Ciprofloksacyna, Ciprofloxacinum - dawkowanie, działanie, ulotka, skutki uboczne

Wskazania do stosowania ciprofloksacyny

Ciprofloksacyna jest antybiotykiem stosowanym w leczeniu:

• Zakażeń dróg moczowych, w tym tych wywołanych przez bakterie Pseudomonas aeruginosa,
• Zakażeń spowodowanych przez Chlamydie obecne w cewce moczowej i szyjce macicy,
• Odmiedniczkowego zapalenia nerek,
• Bakteryjnego zapalenia gruczołu krokowego,
• Zapalenia jądra, najądrza oraz innych narządów miednicy mniejszej, zwłaszcza wywołanych przez Neisseria gonorrhoeae,
• Biegunki bakteryjnej, np. przez Shigella, Salmonella, Escherichia coli, Campylobacter,
• Zakażeń skóry, tkanek miękkich, kości i stawów,
• Infekcji dróg oddechowych, w tym przez Pseudomonas i Enterobacter,
• Wąglika i gruźlicy, zwłaszcza gdy inne leki są nieskuteczne.

W postaci kropli, ciprofloksacyna jest stosowana w bakteryjnych zakażeniach oczu

Mechanizm działania ciprofloksacyny

Ciprofloksacyna działa przez hamowanie topoizomerazy II i IV bakterii. Wpływa to na transkrypcję i replikację DNA oraz rozłączanie zreplikowanego DNA.

Bakterie wrażliwe na ciprofloksacynę:

• Tlenowe Gram-dodatnie: Bacillus anthracis
• Tlenowe Gram-ujemne: m.in. Aeromonas spp., Brucella spp., Haemophilus spp.
• Beztlenowe: Mobiluncus.
• Inne: Chlamydia spp., Mycoplasma spp.

Bakterie potencjalnie oporne:

• Tlenowe Gram-dodatnie: Enterococcus faecalis, Staphylococcus spp.
• Tlenowe Gram-ujemne: m.in. Acinetobacter baumannii, Escherichia coli, Pseudomonas spp.
• Beztlenowe: Peptostreptococcus spp., Propionibacterium acnes.

Bakterie oporne:

• Tlenowe Gram-dodatnie: Actinomyces, Enteroccus faecium.
• Tlenowe Gram-ujemne: Stenotrophomonas maltophilia.
• Beztlenowe: większość poza wymienionymi.
• Inne: Mycoplasma genitalium, Ureaplasma urealitycum.

Dawkowanie ciprofloksacyny

Stosowanie wewnętrzne

Dawkowanie ciprofloksacyny zależy od:

• Rodzaju zakażenia,
• Nasilenia objawów,
• Wrażliwości bakterii,
• Wydolności nerek,
• Masy ciała u dzieci i młodzieży.

Leczenie trwa zwykle od 5 do 21 dni, niekiedy dłużej. W pewnych zakażeniach ciprofloksacyna jest łączona z innymi antybiotykami, np. przy zakażeniach wywołanych przez Pseudomonas aeruginosa. Dawki dobowe wynoszą od 500 do 1500 mg.

Tabletki należy połykać w całości, popijając dużo wody. Nie rozgryzać. Lek można przyjmować z jedzeniem lub na czczo (szybciej działa podawany na pusty żołądek). Należy unikać jednoczesnego spożywania z nabiałem i sokami z wapniem. W trakcie kuracji zalecane jest picie większej ilości płynów.

Stosowanie zewnętrzne (krople do oczu)

Dorośli, młodzież, dzieci powyżej 1 roku:

Owrzodzenia rogówki:

• Pierwszy dzień - 2 krople co 15 minut przez 6 godzin, potem co 30 minut, drugi dzień: 2 krople co godzinę, dni 3-14: 2 krople co 4 godziny. Leczenie może trwać ponad 14 dni w pewnych sytuacjach.

Zakażenia oka i przydatków:

• 1-2 krople cztery razy dziennie,
• W ciężkich przypadkach: 1-2 krople co 2 godziny w ciągu dnia,
• Po podaniu kropli, zaleca się zamknięcie oczu i przyciśnięcie kanału łzowego na 2-3 minuty.

Ogólne zalecenia:

• Nie stosować dłużej niż 21 dni.
  Jeśli jednocześnie aplikowane są inne kropli do oczu, należy zachować 5-10 minut przerwy między ich podawaniem.
  Aby uniknąć zanieczyszczenia, nie dotykaj zakraplacza do żadnej powierzchni, w tym oka.

Przeciwwskazania do stosowania ciprofloksacyny

Nadwrażliwość na ciprofloksacynę lub chinolony stanowią przeciwwskazanie do stosowania substancji.

Ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu ciprofloksacyny

Skutki uboczne

Stosowanie wewnętrzne

Częste: biegunka, wymioty.

Niezbyt częste: ból głowy, bóle mięśniowe, zawroty głowy, wymioty, wysypka, pobudzenie psychoruchowe, niestrawność, wzdęcia, zaburzenia czynności nerek, zaburzenia snu, pokrzywka, zmniejszenie łaknienia, świąd, zaburzenia smaku, zwiększenie aktywności aminotransferaz, wysypka ze świądem, ogólne osłabienie, gorączka, bóle żołądkowo- jelitowe, zwiększenie stężenia bilirubiny.

