Grudka na powiece - jak ją bezpiecznie usunąć? Rodzaje guzków na powiece i ich leczenie

Denerwująca narośl pojawiła się na Twojej powiece? Może to być to rodzaj guzka na powiece. Jak go leczyć? Czy musisz się go obawiać? Poniżej omawiam zmiany skórne na powiekach o charakterze niebarwnikowym oraz sposoby ich diagnostyki i leczenia.

Czym są guzy na powiekach? Kto jest na nie narażony?

Guzy powiek to nowotwory skóry, które mogą mieć charakter zarówno łagodny, jak i złośliwy. Najczęściej wywodzą się z naskórka, rzadziej ze skóry właściwej i przydatków skóry, takich jak: gruczoły potowe, gruczoły łojowe czy mieszki włosowe.

Do najważniejszych czynników ryzyka rozwoju guzów skóry zalicza się: wiek chorego, typ skóry, narażenie na działanie promieniowania ultrafioletowego (UV), wrodzone lub nabyte upośledzenie odporności. Do ich powstawania może przyczyniać się także zakażenie wirusami brodawczaka ludzkiego.

Sprawdź preparaty do higieny oczu.

Zmiany skórne na oczach - rodzaje guzków na powiekach

1. Rogowacenie łojotokowe

Rogowacenie łojotokowe (brodawka łojotokowa) występuje bardzo często i dotyczy chorych w średnim lub starszym wieku. Zmiany te mają bardzo różny wygląd i kształt − zazwyczaj przybierają formę wypukłych grudek o kolorze brązowym, którym towarzyszy w różnym stopniu nasilone rogowacenie. Niejednokrotnie przybierają też postać uszypułowanych guzków. Taka narośl na powiece powstaje na skutek namnażania się komórek naskórka, a przyczyna ich powstawania nie jest znana. Częściej występują na skórze wystawionej na działanie promieniowania UV.

2. Brodawka pospolita

Brodawka pospolita wywoływana jest przez wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) typ 6 lub 11. W obrębie skóry powiek występuje stosunkowo rzadko. Są to produkujące nadmierną ilość keratyny grudki o szorstkiej, nierównej powierzchni, najczęściej w kolorze skóry lub nieco jaśniejszym.

3. Róg skórny

Ta grudka na powiece jest efektem nadmiernego rogowacenia naskórka z nagromadzeniem żółtobrunatnych mas rogowych o chropowatej powierzchni. Guzy te mogą mieć bardzo różny kształt, niekiedy przypominają z wyglądu małe rogi. Mogą one towarzyszyć zarówno zmianom łagodnym skóry, jak i złośliwym, dlatego zawsze wymagają biopsji do zbadania ich podstawy. Ostateczną diagnozę stawia się dopiero po badaniu histopatologicznym wycinka.

4. Mięczak zakaźny

Mięczak zakaźny to guzek na powiece zapalny wywołany przez wirusa (MCV), często występuje u dzieci. Jeśli mięczaki są liczne i pojawiają się u dorosłych, można podejrzewać u nich nabyte upośledzenie odporności. Mięczaki mają woskowy, półprzezroczysty wygląd, a w ich centrum widoczne jest pępkowate zagłębienie, z którego po uciśnięciu wydobywa się kaszkowata treść. Umiejscowione w brzegu powieki mogą wywoływać stan zapalny spojówek i rogówki.

5. Prosak

Prosaki to drobne, naskórkowe torbiele wypełnione masami łojowo-rogowymi. Guzki te powstają spontanicznie lub w trakcie gojenia się zmian skórnych o charakterze pęcherzyków. Grudki te mają kolor od woskowo-białych do żółtych i średnicę 1 – 2 mm. Prosaki spotyka się często u noworodków.

6. Kaszak na powiece oka

Kaszak na powiece (czyli torbiel łojowa) powstaje z zagłębienia mieszka włosowego i gruczołów łojowych samoistnie lub w wyniku urazu. Kaszak na powiece górnej i dolnej jest okrągły, ma gładką powierzchnię, kolor cielisty i wielkość od kilku do kilkudziesięciu milimetrów. Grudka na powiece dolnej jest spotykana rzadziej niż na powiece górnej. Niekiedy w centrum kaszaka widać drobny otwór będący zatkanym ujściem włosa. Po wyciśnięciu lub pęknięciu może wydostać się z guzka kaszkowata zawartość.

7. Kępki żółte

Kępki żółte (żółtaki) to charakterystyczne płaskie guzki o żółtym zabarwieniu występujące często w okolicy kącika oka od strony nosa. Często są symetryczne i mogą zajmować wszystkie cztery powieki. Charakteryzują się powolnym wzrostem, mają tendencję do zlewania się ze sobą. Mimo że tego typu narośl w kąciku oka w badaniach histologicznych stanowi nagromadzenie makrofagów wypełnionych cholesterolem, ogólne stężenie cholesterolu u chorych jest zwykle prawidłowe. U części pacjentów może występować zwiększone stężenie lipidów w surowicy.

Sprawdź też witaminy i minerały do oczu.

Złośliwe czy łagodne? Jak leczyć guzki na powiece czy narośl w kąciku oka?

Guzy powiek w większości mają charakter łagodny i nie są zagrożeniem dla życia. Ważne jest jednak odróżnienie guzów łagodnych od złośliwych.

Na złośliwy charakter guzków wskazywać mogą następujące cechy:

• obecność owrzodzenia, któremu może towarzyszyć krwawienie,
• nieregularne zabarwienie,
• uniesienie brzegów zmiany o perłowym zabarwieniu,
• obecność widocznych naczyń w obrębie guza,
• uszkodzenie przez guz brzegu powieki,
• utrata rzęs w okolicy guza.

Żeby określić, czy guzek na powiece albo narośl na oku jest złośliwa, przeprowadza się także wywiad z pacjentem.

Sprawdź też krople do oczu.

Na złośliwość guza mogą wskazywać następujące informacje:

• nadmierna ekspozycja na działanie promieniowania UV (oparzenia słoneczne, zwłaszcza w dzieciństwie),
• palenie tytoniu,
• przebyte leczenie za pomocą promieniowania jonizującego (napromieniowanie),
• rak skóry w przeszłości oraz jasna karnacja,
• rude włosy i niebieskie tęczówki u chorego lub jego rodziny.

Większość zmian łagodnych skórnych na powiekach może zostać usunięta przez: krioterapię, wyłyżeczkowanie, elektrochirurgia lub chirurgiczne usunięcie zmiany. Jeżeli lekarz ma wątpliwość co do występującej u Ciebie narośli na oku, podejmuje decyzję o wykonaniu biopsji ze zmiany lub jej chirurgicznym wycięciu z przesłaniem materiału do badania histopatologicznego. W takich przypadkach dalsze leczenie uzależnione są od jego wyniku.