Sumatryptan, Sumatriptanum - dawkowanie, działanie, ulotka, skutki uboczne

Wskazania do stosowania sumatryptanu

Sumatryptan jest lekiem stosowanym w leczeniu migreny. Migrena, choć jej dokładne przyczyny nie są w pełni zrozumiałe, wiąże się z patologicznym rozszerzeniem naczyń krwionośnych w głowie. Sumatryptan działa poprzez skurcz tych naczyń, co przyczynia się do łagodzenia bólu migrenowego. Lek jest przeznaczony do stosowania w przypadku nagłych ataków migreny, zarówno z aurą, jak i bez niej. Nie służy do profilaktyki, czyli zapobiegania migrenom. Powinien być przyjmowany jak najszybciej po rozpoznaniu ataku migrenowego.

Mechanizm działania sumatryptanu

Sumatryptan znosi objawy migreny, choć jego dokładny mechanizm działania nie jest w pełni zrozumiały. Istnieją dwie główne teorie wyjaśniające jego skuteczność.

• Pierwsza teoria dotyczy receptorów 5-HT1B/1D, znajdujących się głównie w naczyniach krwionośnych mózgu. Sumatryptan aktywuje te receptory, co prowadzi do zwężenia naczyń krwionośnych w mózgu. To zwężenie może łagodzić ból migrenowy, ponieważ uważa się, że rozszerzenie tych naczyń przyczynia się do migreny.
• Druga teoria skupia się na działaniu sumatryptanu jako agonisty receptorów 5-HT1. W tej roli, lek blokuje wydzielanie substancji prozapalnych z neuronów wokół naczyń krwionośnych, co również może przyczyniać się do zmniejszenia bólu migrenowego.

Dawkowanie sumatryptanu

• Sumatryptan jest zalecany do przyjmowania natychmiast po pojawieniu się pierwszych symptomów migreny. Opóźnienie w zażyciu leku nie wpływa negatywnie na jego efektywność. Należy unikać przekraczania zalecanej dawki.
• Lek ten jest dostępny w formie tabletek do stosowania doustnego, z maksymalną dobową dawką wynoszącą 300 mg. W przypadkach, gdy migrena towarzyszy nudnościom lub wymiotom, alternatywą jest sumatryptan w formie aerozolu do stosowania donosowego. Można go użyć maksymalnie dwa razy dziennie, z co najmniej dwugodzinnym odstępem między dawkami.
• Istnieje możliwość podania sumatryptanu podskórnie, zazwyczaj raz dziennie. W sytuacji nawrotu objawów, drugie wstrzyknięcie jest dopuszczalne po upływie co najmniej godziny, ale tylko jeśli pierwsze było efektywne. W przypadku braku poprawy po pierwszym wstrzyknięciu, zaleca się zastosowanie niesteroidowych leków przeciwbólowych zamiast drugiej dawki sumatryptanu.
• Sumatryptan nie jest zalecany dla dzieci i młodzieży poniżej 17. roku życia oraz osób powyżej 65 roku życia, z uwagi na brak odpowiednich badań klinicznych w tych grupach wiekowych.
• Pacjenci z niewydolnością wątroby powinni stosować mniejsze dawki leku, od 25 do 50 mg. Osoby z obniżonym progiem drgawkowym lub historią drgawek powinny przyjmować sumatryptan z ostrożnością, ze względu na ryzyko wystąpienia drgawek.

