Czy opalanie jest zdrowe?

Opalanie ma zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na organizm. Z jednej stronyumiarkowana ekspozycja na słońce jest niezbędna do syntezy witaminy D, z drugiej nadmierne opalanie niesie ze sobą ryzyko uszkodzeń i przedwczesnego starzenia skóry. Jak zatem zdrowo się opalać? Poniżej znajdziesz odpowiedź! 

Czy opalanie ma negatywny wpływ na zdrowie? 

Rosnąca świadomość społeczeństwa, liczne kampanie edukacyjne i ostrzeżenia dermatologów podkreślające zagrożenia płynące z długotrwałej ekspozycji na słońce sprawiają, że opalanie owiane jest złą sławą. Rzeczywiście, obawy o zdrowie są w dużej mierze uzasadnione, jednak przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności można cieszyć się słońcem bez narażania się na poważne konsekwencje zdrowotne.  

• Opalenizna to tak naprawdę reakcja obronna skóry na promieniowanie ultrafioletowe emitowane przez słońce.  
• Gdy skóra jest eksponowana na działanie promieni UV, melanocyty, komórki znajdujące się w naskórku, produkują melaninę, czyli pigment odpowiedzialny za ciemnienie skóry.  
• Melanina, niczym naturalny filtr przeciwsłoneczny, pochłania i rozprasza promieniowanie UV, chroniąc głębsze warstwy skóry przed uszkodzeniami.  
• Niestety, produkcja melaniny jest w pewnym stopniu ograniczona przez genetyczne predyspozycje danej osoby.  
• Jeśli melanocyty przestaną produkować melaninę lub będą jej produkować za mało, skóra stanie się bardziej wrażliwa na promieniowanie słoneczne, co może prowadzić między innymi do bolesnych oparzeń oraz innych negatywnych skutków nadmiernego opalania. 

Chociaż opalenizna zapewnia pewną ochronę, nie eliminuje całkowicie ryzyka uszkodzenia skóry, dlatego zawsze należy stosować dodatkowe środki ochrony, takie jak kremy do opalania z filtrem, stanowiące barierę zabezpieczającą skórę przed promieniowaniem UVA i UVB.  

• Promieniowanie UVB (zakres fali 280-320 nm) – odpowiada za rumień na skórze podczas ekspozycji na słońce. 
• Promieniowanie UVA (320-400 nm) – dociera do skóry właściwej, przyspiesza starzenie się skóry i zmiany w DNA komórkowym. 

Jakie skutki opalania są negatywne dla zdrowia? Opalanie powoduje krótkoterminowe i długoterminowe następstwa dla zdrowia.  

• Wśród krótkoterminowych skutków wymienia się głównie oparzenia słoneczne charakteryzujące się zaczerwienieniem, pieczeniem, a nawet powstawaniem bolesnych pęcherzy na skórze. Towarzyszyć im może odwodnienie oraz reakcje alergiczne na substancje fotouczulające znajdujące się w przyjmowanych lekach lub stosowanych kosmetykach, które w połączeniu ze słońcem wywołują wysypkę, rumień lub przebarwienia.  
• Długoterminowe skutki opalania obejmują kilka kluczowych problemów. Nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV przyspiesza proces fotostarzenia skóry. Promieniowanie UVA przenika do głębszych warstw skóry, gdzie może uszkadzać kolagen i elastynę, co powoduje zwiotczenie, suchość, utratę jędrności oraz powstawanie zmarszczek. Długotrwałe opalanie skutkuje też powstawaniem trwałych i trudnych do usunięcia przebarwień i plam pigmentacyjnych. Co więcej, uszkodzenia spowodowane przez słońce, które są rozległe i kumulują się w czasie, to jeden z istotnych czynników rozwoju nowotworów skóry, między innymi czerniaka złośliwego. 

Czy zatem warto się opalać? Słońce jest potrzebne i ma korzystny wpływ na nasze samopoczucie – dodaje energii, działa przeciwdepresyjnie i poprawia nastrój. Kluczową rolą słońca jest także wspomaganie syntezy witaminy D, która jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. W tym kontekście promieniowanie słoneczne jest zdrowe. Problem pojawia się przy nadmiernej ekspozycji i niekontrolowanym, celowym i wielogodzinnym opalaniu twarzy i ciała w pełnym słońcu.

Jak się zdrowo opalać? 

Aby uzyskać zdrową opaleniznę, przestrzegaj kilku żelaznych zasad. Pamiętaj jednocześnie, że nawet z ochroną, ekspozycja na słońce powinna być umiarkowana, by zminimalizować ryzyko uszkodzeń skóry.  

• Przede wszystkim ogranicz czas spędzany na słońcu, zwłaszcza pomiędzy godz. 10:00 a 16:00, kiedy promieniowanie UV jest najsilniejsze.  
• Noś ochronną odzież, kapelusze z szerokim rondem i okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV.  
• Zadbaj o skórę po powrocie z plaży. Kremy po opalaniu zapobiegną przesuszeniu, ukoją skórę zmęczoną słońcem i przyśpieszą jej regenerację. Przetestuj Suncare Dr.Max Panthenol 10% w formie lekkiej pianki, która dzięki zawartości pantenolu i witaminy E nawilża i nawadnia podrażnioną skórę, niweluje uczucie wysuszenia oraz wspomaga ochronę. 
• Stosuj kremy z filtrem SPF 30 lub wyższym, nakładając je na twarz i ciało co najmniej 20 min przed wyjściem na słońce. Ponawiaj aplikację co dwie godziny, a także po każdym pływaniu czy podczas intensywnego pocenia.  

