Nawracająca grzybica pochwy − jakie są przyczyny i jak leczyć?
Nawracającej grzybicy pochwy sprzyja szereg różnych czynników: długotrwała antybiotykoterapia, przewlekłe choroby, a także niewłaściwa dieta. Schorzenie wymaga specjalistycznego leczenia ginekologicznego.
Spis treści
Nawracająca grzybica pochwy to problem, z którym mierzy się wiele kobiet. Pomimo pozornie skutecznej terapii przeciwgrzybiczej, infekcja wciąż daje o sobie znać. Niewłaściwe postępowanie w przebiegu schorzenia może doprowadzić do poważniejszych powikłań i chorób. Podpowiadamy, jak postępować z nawracającą grzybicą pochwy i w jaki sposób się przed nią chronić.
Nawracająca grzybica pochwy − przyczyny
Anatomia kobiecych narządów rozrodczych sprzyja częstym infekcjom pochwy. Zarówno ujście pochwy, cewka moczowa, jak i odbyt znajdują się w niewielkiej odległości od siebie, co ułatwia drobnoustrojom chorobotwórczym wnikanie w głąb dróg moczowo-płciowych. A grzybica pochwy to jedna z najczęściej występujących infekcji intymnych. Za rozwój schorzenia odpowiedzialne są patogeny z rodziny drożdżaków Candida albicans.
Nawracająca grzybica pochwy, zwana także kandydozą lub drożdżycą to stan, kiedy epizody infekcji powracają przynajmniej 3-4 razy w ciągu roku. Na nawroty zakażenia grzybiczego narządów rodnych narażone są kobiety w każdym wieku, chociaż zdecydowanie częściej infekcja rozwija się u kobiet aktywnych seksualnie w wieku rozrodczym. Ryzyko nawrotowych zakażeń zwiększają również niedobory odporności, otyłość, a także histerektomia (usunięcie macicy) oraz ciąża.
Do równie istotnych czynników predysponujących do nawracającej grzybicy pochwy należą:
- Stosowanie doustnej antybiotykoterapii i sterydoterapii − długotrwałe zażywanie środków może wpłynąć na florę bakteryjną oraz prowadzić do wzrostu poziomu pH pochwy poprzez przesunięcie wartości w kierunku zasadowej, co sprzyja rozwojowi nawracających infekcji intymnych,
- Podwyższony poziom glukozy we krwi − wzrost poziomu cukru we krwi ma wpływ na zwiększenie jego stężenia we wszystkich wydzielinach ciała (mocz, śluz pochwy), co ułatwia grzybom wzrost i rozmnażanie,
- Zaburzenia gospodarki hormonalnej − szczególnie wahania hormonów w trakcie menopauzy, w przebiegu niedoczynności tarczycy, niedoczynności nadnerczy bądź przytarczyc,
- Nieodpowiednia higiena miejsc intymnych − zbyt rzadkie zmienianie tamponów i podpasek w trakcie krwawienia miesiączkowego,
- Noszenie niewłaściwej bielizny − ciasna bielizna wykonana z poliestru, akrylu lub nylonu,
- Nowotwory złośliwe − rak sromu, pochwy oraz nowotwór szyjki macicy,
- Zaburzenia wagi − otyłość lub niedożywienie,
- Dieta uboga w substancje odżywcze − szczególnie witaminy z grupy B.
Objawy grzybicy pochwy − jak rozpoznać tę chorobę?
Grzybica pochwy związana jest z szeregiem charakterystycznych objawów, dlatego w większości przypadków nie sposób jej przeoczyć.
- Występuje wówczas pieczenie i mrowienie w pochwie oraz pojawia się nieprawidłowa wydzielina z dróg rodnych − białe, grudkowate (serowate) upławy.
- Nawracająca grzybica pochwy może skutkować również obrzękiem miejsc intymnych oraz bólem w trakcie oddawania moczu i stosunku seksualnego. Niejednokrotnie w okolicach sromu pojawiają się zmiany infekcyjne, które nie chcą się goić. Przybierają postać czerwonych plamek lub pęcherzyków wypełnionych krwią i ropą.
