Upławy w ciąży – co oznaczają i jak wyglądają?

Obecność wydzieliny z pochwy w ciąży jest normalnym zjawiskiem, a jej zwiększona ilość wynika m.in. ze zmian hormonalnych przebiegających w organizmie. Kiedy zmienia się konsystencja, barwa czy zapach, można mówić o nieprawidłowościach. Jak wyglądają upławy w ciąży? Czy jest się czym martwić? Sprawdź! 

Prawidłowa wydzielina z dróg rodnych w ciąży – jak wygląda? 

Błona śluzowa szyjki macicy i pochwy intensywnie pracuje i wytwarza wydzielinę, która pełni bardzo ważne funkcje, m.in. nawilża nabłonek dróg rodnych oraz chronią układ rozrodczy przed infekcjami.  

• W skład prawidłowego śluzu wchodzą m.in. substancje antybakteryjne i przeciwdrobnoustrojowe białka, które pomagają w szybkim zwalczaniu patogenów.  
• Prawidłowa wydzielina z dróg rodnych w ciąży ma konsystencję śluzowo-wodnistą, jest przezroczysta lub biaława i ma delikatny, niedrażniący zapach lub nie ma żadnego zapachu. Może zostawiać mokre ślady na bieliźnie, ale jest to zjawiskiem normalnym.  
• Co więcej, podczas ciąży jej produkcja z miesiąca na miesiąc ulega zwiększeniu. Zmniejsza to ryzyko przedostawania się chorobotwórczych patogenów z pochwy do macicy. 

Co to są upławy w ciąży? 

Kiedy ilość produkowanej wydzieliny ulega znacznemu zwiększeniu i zmienia się jej kolor oraz zapach, mówimy o upławach.Upławy to zjawisko patologiczne i może świadczyć o obecności infekcji bakteryjnej, wirusowej, grzybiczej lub pasożytniczej, ale także o krwawieniu z dróg rodnych lub podrażnieniu błony śluzowej. 

Co świadczy o obecności upławów? 

• Zmiana barwy wydzieliny na szarą, zieloną, brązową, 
• Obecność świeżej krwi, 
• Brzydki zapach, 
• Konsystencja przypominająca twarożek lub piankę, 
• Obecność świądu, pieczenia, bólu. 

Upławy w ciąży – 1. trymestr 

Jakie upławy mogą wystąpić na początku ciąży? 

1. Upławy podbarwione krwią lub krwiste. Pojawienie się niewielkiej ilości krwi w upławach może świadczyć o tzw. krwawieniu implantacyjnym, czyli zagnieżdżaniu się jajeczka w macicy. Nie stanowi nieprawidłowości, choć może zaniepokoić. Obfite upławy z dużą ilością krwi mogą być wyrazem poronienia. 
2. Upławy wyglądające jak twarożek. Może świadczyć o infekcji intymnej – kandydozie pochwy. Grzybicze zapalenie pochwy przebiega ze świądem i pieczeniem okolic intymnych. Jest częste u kobiet w ciąży i może wystąpić w każdym trymestrze. 
3. Upławy żółtawe, szare, zielonkawe, o brzydkim zapachu. Mogą wskazywać na bakteryjne lub pasożytnicze zapalenie pochwy. 

Upławy w ciąży – 2. trymestr 

W drugim trymestrze ciąży zwiększa się ilość normalnej wydzieliny pochwowej, co nie stanowi powodów do zmartwień. Nieprawidłowe upławy mogą przybierać różną formę i świadczyć o patologiach. 

1. Krwiste upławy. Mogą wskazywać m.in. na łożysko przodujące i odklejenie łożyska. Obecność krwi w upławach szybko konsultuj z lekarzem!  
2. Różowe upławy. Są wyrazem obecności niewielkiej ilości świeżej krwi i mogą świadczyć o pękaniu drobnych naczynek pochwy i szyjki macicy. Jeśli upławy mają rdzawe lub brązowe zabarwienie, może to być wyrazem niewielkiego, ale starego krwawienia. 
3. Zmieniona konsystencja, zmieniona barwa, śmierdzące upławy w ciąży. Wskazują na infekcje intymne. 
4. Upławy bardzo wodniste i o dużej objętości. Mogą nie być wydzieliną z dróg rodnych, a świadczyć o wycieku płynu owodniowego. 

Upławy w ciąży – 3. trymestr 

Jeszcze bardziej zwiększa się ilość prawidłowej wydzieliny pochwowej. O ile nie zmienia ona barwy, zapachu i konsystencji, to nie jest to nieprawidłowością. 

Jak mogą wyglądać upławy pod koniec ciąży? 

1. Krew w upławach. Może oznaczać problem z odklejaniem się łożyska, zmiany naczyniowe w szyjce macicy czy poród przedwczesny. 
2. Bardzo wodniste upławy. Są oznaką pęknięcia wód płodowych. 
3. Upławy o zmienionej konsystencji, brzydkim zapachu, zmienionej barwie. Wskazują na infekcje intymne. 

Czy upławy w ciąży są normalne? 