Kosmetyki do opalania, które warto sprawdzić, to między innymi: 

• Skinexpert by Dr. Max® Solar Sun Oil SPF 30 zapewniający skuteczną ochronę zarówno przed promieniowaniem UVB, jak i promieniowaniem UVA. W składzie preparatu, oprócz fotostabilnych filtrów, znajduje się także witamina E oraz ekstrakt z alg Laminaria ochroleuca, które wspierają ochronę komórek skóry przed wpływem promieniowania UV, 
• Skinexpert by Dr. Max® Solar Sun Lotion SPF 50 Kids dla dzieci i niemowląt już od 1. dnia życia. Charakteryzuje się wysoką trwałością i wodoodporną formułą, a dzięki zawartości masła shea i witaminy E zmiękcza, nawilża i wspomaga ochronę delikatnej skóry malucha, 
• Uriage Bariesun Przeciwsłoneczny krem tonujący SPF 50+ jasny beż o nietłustej formule naturalnie wyrównującej koloryt cery. Kosmetyk wyróżnia się suchą w dotyku konsystencją, przez co szybko się wchłania i zapobiega błyszczeniu skóry, 
• Alphanova Sun Bio, spray przeciwsłoneczny SPF 50 bez szkodliwych substancji chemicznych, sztucznych filtrów i konserwantów o subtelnym zapachu wanilii. Skład preparatu wzbogacono o olejek jojoba, olej tamanu, a także aloes, 
• SVR Sun Secure Easy Stick SPF 50+, transparentny sztyft przeciwsłoneczny SPF 50+ zapewniający ochronę dermatologiczną przed wszystkimi rodzajami promieniowania – UVA, UVB, światłem widzialnym i podczerwonym. 

Oprócz wymienionych wyżej kwestii, czyli dbałości o skórę w trakcie i po opalaniu, ważne jest również odpowiednie przygotowanie na kontakt ze słońcem. Jak przygotować skórę do opalania? Przed sezonem letnim zadbaj o regularne złuszczanie naskórka oraz nawilżanie, dzięki czemu opalenizna zyska równomierny koloryt. Ponadto dobrze nawilżona skóra staje się mniej podatna na uszkodzenia i przesuszenie, co jest częstym następstwem kąpieli słonecznych.   

Zdrowa opalenizna to klucz do zdrowej skóry i ciała. Niezbędne jest jednak zachowanie wszelkich środków ostrożności, by uzyskać ją w sposób bezpieczny, co jest najważniejsze zarówno pod względem estetycznym, jak i medycznym. Muśnięte słońcem ciało kojarzy się ze zdrowiem i aktywnym stylem życia, jednak, mimo wszystko, niektóre osoby powinny unikać opalania i dłuższej ekspozycji na promienie UV. Do przeciwwskazań należą głównie: 

• Ciąża, 
• Aktywne stany zapalne skóry, 
• Uczulenie na słońce, 
• Choroby serca i układu krążenia, 
• Świeże rany. 
• Jeśli dotyczą Cię powyższe przeciwwskazania, z pewnością zainteresuje Cię jeden z naszych artykułów, z którego dowiesz się, jak przyciemnić skórę bez opalania, by uzyskać pięknie złocistą skórę, bez konieczności wielogodzinnego leżenia na słońcu.  

Podsumowanie 

Zdrowe opalanie i spędzanie czasu na słońcu może przynieść liczne korzyści, między innymi poprawić nastrój i jakość snu. Dodatkowo wspomaga syntezę witaminy D, która wzmacnia kości i wspiera profilaktykę niektórych chorób. Pamiętaj jednak, że zdrowa opalenizna to taka, która jest osiągnięta z poszanowaniem zdrowia skóry. Ze względu na ryzyko związane ze zbyt długą ekspozycją na słońce, ogranicz czas spędzany na słońcu i stosuj kremy z filtrem, ponieważ długotrwałe opalanie bez odpowiedniej ochrony może prowadzić do poparzeń słonecznych oraz wielu innych problemów zdrowotnych.

Źródła:

1. J. Węgłowska, A. Milewska, Pozytywne i negatywne skutki promieniowania słonecznego, https://www.nantes.com.pl/wp-content/uploads/2011/05/93-97.pdf [dostęp 27.05.2024 r.]

2. M. Ebisz, M. Brokowska, Szkodliwe oddziaływanie promieniowania ultrafioletowego na skórę człowieka, http://www.h-ph.pl/pdf/hyg-2015/hyg-2015-3-467.pdf [dostęp 27.05.2024 r.]

3. A. Maciejak, A. Lisiecka, W. Hetman, Rodzaje promieniowania UV oraz ich wpływ na proces starzenia się skóry, https://novaosvita.com/wp-content/uploads/2024/03/InnTheoryMethPract-Kyiv-Feb2024.pdf#page=120 [dostęp 27.05.2024 r.]

4. F. Kuros, K. Pinas, K. Skalska, J. Skupień, Świadomość młodego społeczeństwa na temat wpływu działania promieni UV oraz profilaktyka fotostarzenia się skóry, https://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/08/ke2019.4-1.pdf [dostęp 27.05.2024 r.]