Trądzik grzybiczy – przyczyny, objawy, leczenie. Sposoby na trądzik grzybiczy

Trądzik grzybiczy jest schorzeniem dermatologicznym, które często bywa mylone z trądzikiem pospolitym. Postawienie trafnej diagnozy to pierwszy krok do skutecznej terapii, dlatego warto wiedzieć, jak rozpoznać dermatozę i które objawy powinny wzbudzić podejrzenie infekcji grzybiczej.  

Trądzik grzybiczy – przyczyny 

Trądzik grzybiczy (Fungal acne) to dermatoza wywołana przez grzyby z rodzaju Malassezia – drożdżaki, które naturalnie występują na skórze, głównie na obszarach bogatych w gruczoły łojowe, takich jak twarz, klatka piersiowa, plecy i skóra głowy. Malassezia są obecne jako część flory mikrobiologicznej skóry, jednak gdy dochodzi do dysbiozy skóry, czyli nadmiernego rozrostu drobnoustrojów mogą powodować różnorodne problemy dermatologiczne, w tym trądzik grzybiczy.  

Jakie czynniki przyczyniają się do rozwoju Fungal acne? 

• Długotrwała antybiotykoterapia, 
• Osłabienie układu odpornościowego, 
• Nadmierna wilgoć i wysoka temperatura, 
• Nadprodukcja sebum, 
• Dieta o wysokiej zawartości węglowodanów, 
• Nieodpowiednia pielęgnacja skóry, 
• Noszenie odzieży ze sztucznych materiałów, które nie zapewniają właściwej cyrkulacji powietrza. 

Trądzik grzybiczy – objawy 

Do typowych objawów trądziku grzybiczego należą: 

• Zmiany skórne w postaci grudek, krostek, zaczerwienienia lub wykwitów rumieniowych, 
• Uciążliwy świąd i bolesność skóry, 
• Nadmierne wydzielanie sebum, 
• Wykwity występujące zazwyczaj w większych skupiskach, 
• Trądzik lokalizuje się głównie na ramionach, dekolcie, plecach, a także na twarzy, 
• Nadmierny wzrost drożdżaków może skutkować równoległym występowaniem łojotokowego zapalenia skóry, łuszczycy lub łupieżu będących jedną z przyczyn stanu zapalnego skóry. 

Trądzik grzybiczy – jak rozpoznać? 

Istotnym elementem terapii trądziku grzybiczego jest właściwe rozpoznanie schorzenia, co jest o tyle trudne, że jest często mylony z trądzikiem pospolitym i jego odmianami, takimi jak trądzik młodzieńczy czy trądzik u dorosłych. Dlaczego ten aspekt jest ważny? Ponieważ trafna diagnoza umożliwia skuteczne leczenie dermatozy i zmniejsza prawdopodobieństwo nawrotów.  

• Zasadniczą różnicą jest umiejscowienie i charakter zmian. W przebiegu trądziku grzybiczego wykwity lokalizują się w większych skupiskach, głównie na ramionach, plecach i dekolcie, rzadziej na twarzy, podczas gdy w trądziku pospolitym to właśnie skóra na twarzy jest atakowana najczęściej, a krosty i pryszcze są rozproszone.  
• Dodatkowo typowym objawem infekcji grzybiczej jest uciążliwe swędzenie oraz jednorodny grudkowaty wygląd zmian przypominających zamknięte zaskórniki. Dochodzi również do zwiększonej produkcji sebum prowadzącej do łojotoku. 

Trądzik grzybiczy – jak leczyć? 

W przeciwieństwie do trądziku pospolitego w przebiegu trądziku grzybiczego dochodzi do zapalenia mieszków włosowych, a nie gruczołów łojowych, dlatego postępowanie terapeutyczne powinno być inne. Warto podkreślić, że antybiotykoterapia i kosmetyki na trądzik pospolity mogą pogorszyć stan skóry dotkniętej trądzikiem grzybiczym i zaostrzyć zmiany skórne. 

• Terapia trądziku grzybiczego obejmuje najczęściej połączenie farmakoterapii ze zmianami w pielęgnacji skóry i nawykach higienicznych.  
• W zwalczaniu nadmiernego wzrostu grzybów na skórze pomocne są leki przeciwgrzybicze stosowane miejscowo, takie jak klotrimazol lub ketokonazol występujące w postaci kremu, płynu lub maści.  
• Wspomagająco można również wprowadzić szampony przeciwłupieżowe, a także suplementację, np. preparatu Sufrin z bioprzyswajalną siarką wykazującą właściwości grzybobójcze, bakteriobójcze i pasożytobójcze. 

