Częste nudności i wymioty u dziecka − co mogą oznaczać?

Nudności i wymioty u dziecka mogą wynikać z wielu przyczyn − od zupełnie błahych do niezwykle poważnych, stanowiących zagrożenie dla życia. Nic więc dziwnego, że bardzo często budzą niepokój rodziców. Dowiedz się, co mogą oznaczać nudności i wymioty u dziecka, kiedy należy udać się do lekarza i jak je leczyć!

Wymioty i nudności u dziecka – przyczyny

W literaturze medycznej nudności definiowane są jako nieprzyjemne uczucie potrzeby zwymiotowania, któremu nie towarzyszy ból. Z kolei wymioty to gwałtowne wyrzucenie treści żołądkowej przez usta na skutek silnych skurczów mięśni brzucha i klatki piersiowej. W pierwszych miesiącach życia niemowlęcia należy je różnicować z ulewaniem, czyli biernym cofaniem się zawartości żołądka do jamy ustnej bez towarzyszącego wysiłku i nieprzyjemnych torsji. Jest ono wynikiem niedojrzałości przewodu pokarmowego malucha. Z kolei obecność ruminacji – ponownego żucia, a następnie połykania cofniętej treści żołądkowej to wskazanie do wizyty u pediatry.

Zarówno nudności, jak i wymioty są objawem wielu chorób wieku dziecięcego. Jednak mogą stanowić również reakcję fizjologiczną – główne zadanie wymiotów polega na ochronie organizmu przed toksynami. Właśnie dlatego najczęstszą przyczyną ich wystąpienia jest zatrucie pokarmowe, do którego dochodzi w następstwie spożycia nieświeżej żywności zainfekowanej drobnoustrojami chorobotwórczymi lub ich toksynami. Nieprzyjemne bodźce zapachowe, smakowe oraz wzrokowe również mogą sprowokować wymioty.

Do pozostałych przyczyn nudności i wymiotów u dzieci należą:

• Wady anatomiczne przewodu pokarmowego – takie jak przerostowe zwężenie odźwiernika, niedrożność dwunastnicy czy choroba Hirschprunga, które zazwyczaj są wykrywane u niemowląt,
• Nietolerancja i alergie pokarmowe – najczęściej pierwsze objawy pojawiają się w trakcie rozszerzania diety w drugim półroczu życia,
• Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy – w zwracanej treści pokarmowej nierzadko obecna jest krew,
• Choroba lokomocyjna – zazwyczaj jej objawy ulegają złagodzeniu wraz z dorastaniem dziecka,
• Schorzenia ośrodkowego układu nerwowego – zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu, guz mózgu,
• Choroby układu moczowego – ostre odmiedniczkowe zapalenia nerek, mocznica,
• Choroby dróg żółciowych – zapalenie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych.

Nudności i wymioty mogą być również skutkiem niepożądanym przyjmowanych leków, np.: chemioterapii.

Wymioty u dziecka – kiedy zgłosić się do lekarza?

Nasilone nudności i wymioty u dziecka wymagają wizyty u lekarza. Udaj się do niego niezwłocznie, jeśli:

• Zaobserwowałeś objawy sugerujące odwodnienia u dziecka– suche śluzówki, zmniejszoną ilość lub zupełny brak moczu, apatię, przyśpieszone bicie serca i obniżone ciśnienie tętnicze krwi,
• Twoje dziecko niechętnie przyjmuje płyny, a próby nawodnienia kończą się wymiotami,
• Zauważyłeś obecność krwi w wymiocinach i/lub krwistą biegunkę,
• Wymioty występują rano na czczo, towarzyszy im ból głowy, który ustępuje zaraz po nich – objaw ten może sugerować rozwijającego się guza mózgu,
• Nudnościom i wymiotom towarzyszy silny ból brzucha, gorączka oraz zatrzymanie gazów i stolca – objawy te mogą wskazywać na zapalenie otrzewnej, wyrostka robaczkowego lub inny stan ostry wymagający interwencji chirurgicznej. 

Domowe sposoby na wymioty u dziecka

Sprawdzone domowe sposoby na wymioty u dziecka, takie jak napar z imbiru, a także herbatka z melisy lub rumianku mogą zmniejszyć przykre dolegliwości i dodatkowo zapobiec odwodnieniu. Ulgę w przykrych dolegliwościach przynosi również dostęp do świeżego powietrza. Jest to szczególnie skuteczne w przypadku choroby lokomocyjnej u dzieci. Jeśli przykre objawy nie ustępują, koniecznie skontaktuj się z lekarzem.

Podsumowanie

1. Interna Szczeklika, P. Gajewski, A. Szczeklik, 2021.
2. Chandran, M. Chitkara, Wymioty u dzieci: kiedy uspokoić rodziców, potraktować jako objaw ostrzegawczy, a kiedy skierować na konsultację?,https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/012/531/original/61-73.pdf?1473335970, [dostęp 18.07.2022 r.]
3. Horvath, Czy u dzieci z wymiotami w przebiegu infekcji żołądkowo-jelitowej stosować leki przeciwwymiotne?,https://www.mp.pl/pytania/pediatria/najnowsze-pytania/261663,czy-u-dzieci-z-wymiotami-w-przebiegu-infekcji-zoladkowo-jelitowej-stosowac-leki-przeciwwymiotne, [dostęp 18.07.2022 r.]