Blizny a słońce – czy można je wystawiać na działanie promieni słonecznych?

Blizny są częścią naturalnego procesu gojenia ran. Tkanka bliznowata może powstać w wyniku zadrapań, większych urazów, operacji czy trądziku. Istnieje wiele czynników, które wpływają na proces tworzenia się blizny i jej widoczność. Jednym z nich jest promieniowanie słoneczne. Jaki jest jego wpływ na blizny? Jak chronić ciało przed słońcem? Sprawdź!

Czy można opalać blizny?

Niektórzy uważają, że opalanie skóry może być sposobem na zmniejszenie widoczności blizn. Niestety to założenie jest błędne, a co więcej – opalenie blizn może sprawić, że ich wygląd ulegnie pogorszeniu.

• Nie ma szczegółowych wytycznych co do tego, po jakim czasie można opalać blizny. Według opinii lekarzy i towarzystw zajmujących się gojeniem ran przez 6-12 miesięcy od powstania blizny powinno unikać się ekspozycji skóry z blizną na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. 
• Proces gojenia blizny jest długotrwały i zależy od wielu czynników, m.in. od wieku, ogólnego stanu pacjenta oraz głębokości i kształtu rany. Ostateczną formę blizny i jej funkcję można ocenić po 6-12 miesiącach od wystąpienia czynnika, który do niej doprowadził.
• Wygojone blizny mogą być eksponowane na promieniowanie słoneczne. Nie zwalnia to jednak z zachowania zdrowego rozsądku, odpowiedniego przygotowania skóry do opalania i ochrony blizny przed słońcem.

Jakie mogą być skutki opalania blizny?

Blizna nie zawiera wszystkich warstw zdrowej skóry. Brak w niej np. melanocytów odpowiedzialnych za ciemnienie skóry pod wpływem promieni słonecznych. W rezultacie blizna wystawiana na działanie słońca nie będzie opalona. Zmieni się za to kolor otaczającej jej zdrowej skóry, przez co blizna może stać się bardziej widoczna. Co jeszcze warto wiedzieć na ten temat?

• W skórze otaczającej bliznę może dochodzić do nadaktywności melanocytów, co oznacza, że po opalaniu wytworzy się tam więcej pigmentu. Blizna zostanie więc otoczona fragmentem skóry, w której doszło do hiperpigmentacji. Taki ciemny wygląd skóry wokół blizny może utrzymywać się przez dłuższy czas.
• Czy świeże blizny można opalać? Odpowiedź brzmi: nie. Świeże blizny są bardzo wrażliwe na światło słoneczne i mogą łatwo ulec poparzeniu. Promieniowanie UVA i UVB może prowadzić do pogrubienia lub do powstania pęcherzy w obrębie blizny. Dodatkowo promieniowanie UV może rozkładać kolagen i utrudniać proces gojenia.

Jak zabezpieczyć bliznę przed słońcem?

To, czy opalanie jest zdrowe, od wielu lat pozostaje tematem dyskusji, ale wnioski są dość spójne – promieniowanie słoneczne ma niekorzystny wpływ na kondycję i zdrowie skóry. Najlepszym sposobem na ochronę skóry i blizn przed słońcem jest po prostu unikanie ekspozycji na światło słoneczne. Poznaj kilka racjonalnych zasad ochrony skóry przed słońcem.

• Unikaj słońca w ciągu dnia w godzinach, gdy jest ono najsilniejsze – między 10:00 a 15:00 pozostań w domu.
• Będąc na dworze, pozostań w cieniu.
• Noś odzież, która chroni przed słońcem – ubrania jasne, przewiewne i z naturalnych tkanin, które osłaniają całe ciało.
• Noś nakrycie głowy.
• Noś okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV.
• Używaj kremu do opalania z filtrem.

Zakrywanie blizny

Jak chronić świeżą bliznę przed słońcem? Najskuteczniej sprawdza się zakrywanie blizny ubraniem lub opatrunkiem ochronnym.

Fotoprotekcja

Drugim fundamentem zmniejszenia negatywnego wpływu słońca na stan skóry jest fotoprotekcja, czyli ograniczenie dostępu promieniowania (głównie ultrafioletowego) do skóry. 

• Na rynku znaleźć można wiele preparatów przeciwsłonecznych do stosowania miejscowego na skórę. Występują one m.in. pod postacią żeli, płynów, sztyftów i kremów do opalania. 
• Filtry przeciwsłoneczne dzieli się na chemiczne i mineralne. To, jaki filtr do opalania wybierzesz, zależy m.in. od Twojego upodobania do konkretnego rodzaju kosmetyków. 
• Warto przy tym wiedzieć, co to SPF (z ang. Sun Protective Factor). Informacja jest ważna, ponieważ wskazuje na stopień ochrony przeciwsłonecznej, jaki ma dany preparat.
• Jaki krem SPF do twarzy i ciała wybrać, jeśli chcesz chronić bliznę przed słońcem? O jak najwyższym wskaźniku ochrony, najlepiej SPF 50+. Warto zaznaczyć, że współczynnik SPF informuje o ochronie skóry przed promieniowaniem UVB, co nie jest równorzędne z zabezpieczeniem skóry przed promieniowaniem UVA.

Pamiętaj, po ekspozycji skóry i blizny na promieniowanie słoneczne zadbaj o odpowiednią pielęgnację. Stosuj do tego delikatne kosmetyki i balsamy po opalaniu.

Podsumowanie

To, jak długo należy chronić bliznę przed słońcem, zależy m.in. od jej umiejscowienia i kondycji skóry. Opalanie nie sprzyja gojeniu blizn, więc unikanie ekspozycji na promieniowanie słoneczne jest racjonalnym podejściem. Pamiętaj o tym, jak się opalać zdrowo – nawet jeśli nie dotyczy Cię problem blizn na skórze.

Źródła:

1. Mocny G., Gojenie ran u dorosłych – praktyczne repetytorium, https://www.mp.pl/chirurgia/chirurgia-ogolna/174334,gojenie-ran-u-doroslych-praktyczne-repetytorium, [dostęp: 24.03.2025r.]
2. Jelonek I., Pastuszczak M., Leczenie blizn oparte na dowodach naukowych – praktyczny przewodnik terapii, Dermatologia po Dyplomie, 2018
3. 5 zasad ochrony przed słońcem, https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/5-zasad-ochrony-przed-sloncem, [dostęp: 24.03.2025r.]
4. Milewska A., Węgłowska J., Pozytywne i negatywne skutki promieniowania słonecznego, Postępy Kosmetologii, 2011