Nawracająca grzybica pochwy − leczenie
Nawracająca grzybica pochwy wymaga kompleksowego podejścia i konsultacji z ginekologiem. Specjalista na podstawie wywiadu i badania ginekologicznego może zlecić dodatkowe testy np. biocenozę pochwy, cytologię lub wymaz z pochwy. Na podstawie uzyskanych wyników i rozpoznania schorzenia zleci dalszą terapię.
- Leczenie nawracającej grzybicy pochwy zwykle polega na stosowaniu dopochwowych lub doustnych środków przeciwgrzybiczych, które wykazują szerokie spektrum działania.
- U niektórych pacjentek lekarz zaleca jednoczesną terapię za pomocą globulek na zapalenie pochwy lub maści do aplikowania na miejsca intymne. Środki należy przyjmować zgodnie z zaleceniami i nie wolno przerywać terapii, nawet jeśli zaobserwujemy ustąpienie objawów. Świąd i pieczenie mogą szybko powrócić, a wszelkiego rodzaju podrażnienia okolic intymnych odnowić infekcje.
- Leczeniu musi poddać się także partner seksualny, nawet jeśli nie zgłasza on żadnych objawów zakażenia.
- Po zakończeniu pełnego cyklu terapii warto powtórnie wybrać się do ginekologa i skontrolować, czy problem zniknął.
Nawracająca i niedoleczona grzybica pochwy może prowadzić do wielu powikłań i chorób, do których należą:
- Grzybicze zakażenie szyjki macicy i jajowodów,
- Bezpłodność (spowodowana zrostami w jajowodach po zakażeniu),
- Inne infekcje narządów wewnętrznych.
Niedoleczona infekcja grzybicza jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży, a w szczególności dla płodu. Może być przyczyną poronienia, przedwczesnego porodu lub zarażenia dziecka.
Nawracająca grzybica pochwy − domowe sposoby
Domowe sposoby na nawracające infekcje grzybicze pochwy nigdy nie powinny stanowić jedynej ścieżki leczenia. Za wiedzą i przyzwoleniem lekarza można natomiast korzystać z nich jako uzupełnienie kuracji.
- Metodami, które przynoszą ulgę w pieczeniu i swędzeniu okolic intymnych, są kąpiele ziołowe na bazie szałwii, rumianku lub kory dębu. Należy także na czas rekonwalescencji zrezygnować z wizyt na basenie, w saunie i jacuzzi.
- Istotnym elementem w walce z nawracającą grzybicą pochwy jest modyfikacja diety. Cukry proste zawarte w słodkich przekąskach, ciastach i słodyczach stanowią doskonałą pożywkę dla grzybów rodzajów Candida, dlatego w codziennym menu dobrze je ograniczyć lub całkowicie z nich zrezygnować. Warto wzbogacić posiłki o naturalne kultury bakterii, witaminy z grupy B, których głównym źródłem są:
- pestki dyni,
- siemię lniane,
- owoce cytrusowe,
- wątróbka, drób, ryby,
- rośliny strączkowe,
- orzechy,
- sery.
Jak zapobiegać grzybicy pochwy?
Najlepszą metodą zapobiegania zakażeń grzybiczych pochwy jest ograniczenie czynników ryzyka wpływających na rozmnażanie grzybów i nawrotowość schorzenia. W utrzymywaniu prawidłowego pH pochwy pomagają:
- Probiotyki ginekologiczne – przyspieszają przywrócenie fizjologicznej równowagi mikroflory oraz ułatwiają zasiedlenie środowiska pochwy przez pałeczki kwasu mlekowego,
- Leki na odporność − warto stosować je szczególnie w stanach obniżonej odporności,
- Witaminy B complex − badania naukowe dowiodły, że witamina B3 (zwana również witaminą PP lub niacyną) blokuje jeden z enzymów niezbędny do życia i rozmnażania się wielu grzybów, w tym Candida,
- Kosmetyki do higieny intymnej, które w swoim składzie zawierają pałeczki kwasu mlekowego. Ich zadaniem jest zahamowanie namnażania się w pochwie bakterii i grzybów. Pamiętajmy, aby nie wprowadzać preparatów bezpośrednio do pochwy, tylko myć nimi zewnętrzne części narządów płciowych,
- Należy szczególnie dbać o prawidłową higienę intymną po stosunku,
- Warto unikać przygodnych kontaktów seksualnych i zawsze pamiętać o stosowaniu prezerwatywy,
- Grzyby rozmnażają się w środowisku ciepła i wilgoci, dlatego złym wyborem jest noszenie bielizny i obcisłej odzieży wykonanej z syntetycznych materiałów. Najlepiej postawić na przewiewne, bawełniane ubrania.