Rzadkie: krwiomocz, tachykardia, wzmożona potliwość, zwiększone napięcie mięśni, zapalenie stawów, zapalenie wątroby, hipoglikemia, nadwrażliwość na światło, nadmierne pocenie się, drgawki, duszność, hiperglikemia, żółtaczka cholestatyczna, niewydolność nerek, zapalenie okrężnicy, krystaluria, niedociśnienie tętnicze, omdlenia. 

Bardzo rzadkie: rumień wielopostaciowy, zapalenie trzustki, zapalenie ścięgna, wybroczyny, zapalenie naczyń, osłabienie mięśni, zerwanie ścięgna, zespół Stevensa-Johnsona, zerwanie ścięgna Achillesa.

Stosowanie zewnętrzne (krople do oczu)

Częste: Dyskomfort w oku, biały osad na rogówce (nie wymaga przerwania leczenia), odczucie ciała obcego w oku, strupy lub kryształki na powiekach, świąd, przekrwienie spojówek, zamazane widzenie, spadek ostrości wzroku, światłowstręt, zespół suchego oka.

Rzadkie: przebarwienie rogówki, zapalenie rogówki, nacieki na rogówce, obrzęk powiek, zwiększone łzawienie, osłabienie wzroku, reakcje alergiczne.

Wpływ na prowadzenie pojazdów

Ciprofloksacyna może wpływać na koncentrację. Należy zachować ostrożność podczas kierowania pojazdem.

Wpływ na ciążę

Stosowanie tego leku w ciąży jest przeciwwskazane. 

Wpływ na laktację

Ciprofloksacyna przenika do mleka matki. Nie zaleca się stosowania podczas karmienia piersią.

Interakcje z lekami

• Tyzanidyna: Nie łączyć z ciprofloksacyną. Może powodować obniżenie ciśnienia i nadmierne uspokojenie.
• Metotreksat: Ciprofloksacyna może zwiększyć stężenie metotreksatu, co zwiększa ryzyko toksyczności.
• Teofilina: Możliwe zwiększenie stężenia teofiliny, co prowadzi do działań niepożądanych.
• Pentoksyfilina: Ciprofloksacyna podnosi stężenie pentoksyfiliny.
• Fenytoina: Zalecana kontrola stężenia fenytoiny. Może się ono zwiększyć lub zmniejszyć.
• Cyklosporyna: Zalecana kontrola stężenia kreatyniny. Lek może je zwiększyć.
• Glibenklamid: Lek może nasilić działanie glibenklamidu, prowadząc do hipoglikemii.
• Duloksetyna: Ciprofloksacyna wpływa na dostępność biologiczną duloksetyny.
• Ropinirol:  Substancja wpływa na dostępność biologiczną ropinirolu.
• Lidokaina: Lek obniża klirens lidokainy, co może nasilać jej działania niepożądane.
• Klozapina: Zalecana obserwacja kliniczna i dostosowanie dawki klozapiny podczas terapii tym antybiotykiem.
• Sildenafil: Ciprofloksacyna podwaja dostępność biologiczną sildenafilu.
• Antagoniści witaminy K: Kontrolować INR podczas jednoczesnego stosowania.
• Zolpidem: Lek zwiększa stężenie zolpidemu.
• Metoklopramid: Przyspiesza wchłanianie ciprofloksacyny, skracając czas osiągnięcia maksymalnego stężenia w osoczu.

Interakcja z alkoholem

Należy unikać alkoholu podczas leczenia ctą substancją.

Inne środki ostrożności

• Przy ciężkich zakażeniach bakteriami Gram-dodatnimi lub beztlenowymi nie należy stosować samej ciprofloksacyny. W takich sytuacjach konieczna jest terapia skojarzona.
• Lek nie jest skuteczny w leczeniu zakażeń paciorkowcami.
• Przy zakażeniach płuc i oskrzeli w mukowiscydozie nie jest wskazane stosowanie tego leku u dzieci w wieku 1-5 lat.
• Wąglik płucny: stosować zgodnie z wytycznymi.
• Zakażenia układu moczowego: stosować na podstawie badań mikrobiologicznych.
• Choroby ścięgien: należy go unikać, chyba że inne leczenie nieskuteczne.
• Fotowrażliwość: unikać słońca i promieniowania UV.
• Zaburzenia widzenia: konsultacja z okulistą.
• Ośrodkowy układ nerwowy: ryzyko drgawek, objawów psychotycznych, polineuropatii.
• Ryzyko wydłużenia odcinka QT: ostrożność u osób z czynnikami ryzyka.
• Po leczeniu tą substancją może wystąpić zapalenie okrężnicy.
• W przypadku wystąpienia kryształków w moczu należy zapewnić choremu odpowiednio duże nawodnienie.
• W przypadku występowania zaburzeń czynności nerek należy dostoswać dawkę.
• Zahować ostrożność u pacjentów z niewydolnością wątroby
• Niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej stwarza ryzyko wystąpienia hemolizy.
• Dzieci i młodzież: stosować zgodnie z wytycznymi, uwzględniając ryzyko działań niepożądanych.