Co pyli w styczniu?

17. 10. 2024 · 5 minut czytania

W styczniu zaczynają pylić leszczyna i olsza, a objawy alergii można łatwo pomylić z sezonowym przeziębieniem. Dowiedz się, na jakie alergeny organizm jest bardziej narażony w tym czasie.

Agata Soroczyńska
Agata Soroczyńska
Co pyli w styczniu?

Zima to okres, który zdecydowanie bardziej kojarzy się z infekcjami górnych dróg oddechowych niż z alergiami. U niektórych pierwsze objawy uczulenia mogą jednak wystąpić przed nadejściem wiosny. Dobrze jest śledzić kalendarz pylenia, aby szybko rozpoznać objawy alergii i nie pomylić ich z przeziębieniem. Dzięki temu można odpowiednio wcześnie wdrożyć właściwe leczenie. Na jakie alergeny organizm jest narażony w styczniu? Sprawdźmy to! 

Co uczula w styczniu? 

Uczulenie to reakcja obronna układu odpornościowego na różnego rodzaju czynniki, takie jak na przykład pyłki, sierść czy roztocza. W jej wyniku organizm produkuje przeciwciała skierowane przeciwko alergenom oraz dochodzi do uwolnienia histaminy – substancji, która powoduje stan zapalny i odpowiada za większość objawów alergii. Oba te procesy mają na celu szybkie zwalczenie potencjalnie szkodliwych związków uczulających. 

 Do typowych objawów alergii można zaliczyć: 

  • świąd, 
  • wodnisty katar, 
  • kichanie, 
  • łzawienie z oczu, 
  • zaczerwienienie spojówek, 
  • kaszel, 
  • wysypkę, 
  • pokrzywkę, 
  • duszności, 
  • obrzęki, 
  • nudności, 
  • biegunkę, 
  • bóle brzucha, 

Zdarza się, że pierwsze objawy alergii są mylone z infekcją, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Katar i kaszel mogą występować w obu przypadkach, ale istotną różnicą między alergią a przeziębieniem jest zmiana temperatury ciała. W przypadku przeziębienia temperatura często wzrasta, podczas gdy gorączka przy alergii występuje rzadko lub wcale. 

Odróżnienie uczulenia od infekcji może być łatwiejsze, jeśli wiemy, na jakie alergeny organizm może być najbardziej narażony w styczniu. Okazuje się, że nie zawsze są to pyłki roślin. Oto przykłady: 

Grzyby i pleśnie
Roztocza
Zwierzęta domowe

Dowiedz się, co pyli w grudniu

Aby zmniejszyć rozprzestrzenianie się alergenów w domu, należy zastosować poniższe zasady: 

  • Do odkurzania stosować urządzenia z filtrem HEPA. 
  • Żywność przechowywać w suchych i chłodnych miejscach. 
  • Poziom wilgoci w domu utrzymywać na poziomie ok. 40-60%. 
  • Regularnie prać koce i legowiska zwierząt, a także pościel, firanki i pluszowe zabawki. 
  • Rośliny domowe przecierać ściereczką i sprawdzać, czy w ziemi nie rozwija się pleśń. 
  • Każdego dnia wietrzyć wszystkie pomieszczenia w domu, zwłaszcza te, które są narażone na wilgoć. 
  • Systematycznie czyścić i sprawdzać stan techniczny wywietrzników, filtrów i wentylatorów w domu. 

Sprawdź powiązane kategorie:

Co pyli od stycznia? 

W styczniu w powietrzu znajduje się znacznie mniej alergenów niż wiosną. Mimo to osoby ze skłonnością do alergii na pyłki powinny być świadome, że w tym okresie również mogą wystąpić u nich pewne objawy. 

Warto wiedzieć...
Zmiany klimatu prowadzą do łagodniejszych zim, wskutek czego rośliny szybciej zaczynają kwitnąć i pylić. 

Pylenie w styczniu – przykłady roślin: 

  • Leszczyna – zaczyna pylić pod koniec stycznia, a jej pyłki utrzymują się w powietrzu aż do początku kwietnia. Jest odporna na niskie temperatury, dlatego tak wcześnie uwalnia pyłek ze swoich kwiatostanów. W Polsce występuje pospolicie. Rośnie zwłaszcza w lasach liściastych. 
  • Olsza – okres jej pylenia przypada na przełomie stycznia i lutego, a kończy się w połowie kwietnia. Drzewo to można spotkać głównie na podmokłych terenach w okolicach rzek i jezior. 