Podsumowanie
Kandydoza potrafi być naprawdę uciążliwa. Co więcej, nawracająca grzybica pochwy stanowi źródło zakażenia partnera seksualnego, dlatego schorzenie należy leczyć wyłącznie pod kontrolą lekarza. Kluczowe w przeciwdziałaniu nawrotów zakażeń grzybiczych jest stosowanie się do zaleceń ginekologa.
- G.H. Bręborowicz, Położnictwo i Ginekologia, Tom 2, 2020
- Gałęcka, P. Szachta, Nawrotowe grzybice bakteryjne i zapalenia pochwy – charakterystyka przyczyn oraz możliwości terapeutycznych i profilaktycznych, https://www.researchgate.net/publication/269549862_Recurrent_fungal_infections_and_bacterial_vaginosis_-_characteristics_of_the_causes_prophylactic_and_therapeutic_possibilities, [dostęp 19.11.2022]
- W. Kaźmierczak, P. Fiegier, P. Węgrzyn, Zakażenia grzybicze pochwy – diagnostyka, leczenie i zapobieganie nawrotom, Ginekologia Praktyczna, 2004
Najnowsze artykuły
- Zdrowie psychiczne
Kortyzol (hormon stresu) – czym jest? Normy i objawy zbyt dużego kortyzolu
Kortyzol, czyli hormon stresu, jest wytwarzany przez komórki kory nadnerczy. Jego poziom można wyznaczyć z próbki krwi, moczu lub śliny. Sprawdź wskazania do badania kortyzolu. - Antykoncepcja
Czy tabletki antykoncepcyjne poprawiają cerę?
Zastanawiasz się, czy tabletki antykoncepcyjne mogą poprawić stan Twojej skóry? Przeczytaj nasz artykuł i poznaj odpowiedzi na nurtujące Cię pytania. - Problemy z seksem
Przedwczesny wytrysk – przyczyny i leczenie. Jak przedłużyć stosunek?
Przedwczesny wytrysk to zaburzenie seksualne mężczyzn, które można leczyć za pomocą środków farmaceutycznych, psychoterapii lub technik behawioralnych. Sprawdź, jak można przedłużyć stosunek. - Choroby intymne
Podrażnienia i otarcia okolic intymnych – jakie są przyczyny i jak sobie z nimi radzić?
Otarcia i podrażnienia miejsc intymnych u kobiet są wynikiem noszenia zbyt ciasnej bielizny i mikrourazów powstających podczas stosunku seksualnego. Sprawdź, jakie są sposoby na ich złagodzenie.
Przeczytaj także
- Seks i emocje
Zapalenie pochwy – przyczyny, objawy, leczenie
Zapalenie pochwy może objawiać się świądem i pieczeniem tej okolicy, a także nieprawidłową, nadmierną wydzieliną. Poznaj przyczyny, charakterystyczne symptomy oraz sposoby leczenia tej przypadłości. - Choroby intymne
Opryszczka narządów płciowych – jak ją rozpoznać i wyleczyć?
Opryszczka narządów płciowych to jedna z chorób wenerycznych, których nie da się całkowicie wyleczyć. Jednak dzięki odpowiedniemu postępowaniu, możliwe jest znaczne ograniczenie ryzyka jej nawrotów. - Choroby intymne
Nawracająca grzybica pochwy − jakie są przyczyny i jak leczyć?
Nawracającej grzybicy pochwy sprzyja szereg różnych czynników: długotrwała antybiotykoterapia, przewlekłe choroby, a także niewłaściwa dieta. Schorzenie wymaga specjalistycznego leczenia ginekologicznego. - Seks i emocje
Zapalenie najądrza a skręt jądra – wiesz jak je odróżniać? Warto!
Zakażenia bakteryjne i wirusowe, choroby weneryczne, przebyte zabiegi urologiczne – to najczęstsze przyczyny zapalenia najądrza. Czym objawia się to schorzenie i jak je leczyć? Sprawdź!