Grzybica
Leki przeciwgrzybicze – w jakich przypadkach je stosować?
Leki przeciwgrzybicze to grupa preparatów używanych do leczenia i zapobiegania zakażeniom wywołanym m.in. przez grzyby z rodzaju Candida i dermatofity z rodzaju Trichophyton, Epidermophyton i Microsporum. W pierwszej linii leczenia wykorzystuje się preparaty o działaniu miejscowym, które często można kupić w aptece bez recepty. W przypadku zaawansowanej infekcji wskazane jest wdrożenie ogólnoustrojowych leków doustnych lub zastrzyków. O rodzaju i formie podania leku decyduje w tym przypadku lekarz.
Wskazaniem do zastosowania preparatów przeciwgrzybiczych jest:
- Grzybica jamy ustnej – odpowiadają za nią drożdżaki Candida. Objawia się białym nalotem na języku i podniebieniu, nieprzyjemnym zapachem z ust, pieczeniem w jamie ustnej i zapaleniem błony śluzowej. Najczęściej występuje u osób z obniżoną odpornością oraz u tych, które nadużywają alkoholu, palą papierosy i spożywają nadmierne ilości cukru. Leki na grzybice jamy ustnej mają postać płukanek, płynów do pędzlowania zainfekowanego miejsca lub tabletek do ssania.
- Grzybica paznokci u rąk i nóg – charakterystycznymi objawami są m.in. zmiany w zabarwieniu paznokcia, kruchość, łamliwość, zgrubienie płytki paznokcia lub jej odwarstwienie (tzw. onycholiza). W zaawansowanej grzybicy dochodzi do zahamowania wzrostu paznokci lub ich odpadania. Do zakażenia może dojść podczas przebywania w miejscach wilgotnych i często użytkowanych przez ludzi takich jak np. basen, sauna czy siłownia. Zdarza się, że grzybicą zarażają się także klientki salonów kosmetycznych. W leczeniu stosuje się m.in. lakiery ze środkiem przeciwgrzybiczym, maści i spraye.
- Grzybica pochwy – za jej rozwój odpowiadają drożdżaki z rodzaju Candida. Objawia się intensywnym swędzeniem i pieczeniem pochwy oraz sromu, stanem zapalnym, upławami, obrzękiem warg sromowych, bólem podczas stosunku i oddawania moczu. Częściej rozwija się u ciężarnych, kobiet stosujących terapię hormonalną, osób z osłabionym układem odpornościowym oraz u chorych na cukrzycę. Leczenie obejmuje stosowanie maści i przeciwgrzybiczych globulek dopochwowych lub środków doustnych. Dodatkowym wsparciem mogą być probiotyki, które pomagają przywrócić równowagę mikrobiomu pochwy. Nieleczona może prowadzić do zaburzeń płodności i zakażeń pozostałych narządów rodnych.
- Grzybica skóry – pojawia się najczęściej na stopach, owłosionej skórze głowy, w pachwinach, pachach i fałdach skórnych. Częstym jej objawem są okrągłe, swędzące i łuszczące się plamy. Do zakażenia może dojść na skutek bezpośredniego kontaktu z osobą zarażoną lub przedmiotem, który był używany przez osoby zainfekowane. Grzybica skóry szybciej rozwinie się u osób, które mają osłabiony układ odpornościowy, chorują na przewlekłe schorzenia lub cierpią na nadmierną potliwość. Preparaty przeciwgrzybicze do stóp mają formę sprayów, maści i zasypek. Z kolei do skóry ciała i głowy stosuje się maści, płyny, kremy i mydła.
Grzybice mają charakter nawracający, a ich leczenie może trwać nawet kilka tygodni. Ważne jest zatem wczesne rozpoczęcie terapii, aby ograniczyć rozwój infekcji.
Jak działają preparaty przeciwgrzybicze?
W leczeniu grzybicy wykorzystywane są m.in. antybiotyki, azole, polieny i echinokandyny. Preparaty na grzybicę uszkadzają komórki grzybów, wykazując działanie grzybobójcze, a także hamują ich namnażanie.
Ważne jest, by leczenie przewlekłej grzybicy przebiegało pod nadzorem lekarza. Nieodpowiednie stosowanie leków na choroby skóry może prowadzić do rozwoju oporności na leki, wywoływać szkodliwe skutki uboczne i utrudniać leczenie.
Maść na grzybicę bez recepty – jak wybrać odpowiedni preparat?
Na aptecznych półkach znaleźć można szeroką gamę preparatów na grzybicę przeznaczonych do stosowania miejscowego. Jak wybrać ten właściwy? Wybór maści przeciwgrzybicznych bez recepty zależy m.in. od rodzaju grzyba wywołującego infekcję, miejsca infekcji i ogólnego stanu zdrowia. Uniwersalne zastosowanie mają maści zawierające klotrymazol, terbinafinę, bifonazol lub kwas undecylenowy. Do leczenia grzybicy skóry i paznokci sprawdzą się dodatkowo preparaty z mikonazolem. W przypadku wątpliwości odnośnie wyboru leku warto przed zakupem skonsultować się z farmaceutą.