Jak rozpoznać odwodnienie u dziecka?
Odwodnienie organizmu niesie ze sobą poważne konsekwencje, dlatego pamiętaj, by systematycznie uzupełniać płyny. Możesz także stosować elektrolity. Dowiedz się więcej!
Spis treści
Odwodnienie u dziecka to stan obniżenia poziomu wody i elektrolitów w organizmie. Odwodnienie organizmu u dziecka, szczególnie małego, może być niebezpieczne. Jak rozpoznać odwodnienie u dziecka, kiedy nie jest ono w stanie dokładnie powiedzieć, co mu dolega? Zobacz, przy jakich objawach należy udać się z dzieckiem do szpitala.
Jak szybko dochodzi do odwodnienia u dziecka?
Pamiętam szkolenie farmaceutyczne, na którym profesor uczulał nas, że niemowlę może się odwodnić w ciągu zaledwie kilku godzin. Przyczyną może być niedostateczna ilość podawanych płynów podczas gorączki, nasilone wymioty lub biegunka.
Sprawdź też leki bólowe i przeciwgorączkowe dla dzieci.
Zobacz, co mogą oznaczać częste wymioty u dziecka w artykule: Częste nudności i wymioty u dziecka − co mogą oznaczać? [Opinia lekarza]
To nie wszystko! Szczególnej troski wymagają maluchy podczas upałów, bo tracą wodę na skutek wzmożonego pocenia. Odwodnienie jest śmiertelnie groźne dla najmłodszych, bo ich ciało ma szybki metabolizm i gwałtownie traci płyny. Im mniejsze dziecko, tym szybciej się odwadnia.
Pamiętaj, żeby latem poić dziecko co godzinę, a w przypadku chorób przebiegających z wymiotami i biegunką, zachęcać do picia elektrolitów małymi łykami, co kilka minut. Jest to niezwykle ważne, bo od prawidłowego nawodnienia zależy praca układu krążenia, nerek, procesów trawiennych oraz utrzymanie sprawności umysłowej u dziecka.
Sprawdź też witaminy i minerały dla dzieci.
Jak rozpoznać odwodnienie u dziecka?
Po czym poznać, że dziecko jest odwodnione? Zazwyczaj ruchliwy maluch staje się powolny i ospały. Pojawiają się u niego opadnięte powieki i wysuszone usta, a gdy jest jeszcze niemowlęciem, to również zapadniętym ciemiączkiem. Dlatego moja pierwsza wskazówka to: obserwuj twarz swojego malca!
Jeśli ciału brakuje wody, to podobnie jak roślina, traci swoją świeżość i słabnie. Odwodnione dziecko będzie wyglądać na senne i pozbawione energii. Charakterystycznym objawem u niemowląt będzie skąpe moczenie pieluszek i płacz bez łez. Inne objawy odwodnienia u dziecka to wiotka i zimna skóra, szybki oddech oraz zaburzony rytm serca.
Objawem odwodnienia u dziecka jest wydłużony czas powrotu włośniczkowego, który wskazuje na zaburzenia krążenia obwodowego. Czas powrotu włośniczkowego mierzy się uciskając opuszek palca dziecka. Pamiętaj, żeby badanie przeprowadzać w temperaturze pokojowej (20 − 25oC) i trzymać palec dziecka na wysokości jego serca. Ucisk palca stopniowo zwiększaj i puść natychmiast po zblednięciu opuszki. Uruchom stoper. W warunkach prawidłowych kolor opuszka palca powinien powrócić w czasie krótszym niż 2 sekundy.
Sprawdź, z czego wynikają częste nudności u dzieci.
Stopnie odwodnienia u dzieci
Istnieją trzy stopnie odwodnienia u dzieci. Przeanalizuj tabelkę, która Ci podpowie, jak poznać, że dziecko jest odwodnione.
I STOPIEŃ Brak lub lekkie odwodnienie | II STOPIEŃ Umiarkowane odwodnienie | III STOPIEŃ Ciężkie odwodnienie | |
Ubytek masy ciała u noworodków i niemowląt | < 5% | 5-10% | >10% |
Ubytek masy ciała u dzieci starszych i dorosłych | <3% | 3-6% | >6% |
Stan ogólny dziecka | Przytomne, spokojne | Osłabione i ospałe lub odwrotnie - niespokojne i pobudzone | Wiotkie, senne lub nieprzytomne |
Ilość wydalanego moczu | Prawidłowa | Zmniejszona, mocz ciemny (zagęszczony) | Mała ilość lub brak moczu |
Ilość łez | Obecne | Brak | Brak |
Powieki i gałki oczne | Prawidłowo napięte | Zapadnięte i podkrążone | Bardzo zapadnięte |
Jama ustna i język | Wilgotne | Nieco suche | Bardzo suche |
Pragnienie | Normalne | Wzmożone pragnienie, łapczywe picie płynów | Brak zdolności do samodzielnego picia |
Fałd skóry* | Rozprostowuje się szybko | Rozprostowuje się powoli | Rozprostowuje się bardzo wolno. Skóra jest zimna. |
* W ocenie napięcia skóry należy ująć fałd skórny na bocznej stronie brzucha na poziomie pępka. W warunkach prawidłowych fałd prostuje się natychmiast po puszczeniu.
Kiedy udać się do szpitala z odwodnionym dzieckiem?
Pamiętaj, że pierwszym krokiem w zapobieganiu i leczeniu odwodnienia jest doustne podawanie elektrolitów, czyli rozpuszczonych soli mineralnych. Możesz je kupić w aptece w różnych wariantach smakowych, dzięki czemu dziecko będzie w mniejszym stopniu wyczuwać słony smak płynu.
Gdy zaobserwujesz pierwsze objawy odwodnienia u dziecka, to skup się na nawadnianiu przez co najmniej 3 następne godziny. Jeżeli dziecko wymiotuje, podawaj napój dziecku niewielkimi łykami, co kilka minut, żeby nie prowokować wymiotów.
Sprawdź też leki na biegunkę dla dzieci.
Dokładnej oceny pediatrycznej wymagają dzieci, które mają więcej niż 8 obfitych stolców na dobę, nieustanne wymioty oraz towarzyszącą chorobę, np. cukrzycę lub niewydolność nerek. Jeśli pojawi się u Ciebie lub Twojego dziecka ciężkie odwodnienie (objawy III stopnia), koniecznie udaj się do szpitala. Pamiętaj, że w przypadku niemowląt i małych dzieci jest szczególnie ważne, żeby w porę zareagować.