W przypadku uporczywych lub nawracających infekcji grzybiczych niezbędna będzie konsultacja dermatologiczna i dobranie odpowiedniej ścieżki leczenia nierzadko poprzedzonej badaniami, które potwierdzą zakażenie grzybicze i pomogą ocenić wrażliwość grzyba na leki.  

Trądzik grzybiczy – jakie badania? 

Jeśli postawienie diagnozy na podstawie oceny klinicznej trądziku jest utrudnione, lekarz może skierować pacjenta na dodatkowe badania. Przy podejrzeniu trądziku grzybiczego przeprowadzane jest zazwyczaj badanie mykologiczne mające na celu potwierdzenie obecności grzybów Malassezia. Badanie jest bezbolesne i nie powoduje skutków ubocznych. Polega na pobraniu zeskrobiny z tkanki zmienionej chorobowo i poddaniu próbki badaniom laboratoryjnym, w wyniku których możliwe jest postawienie konkretnej diagnozy.  

Trądzik grzybiczy – domowe sposoby 

W leczeniu zmian kluczowa jest również codzienna pielęgnacja skóry trądzikowej i przestrzeganie podstawowych zasad, które pomogą złagodzić objawy i będą wsparciem dla procesu leczenia.  

• Przede wszystkim należy powstrzymać się przed dotykaniem i rozdrapywaniem zmian skórnych. 
• Do mycia twarzy i ciała używaj kosmetyków hipoalergicznych o łagodnych, nieperfumowanych formulacjach. 
• Staraj się nosić odzież z przewiewnych, naturalnych materiałów, które zapewnią skórze dostęp do świeżego powietrza i ograniczą nadmierną potliwość. 
• Wprowadź zmiany w diecie, włącz do jadłospisu produkty bogate w błonnik i ogranicz spożycie węglowodanów. 
• Do pielęgnacji twarzy zastosuj preparaty o działaniu normalizującym i zmniejszającym wydzielanie sebum oraz hamującym namnażanie drobnoustrojów. Działanie seboregulujące wykazuje między innymi Vitella Ictamo krem gojący do skóry problematycznej oraz Glamid, żel na trądzik.  
• Codzienną rutynę uzupełnij o lekkie kremy nawilżające, np. Bioderma Sebium Hydra, nawilżający krem do skóry tłustej i ze skłonnością do trądziku oraz oleje do cery trądzikowej, np. Pureo, olejek eteryczny lawendowy oraz Natur Planet Anti Acne olej na trądzik. 

Podsumowanie 

Leczenie trądziku grzybiczego wymaga kompleksowego podejścia obejmującego zarówno terapię farmakologiczną, jak i modyfikacje w pielęgnacji, higienie osobistej i stylu życia. Zastosowanie i przestrzeganie odpowiednio dobranej strategii terapeutycznej umożliwia kontrolowanie objawów schorzenia i zapobiega nawrotom infekcji. 

Źródła:

1. Rubenstein R.M., Malerich SA. Malassezia (pityrosporum) folliculitis. J Clin Aesthet Dermatol. 2014 Mar;7(3):37-41. PMID: 24688625; PMCID: PMC3970831., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3970831/ [dostęp 27.03.2024 r.]
2. Prohic A., Jovovic Sadikovic T., Krupalija-Fazlic M., Kuskunovic-Vlahovljak S., Malassezia species in healthy skin and in dermatological conditions. Int J Dermatol. 2016 May;55(5):494-504. doi: 10.1111/ijd.13116. Epub 2015 Dec 29. PMID: 26710919., https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26710919/ [dostęp 27.03.2024 r.]
3. Nakabayashi A., Sei Y., Guillot J., Identification of Malassezia species isolated from patients with seborrhoeic dermatitis, atopic dermatitis, pityriasis versicolor and normal subjects. Med Mycol. 2000 Oct;38(5):337-41. doi: 10.1080/mmy.38.5.337.341. PMID: 11092380., https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11092380/ [dostęp 27.03.2024 r.]