Leki przeciwzakrzepowe
Czym są leki przeciwzakrzepowe?
Leki przeciwzakrzepowe to preparaty o różnym możliwym mechanizmie działania, które hamują agregację płytek krwi i powstawanie niebezpiecznych zakrzepów.
Podział leków przeciwzakrzepowych
Jeśli chodzi o leki na rozrzedzenie krwi, istnieje ich kilka rodzajów. Niektóre z nich są na receptę (a nawet nie do kupienia w aptece), a inne – bez recepty. Różnią się mechanizmem działania, wskazaniem do stosowania, a także formą podania (tabletki dojelitowe, zastrzyk, maść).
Leki na rozrzedzenie krwi na receptę
Leki na rozrzedzenie krwi na receptę to:
- antagoniści witaminy K – acenokumarol oraz warfaryna. Te substancje czynne hamują produkcję czynników krzepnięcia krwi w wątrobie,
- leki hamujące aktywność trombiny – heparyna drobnocząsteczkowa (podawana wyłącznie podskórnie), syntetyczne analogi hirudyny (stosowane wyłącznie w szpitalach i niedostępne w aptekach) oraz dabigatran (tabletki doustne podawane głównie profilaktycznie i po zabiegu alloplastyki). Środki te dezaktywują trombinę, przez co traci właściwości koagulacyjne,
- bezpośrednie inhibitory czynnika Xa – rywaroksaban i apiksaban (obydwa w postaci preparatów doustnych). Zapobiegają syntezie trombiny, a tym samym powstawaniu zakrzepu. Podaje się je pacjentom po zabiegach operacyjnych.
Lek na rozrzedzenie krwi o pierwszym mechanizmie działania krwi wymaga monitorowania parametrów krzepnięcia, zaś pozostałe dwa – nie.
Leki na rozrzedzenie krwi bez recepty
Leki na rozrzedzenie krwi bez recepty to:
- środki z kwasem acetylosalicylowym – hamują aktywność tromboksanu, który powoduje zlepianie się płytek krwi poprzez oddziaływanie na enzym COX-1,
- środki z heparyną niefrakcjonowaną – to preparaty w postaci maści lub żelu stosowane w przypadku żylaków nóg, zapalenia żył powierzchniowych oraz na siniaki.
Leki przeciwzakrzepowe – dlaczego lekarz może Ci je zalecić?
Kiedy krew jest zbyt gęsta, w naczyniach krwionośnych może dochodzić do tworzenia się zakrzepów utrudniających prawidłowy przepływ krwi. W ekstremalnych przypadkach stanowi to zagrożenie dla Twojego zdrowia i życia. Najczęstszymi powodami, przez które lekarz przepisuje leki rozrzedzające krew, jest zakrzepica żylna, przebyta zatorowość płucna oraz choroby kardiologiczne, np. choroba wieńcowa. Wówczas tabletki przeciwzakrzepowe wspomagają profilaktykę:
- zawałów serca i udaru mózgu,
- przy zatorowości płucnej i zakrzepicy tętnic, głównie kończyn dolnych.
Tabletki na rozrzedzenie krwi lekarz może Ci także zalecić po zawale serca (aby chronić Twój układ naczyniowy) oraz wszczepieniu sztucznych zastawek.
Leki przeciwzakrzepowe bez recepty – o czym pamiętać podczas ich stosowania?
Leki na rozrzedzenie krwi możesz kupić nawet wtedy, gdy nie przepisze Ci ich lekarz. Jednak jeśli stosujesz leki przeciwzakrzepowe bez recepty, musisz być rozważny. Stały kontakt z lekarzem i słuchanie jego zaleceń umożliwia bezpieczne leczenie i szybszy powrót do zdrowia.
Jakie są przeciwwskazania do stosowania leków przeciwzakrzepowych?
Leki przeciwzakrzepowe bez recepty nie powinny być przyjmowane przez osoby:
- ze skazą krwotoczną,
- krwawieniem różnego rodzaju (np. wewnątrzczaszkowym, podpajęczynówkowym),
- z wrzodami żołądka lub dwunastnicy, u których istnieje ryzyko krwawienia,
- z guzami mózgu,
- bezpośrednio po operacji mózgu, narządu wzroku lub rdzenia kręgowego,
- przed planowaną operacją lub zabiegiem,
- cierpiące na ostre zapalenie osierdzia, rozwarstwienie aorty oraz retinopatię cukrzycową,
- uczulone na dany lek na rozrzedzenie krwi,
- kobiety w ciąży (chodzi o tabletki przeciwzakrzepowe z grupy antagonistów witaminy K).
Jakie substancje mogą obniżyć lub nasilić działanie leków na rozrzedzenie krwi?
Leki przeciwzakrzepowe bez recepty wchodzą w interakcje z różnymi substancjami, co może obniżyć lub nasilić ich działanie. Do preparatów, które zmniejszają skuteczność Twojej tabletki na rozrzedzenie krwi należą:
- preparaty ziołowe z dziurawcem,
- doustne środkami antykoncepcyjne,
- witamina C.
Leki rozrzedzające krew są dostępne bez recepty, ale zawsze powinieneś uważnie zapoznać się z dołączoną ulotką albo zasięgnąć rady specjalisty. Bądź ostrożny, aby przez przypadek nie nasilić działania stosowanej przez Ciebie tabletki na rozrzedzenie krwi bez recepty. Uważaj na antybiotyki, leki przeciwzapalne czy zioła.
Leki przeciwzakrzepowe – jakie działania niepożądane mogą wywoływać?
Kiedy przyjmujesz leki na rozrzedzenie krwi bez recepty, pamiętaj o możliwości występowania skutków ubocznych. Możesz zapoznać się z nimi w ulotce dołączonej do opakowania.
Najczęstsze działania niepożądane tabletki na rozrzedzenie krwi bez recepty to:
- krwawienia z nosa, dziąseł i układu pokarmowego lub wzrost ich ryzyka,
- dolegliwości ze strony układu pokarmowego,
- nieprawidłowe wyniki morfologii (parametry wątrobowe),
- priapizm,
- zmęczenie,
- duszności,
- bladość skóry.