Przy alergiach na pyłki, poza ograniczaniem przebywania w miejscach ich największej ekspozycji, niezbędne może okazać się wprowadzenie odpowiedniego leczenia. Część leków na alergię dla dzieci i dorosłych jest dostępnych bez recepty. Preparaty te m.in. blokują działanie histaminy – substancji chemicznej uwalnianej podczas reakcji alergicznych, a także łagodzą obrzęki oraz stan zapalny. 

Przy objawach skórnych polecane są m.in. maści z hydrokortyzonem, a w przypadku kataru krople do nosa na alergię o działaniu obkurczającym i przeciwhistaminowym. Częstym objawem alergii na pyłki jest też łzawienie, które można złagodzić, stosując krople do oczu na alergię. Zawierają one substancje zmniejszające zaczerwienienie i pomagające usunąć alergeny z powierzchni oka. 

Należy przy tym pamiętać, że przyjmowanie wszelkich kropli, maści, syropów czy tabletek na alergię należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą. 

Pylenie w styczniu – podsumowanie 

Coraz więcej Polaków zmaga się z alergiami wziewnymi. Chociaż najwięcej pyłków pojawia się wiosną, pierwsze rośliny mogą zacząć pylić już w styczniu. Objawy uczulenia łatwo pomylić z przeziębieniem, dlatego alergicy powinny śledzić kalendarz pyleń. Na początku roku wiele osób boryka się również z uczuleniem na grzyby, pleśnie, kurz, roztocza i sierść zwierząt. Aby złagodzić objawy lub zmniejszyć ryzyko alergii, należy stosować się do zaleceń lekarza i w razie potrzeby przyjmować odpowiednie leki. Ważne jest też regularne oczyszczanie przedmiotów codziennego użytku, utrzymywanie właściwej temperatury i wilgotności w domu oraz dbanie o odpowiednią wentylację. 

Źródła:

  1. Dadas-Stasiak E. i in., Najczęściej występujące przyczyny i rodzaje alergii u dzieci w świetle aktualnej epidemiologii, https://bibliotekanauki.pl/articles/1030423.pdf, [dostęp 05.09.2024 r.]
  2. Kalendarz Pylenia 2024, https://www.gov.pl/web/psse-przasnysz/kalendarz-pylenia-2024, [dostęp 05.09.2024 r.]
  3. Majkowska-Wojciechowska B., Pyłek roślin i alergeny sezonowe w Polsce, https://alergia-astma-immunologia.pl/2016_21_1/AAI_01_2016_majkowska.pdf, [dostęp 05.09.2024 r.]
  4. Samoliński B. i in., Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce (ECAP), https://www.researchgate.net/profile/Adam
  5. Sybilski/publication/262921691_Epidemiologia_Chorob_Alergicznych_w_Polsce_ECAP/links/5ca8b80992851c64bd53a494/Epidemiologia-Chorob-Alergicznych-w-Polsce-ECAP.pdf, [dostęp 05.09.2024 r.] 

Więcej artykułów na ten temat

O autorze
Agata Soroczyńska
Agata Soroczyńska
Jestem dietetykiem klinicznym i sportowym. Ukończyłam studia na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach i Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Szczególnie interesują mnie tematy związane z dietetyką sportową, psychodietetyką i dietą roślinną. Podczas studiów i pracy z pacjentem odkryłam swoją pasję, którą łączę z moim wykształceniem. Tą pasją jest edukacja. Swoją wiedzę dietetyczną przekazuje w formie treści pisanych oraz webinarów. W wolnych chwilach ćwiczę fitness, chodzę po górach, czytam książki fantasy oraz tworzę rękodzieło.
Przeczytaj więcej od tego autora
O autorze
Agata Soroczyńska
Agata Soroczyńska
Jestem dietetykiem klinicznym i sportowym. Ukończyłam studia na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach i Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Szczególnie interesują mnie tematy związane z dietetyką sportową, psychodietetyką i dietą...
Przeczytaj więcej od tego autora