Przeciwwskazania do stosowania sumatryptanu

• Sumatryptan nie powinien być stosowany przez osoby z nadwrażliwością na tę substancję. Jest również przeciwwskazany u osób z historią problemów sercowo-naczyniowych, takich jak choroby serca, zawał serca, udar mózgu, dławica Prinzmetala, dławica piersiowa, zaburzenia krążenia w kończynach, przemijające zaburzenia dopływu krwi do mózgu, duszności, ucisk w klatce piersiowej czy nadciśnienie. Osoby z ryzykiem choroby niedokrwiennej serca, w tym palacze, kobiety po menopauzie i mężczyźni powyżej 40 roku życia, powinny być szczególnie ostrożne.
• Pacjenci z ciężkimi zaburzeniami funkcji wątroby lub niewydolnością nerek również powinni unikać sumatryptanu, ponieważ może to wpływać na metabolizm i wydalanie leku.
• Sumatryptan jest przeznaczony wyłącznie dla pacjentów z diagnozą migreny postawioną przez specjalistę. Nie jest zalecany osobom z migreną okoporaźną, podstawną lub hemiplegiczną.
• Osoby z ryzykiem choroby niedokrwiennej serca powinny unikać sumatryptanu. W przypadku wystąpienia ucisku w klatce piersiowej, bólu gardła lub innych objawów po zażyciu leku, należy przerwać leczenie i przeprowadzić badania sercowo-naczyniowe.

Ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu sumatryptanu

Skutki uboczne

Wpływ na prowadzenie pojazdów

Nie przeprowadzono badań określających wpływ sumatryptanu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Należy jednak pamiętać, że migrena lub leczenie sumatryptanem mogą powodować senność, co może wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów.

Wpływ na ciążę

W kwestii ciąży, badania nie wykazały, aby stosowanie sumatryptanu w pierwszym trymestrze  wpływało na rozwój wad u płodu. Dane dotyczące drugiego i trzeciego trymestru są ograniczone. Badania na zwierzętach nie wykazały działania teratogennego sumatryptanu, ale w badaniach na królikach zauważono wpływ na przeżywalność zarodków. Stosowanie sumatryptanu w ciąży powinno być rozważane po ocenie korzyści dla matki w stosunku do potencjalnego ryzyka dla płodu.

Wpływ na laktację

Sumatryptan podany podskórnie przenika do mleka matki. Zaleca się odrzucenie pokarmu ściągniętego w ciągu 12 godzin po zażyciu leku. Mimo to, badania potwierdzają niską biodostępność sumatryptanu w mleku matki, co wskazuje na jego bezpieczeństwo podczas karmienia piersią. Decyzję o stosowaniu sumatryptanu w okresie laktacji należy podjąć po konsultacji z lekarzem.

Interakcje z lekami

• Sumatryptan nie powinien być łączony z ergotaminą, ponieważ niejasne są interakcje między tymi substancjami, a ich połączenie może prowadzić do niebezpiecznego skurczu naczyń wieńcowych.
• Metysergid, antagonista receptorów serotoninergicznych, może wzmacniać efekt zwężający naczynia krwionośne wywołany przez sumatryptan.
• Stosowanie tego lekurazem z inhibitorami monoaminooksydazy (MAO), takimi jak moklobemid czy selegilina, jest niewskazane.
• Połączenie  z lekami z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), innymi tryptanami, selektywnymi inhibitorami zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny (SNRI) oraz litem może prowadzić do wystąpienia zespołu serotoninergicznego, który jest zbiorem niebezpiecznych objawów.

Interakcja z alkoholem

Podczas leczenia należy unikać nadmiernego spożywania alkoholu, ponieważ może to zwiększać ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego i owrzodzeń.

Inne środki ostrożności

• Pacjenci z nadciśnieniem powinni być ostrożni, ponieważ sumatryptan może powodować przemijające wzrosty ciśnienia krwi.
• Osoby z chorobami wątroby i nerek powinny być pod szczególną obserwacją, gdyż te schorzenia mogą wpływać na działanie leku.
• Pacjenci z historią drgawek lub obniżonym progiem drgawkowym powinni zachować ostrożność w trakcie terapii.
• Osoby uczulone na sulfonamidy mogą być narażone na reakcje anafilaktyczne po zażyciu sumatryptanu.
• Stosowanie sumatryptanu w połączeniu z preparatami zawierającymi dziurawiec może prowadzić do częstszego występowania działań niepożądanych.