O ile zwiększona objętość wydzieliny z pochwy o łagodnym zapachu i przezroczystym lub prawie przezroczystym kolorze nie jest powodem do zmartwień, obecność upławów stanowi patologię. Jej przyczyn powinnaś szukać wraz ze swoim lekarzem ginekologiem. Nie powinnaś ignorować zmian w wyglądzie wydzieliny z dróg rodnych, bo za jej odmienną barwą czy nieco innym zapachem może kryć się zaburzenie prowadzące do powikłań ciąży.  

Upławy w ciąży – kiedy udać się do lekarza? 

Jeśli zauważysz zmianę w wyglądzie wydzieliny z dróg rodnych, zanotuj, kiedy i jak bardzo zmieniła się jej objętość, barwa, zapach oraz konsystencja. Każdą niepokojącą zmianę zgłaszaj lekarzowi lub położnej.  

Kiedy nie zwlekać z konsultacją z medykiem? 

• Twoja wydzielina ma kolor zielonkawy lub żółty, konsystencję twarogu lub się pieni, a ponadto czujesz nieprzyjemny zapach z pochwy – z dużym prawdopodobieństwem masz infekcję intymną. 
• Odczuwasz objawy, takie jak pieczenie, świąd, ból okolicy miejsc intymnych lub podobne symptomy podczas oddawania moczu – może to być infekcja intymna lub zapalenie pęcherza. 
• Masz obfite czerwone upławy. 
• Upławom towarzyszą ogólne objawy infekcji (np. gorączka, ogólne osłabienie), bóle i skurcze brzucha lub jakiekolwiek inne symptomy. 

Lekarz przeprowadzi dokładne badanie ginekologiczne, badanie USG do oceny dobrostanu płodu i jeśli będzie taka potrzeba, pobierze wymaz wydzieliny z pochwy na badania mikrobiologiczne. 

Upławy w ciąży – jak leczyć? 

Postępowanie w przypadku upławów w ciąży zależy od przyczyny, która je wywołała.  

• W przypadku stanów zapalnych lekarz przepisze odpowiednie preparaty przeciwdrobnoustrojowe. Na infekcję dróg moczowych przepisuje sięz tabletki na zapalenie pęcherza zawierające antybiotyk bezpieczny do stosowania w ciąży. Leki na infekcję pochwy mogą zawierać antybiotyki lub substancję przeciwgrzybiczą i mogą mieć formę doustną bądź posiadać postać dopochwowych globulek. 
• Zanim sięgniesz po dostępne bez recepty preparaty tj. zioła na problemy intymne czy rumiankową płukankę, porozmawiaj z lekarzem na temat profilu bezpieczeństwa tych substancji w ciąży. Ziołowe remedia mogą być przeciwwskazane do stosowania w ciąży! 
• Stany związane z krwawieniem czy z wyciekiem wód płodowych mogą wymagać ścisłej obserwacji szpitalnej. 

Upławy w ciąży – czy można im zapobiegać? 

Stanom związanym z krwawieniem czy z wyciekiem wód płodowych zazwyczaj nie można przeciwdziałać. Możesz jednak dość skutecznie zapobiec infekcjom intymnym i związaną z tym patologiczną zmianą wydzieliny z dróg rodnych. Co warto robić? 

• Noś luźną i oddychającą bieliznę z naturalnych tkanin. 
• Po kąpieli lub wizycie na basenie dokładnie osuszaj okolice intymne delikatnym ręcznikiem. 
• Jeśli jesteś aktywna seksualnie w ciąży, rozważ stosowanie prezerwatyw, żeby zmniejszyć ryzyko chorób przenoszonych drogą płciową. 
• Nie stosuj podpasek, wkładek i tamponów. 
• Jeśli chorujesz na cukrzycę, dokładnie kontroluj poziom cukru we krwi. 
• Jeśli masz częste infekcje drożdżakowe, zapytaj swojego lekarza o probiotyki ginekologiczne przywracające odpowiedni skład flory bakteryjnej pochwy.  

Upławy w ciąży – co warto zapamiętać? 

Wydzielina z pochwy to płyn ustrojowy, którego zadaniem jest utrzymanie odpowiedniej wilgotności w pochwie oraz zapobieganie infekcjom. Zwiększenie jej ilości w ciąży to zjawisko normalne, o ile nie pojawiają się objawy mogące sugerować patologiczne podłoże tego stanu. Obfite upławy w ciąży mogą świadczyć o infekcji intymnej, krwawieniu lub pęknięciu wód płodowych. Obecność nieprawidłowej wydzieliny z pochwy zgłoś swojemu ginekologowi. Przedstaw mu dokładnie, co niepokoi Cię w wyglądzie wydzieliny z dróg rodnych i opowiedz mu o wszystkich innych objawach, które Ci doskwierają. Lekarz przeprowadzi dokładne badanie mające na celu określenie, co jest przyczyną Twoich dolegliwości i zaproponuje odpowiednie postępowanie. 

Źródła:

1. Bręborowicz G.H. (red.), Położnictwo, wyd. III, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa, 2020
2. National Guideline Alliance (UK), Management of symptomatic vaginal discharge in pregnancy: Antenatal care: Evidence review, T. London: National Institute for Health and Care Excellence, 2021
3. Khaskheli M., Baloch S., Baloch A.S. i in., Vaginal discharge during pregnancy and associated adverse maternal and perinatal outcomes, Pakistan Journal of Medical Sciences, 2021