Witamina K
Witamina K2, K1, K3 – źródła i funkcje w organizmie
Termin „witamina K” określa grupę kilku związków chemicznych o podobnej budowie. Naturalne formy witaminy K występujące w przyrodzie to:
- Witamina K1 (fitomenandion, fetochinon). Występuje w zielonych warzywach, takich jak brokuły, szparagi, szpinak, natka pietruszki, brukselka, a także olejach roślinnych, kiwi, awokado i winogronach.
- Witamina K2 (menachinon, MK). Powstaje w wyniku przemian witaminy K1, jest także produkowana przez bakterie bytujące w jelitach. Uważa się jednak, że nie przedostają się one z przewodu pokarmowego do ustroju i nie są wykorzystywane przez organizm. Jej głównym źródłem są produkty mleczne, jajka i mięso.
W grupie witamin K wyróżnia się również witaminę K3, czyli menadion, która nie występuje naturalnie i jest otrzymywana wyłącznie syntetycznie. K1, K2 i K3 różnią się między sobą budową i cechami fizykochemicznymi, jednak spełniają podobne funkcje w organizmie.
- Witamina K wpływa na krzepliwość krwi. Bierze udział w syntezie protrombiny, czyli czynnika krzepnięcia. Odgrywa istotną rolę w prawidłowym gojeniu się ran i zmniejsza ryzyko krwotoków.
- Witamina K ma również znaczenie dla prawidłowego metabolizmu i budowy kości. Wpływa na produkcję osteokalcyny, czyli białka, które reguluje pracę komórek kościotwórczych.
- Bierze udział w metabolizmie wapnia i zapobiega jego odkładaniu się w naczyniach krwionośnych, chroniąc przed tzw. wapnieniem naczyń. Dzięki temu wspiera zdrowie i prawidłową pracę układu sercowo-naczyniowego.
Witamina K – tabletki. Kiedy należy je stosować?
Niedobory witaminy K występują stosunkowo rzadko. Zapotrzebowanie na ten składnik można w pełni zrealizować za pomocą niskoprzetworzonej, odżywczej diety bogatej w warzywa i owoce. Suplementacja może być natomiast wskazana u osób, które:
- Chorują na choroby układu szkieletowego np. osteoporozę (dobrze sprawdza się wtedy witamina D3 i K2).
- Mają problemy z krzepliwością krwi i gojeniem się ran (zaburzenia te wymagają konsultacji z lekarzem, ponieważ nie zawsze suplementacja witaminy K jest wystarczająca).
- Borykają się z niedożywieniem (warto wtedy rozważyć również inne witaminy i minerały np. witaminy z grupy B).
- Spożywają małe ilości tłuszczu, co sprawia, że witaminy w nich rozpuszczalne czyli witaminy K, A, E i D nie mogą się prawidłowo wchłaniać (dobre sprawdzają się wtedy preparaty w kroplach z dodatkiem oleju).
- Chcą wspomóc regenerację organizmu po kontuzji (można wtedy rozważyć kurację, w której skład wchodzą witamina D i K, witamina C oraz kolagen).
Witamina K2 a lek przeciwzakrzepowy - czy można je łączyć?
Witaminy K2 nie należy łączyć z lekami przeciwzakrzepowymi, np. warfaryną i acenokumarolem. Stosowane są one m.in. w leczeniu niektórych chorób sercowo-naczyniowych i u osób z wysokim ryzykiem wystąpienia zakrzepicy. Połączenie witaminy K2 z tymi substancjami leczniczymi może obniżać ich działanie i narażać pacjenta na brak skuteczności leczenia oraz negatywne konsekwencje zdrowotne.