Pasożyty
Lek na pasożyty – kiedy się je stosuje?
Leki przeciwpasożytnicze stosuje się wyłącznie w przypadku aktywnego zakażenia pasożytami. Nie są one przeznaczone do stosowania profilaktycznego, a ich użycie powinno być poprzedzone badaniami parazytologicznymi kału.
Leki na pasożyty bez recepty, w zależności od substancji czynnej, działają na różne rodzaje pasożytów. Na przykład lek zawierający pyrantel jest stosowany w m.in. leczeniu owsicy, czyli zakażenia wywołanego przez owsika ludzkiego.
Warto pamiętać, że zakażenie pasożytami jelitowymi, na przykład owsikami, może prowadzić do wielu objawów jelitowych, które bywają błędnie leczone preparatami, takimi jak:
- leki na biegunkę,
- leki na wzdęcia,
- preparaty na ból brzucha, np. leki rozkurczowe,
- produkty na nudności i wymioty, np. leki przeciwwymiotne.
Takie preparaty działają wyłącznie objawowo, a nie przyczynowo. Dlatego zawsze warto postawić na odpowiednią diagnostykę, w tym badania kału pod kątem pasożytów, aby poznać dokładną przyczynę dolegliwości.
Warto pamiętać, że w przewodzie pokarmowym, głównie w jelitach, bytują liczne rodzaje bakterii, tworzące razem mikroflorę jelitową. Równowaga pomiędzy nimi może zostać zakłócona nie tylko przez bakterie czy wirusy, ale również przez pasożyty jelitowe, takie jak tasiemce czy owsiki. Wsparciem homeostazy w zakresie mikroflory są gotowe preparaty, takie jak probiotyki, które zawierają bakterie z rodzaju Lactobacillus.
Leki na pasożyty ludzkie bez recepty – rodzaje
Preparaty na pasożyty ludzkie to m.in. leki bez recepty, które występują w różnych formach:
- Krople i tabletki przeciwpasożytnicze z pyrantelem – krople można stosować od 2. roku życia, a tabletki są przeznaczone dla dzieci od 6. roku życia.
- Ziołowe preparaty oparte na gorzkich surowcach, takich jak ziele piołunu (bylicy piołun) lub bylicy pospolitej, a także na nasionach dyni, zielu tymianku, liściu szałwii, koprze włoskim, zielu macierzanki czy korzeniu prawoślazu. Dostępne są w formie kropli, syropu, tabletek lub herbatek ziołowych.
Warto podkreślić, że zioła na pasożyty charakteryzują się mniejszą skutecznością w porównaniu z syntetycznymi środkami przeciwpasożytniczymi. Niemniej jednak wiele z nich pełni także rolę leków wspomagających układ pokarmowy, wspierając m.in. wydzielanie soków trawiennych.
Jak działają leki na pasożyty pokarmowe?
Działanie leków na pasożyty, takich jak preparaty z pyrantelem lub innymi syntetycznymi substancjami przeciwrobaczymi, zależy od profilu substancji czynnej. Leki te mogą m.in. oddziaływać na układ nerwowy pasożyta i zablokować go, co powoduje jego paraliż. W efekcie pasożyty tracą zdolność do utrzymywania się w przewodzie pokarmowym i są usuwane z organizmu wraz z kałem podczas naturalnej perystaltyki jelit.
Warto jednak zaznaczyć, że leki przeciwpasożytnicze z pyrantelem nie działają na formy niedojrzałe, np. jaja. Z tego powodu terapię często przeprowadza się dwukrotnie, w odstępie kilku tygodni, aby skutecznie wyeliminować całą populację. Pamiętaj, przed zastosowaniem preparatów na pasożyty nie zaleca się profilaktycznego stosowania leków przeczyszczających.
Tabletki na pasożyty – dawkowanie
Tabletki na pasożyty dla ludzi, np. z pyrantelem, stosuje się zgodnie z określonym schematem, uwzględniając wiek i masę ciała pacjenta. Zazwyczaj dawka jednorazowa wynosi 10 mg pyrantelu na każdy kilogram masy ciała. Przykładowo:
- dzieci i dorośli do 75 kg: do 750 mg (3 tabletki po 250 mg),
- dorośli powyżej 75 kg: do 1000 mg (4 tabletki po 250 mg).
Pyrantel, zarówno krople, jak i tabletki na pasożyty, przyjmuje się w pojedynczej dawce, którą powtarza się po 2-3 tygodniach. Zwykle po 14 dniach od przyjęcia leku przeciwpasożytniczego, warto wykonać badania kontrolne, aby potwierdzić skuteczność leczenia.
Ziołowe preparaty przeciwpasożytnicze stosuje się przez dłuższy czas, np. u dzieci 2 razy dziennie przez 10 dni, a u dorosłych 3 razy dziennie przez 14 dni. Zioła działają łagodniej niż środki syntetyczne, dlatego w przypadku silnego zakażenia zaleca się diagnostykę i farmakoterapię.