Witamina B12
Rola witaminy B12 w organizmie
Witamina B12 wpływa na produkcję erytrocytów – czerwonych krwinek transportujących tlen w organizmie. Oprócz tego jest istotna dla układu nerwowego, ponieważ bierze udział w budowie osłonki mielinowej, która otacza nerwy i chroni je przed uszkodzeniami mechanicznymi. Wpływa również na wytwarzanie neuroprzekaźników, odpowiedzialnych za transport impulsów nerwowych, co warunkuje sprawne myślenie i dobrą koncentrację. Ponadto metylokobalamina wspomaga funkcjonowanie mięśni oraz stawów, reguluje wydzielanie hormonów, a także odpowiada za dobre samopoczucie.
Objawy niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Niedobór witaminy B12 prowadzi do anemii żylnej spowodowanej zbyt małą liczbą czerwonych krwinek. Niestety może być także przyczyną znacznego spadku koncentracji i pojawienia się częstych wahań nastroju, a w niektórych przypadkach nawet zaburzeń umysłowych. Osoby posiadające niewystarczającą ilość metylokobalaminy w organizmie borykają się z przewlekłym zmęczeniem, mimowolnymi skurczami mięśni i zmniejszoną gęstością kości.
Witamina B12 to związek, którego przedawkowanie jest w praktyce rzadkością, ponieważ nadmiar zostaje usunięty wraz z moczem.
Grupy zagrożone niedoborem witaminy B12
Szczególnie narażeni na niedobór witaminy B12 są wegetarianie (ze względu na eliminację mięsa z diety) i weganie. W grupie ryzyka znajduja się również osoby chorujące na zespół upośledzonego wchłaniania lub schorzenia jelita krętego, ponieważ w tych chorobach metylokobalamina nie dostaje się do organizmu w odpowiedniej ilości. Nie można też zapomnieć o seniorach, u których wraz z wiekiem dochodzi do spadku produkcji kwasu solnego w żołądku, co zaburza wchłanianie tłuszczy, a tym samym witamin.
Zapotrzebowanie na witaminę B12
Zapotrzebowanie na witaminy z grupy B jest inne w zależności od wieku. Dotyczy to również metylokobalaminy. Przykładowo: osoby dorosłe powinny spożywać ok. 2,4 mcg (mikrogramów) dziennie, kobiety w ciąży 2,6 mcg, dzieci do 3. roku życia 0,9 mcg, a młodzież w granicach 1,8 mcg-2,4 mcg. Jeśli nie można tego osiągnąć wyłącznie za pośrednictwem pożywienia, w inny sposób może być dostarczona witamina B12. Tabletki stanowiące suplementy diety pomagają pokryć dzienne zapotrzebowanie.
Witamina B12 (Metylokobalamina) – gdzie jest jej najwięcej?
Metylokobalamina znajduje się głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego, a więc w mięsie wieprzowym i wołowym, rybach (tuńczyku, łososiu), mleku krowim i kozim, przetworach mlecznych (jogurtach, kefirach, serach), a także w owocach morza. Zdarza się, że do produktów takich jak płatki zbożowe witamina B12 jest dodawana w sposób sztuczny, natomiast nie zapewnia to dziennego zapotrzebowania na ten związek.
W jakiej formie witamina B12 będzie najlepsza?
Witaminę B12 można uzupełnić na różne sposoby. Standardową formą jest suplementacja w postaci tabletek. Niestety u niektórych osób ze względu na choroby układu pokarmowego może okazać się to nieskuteczne. Wówczas lekarze zalecają iniekcje domięśniowe.
Witamina B12 w tabletkach
Witaminę B12 można kupić w formie tabletek, które zawierają również cynk i kwas foliowy. Są niewielkie, dlatego łatwo je połknąć. Zażywa się je podczas wybranego posiłku lub zaraz po jego zakończeniu. Trzeba jednak pamiętać o tym, by nie przekroczyć dziennej dawki witaminy B12. Cena tabletek rozpoczyna się od 10 zł.
Witamina B12 – zastrzyki
Zastrzyki z witaminą B12 mają wysoką skuteczność. Podanie domięśniowe sprawia, że jest przyswajana w bardzo dużej ilości. Iniekcje poleca się głównie anemikom i wszystkim osobom o krytycznie niskiej zawartości metylokobalaminy. Zastrzyk stanowi bowiem sposób na szybkie dostarczenie organizmowi potrzebnej ilości witaminy B12. Lek w postaci roztworu w ampułkach należy zakupić w aptece.
Witamina B12 – interakcja z innymi lekami
Witamina B12 może wchodzić w interakcję z innymi lekami, co zwykle działa niekorzystnie na organizm. Do związków, które łącząc się z nią, mogą wywołać niepożądane skutki, należy m.in. metformina, prowadząca do niedoboru tej witaminy. Podobne działanie wykazuje witamina C stosowana jako suplement diety.
Metylokobalamina w interakcji z inhibitorem pompy protonowej (np. omeprazolem, pantoprazolem) nie może wspierać w pełni organizmu, ponieważ to połączenie hamuje wydzielanie soku żołądkowego, a więc też wchłanianie witaminy B12. Lek zawierający kwas foliowy przyjmowany długotrwale oraz w zwiększonych dawkach również zmniejsza zawartość metylokobalaminy we krwi.
Wegańskie i wegetariańskie źródła witaminy B12
W przypadku osób, które na co dzień nie spożywają mięsa lub zupełnie eliminują pokarmy odzwierzęce, istnieje duże ryzyko niedoboru metylokobalaminy. Na szczęście jest prosty sposób na to, jak może być dostarczona witamina B12. Tabletki dostępne w aptekach stanowią rozwiązanie na uzupełnienie braków tego związku. Oczywiście nie można zapominać o konsultacji z lekarzem, który po przeprowadzeniu wywiadu oraz zleceniu badań krwi określi dzienne zapotrzebowanie na metylokobalaminę i przepisze suplement o określonej dawce.
Weganie i wegetarianie nie muszą jednak sięgać wyłącznie po produkty apteczne. Witamina B12 znajduje się również w mleku migdałowym, sojowym i kokosowym, drożdżach (opcja dla wegan), a także w produktach i przetworach mlecznych o niskiej zawartości tłuszczu (opcja dla wegetarian).