogących zaostrzyć charakter zmian. 

Źródła:

1. Magdziarz-Orlitz J., Zastosowanie lasera 532 nm KTP w leczeniu drobnych zmian skórnych – doświadczenia własne. Dermatologia Estetyczna 2007; 9(6): 360, 
2. P. Brzeziński, Dermatologia okresu noworodkowego choroby skóry niewymagające leczenia, [dostęp 02.04.2024 r.]
3. Gallardo Avila PP, Mendez MD. Milia. 2023 Jan 31. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan–. PMID: 32809316., https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32809316/ [dostęp 02.04.2024 r.]