Dieta po cesarce – jak wspomóc rekonwalescencję po porodzie?

Cesarskie cięcie to inwazyjny zabieg, po którym rekonwalescencja trwa nawet kilka tygodni. Dla kobiety ważnym elementem tego procesu jest zdrowa i zbilansowana dieta, która zawiera składniki wspomagające regenerację tkanek i powrót do codziennego funkcjonowania. Jak zaplanować dietę po cesarce? Co można jeść, a czego unikać? Wyjaśniamy!

Jak powinna wyglądać dieta po cesarce?

Zabieg cesarskiego cięcia (C-section, CC) wykonuje się przede wszystkim wtedy, gdy poród naturalny jest niemożliwy ze względu na stan zdrowia matki lub dziecka. To najczęściej przeprowadzana operacja ginekologiczna, która wiąże się jednak z wysokim ryzykiem oraz możliwością wystąpienia powikłań.

Kobieta w połogu po cesarce powinna być objęta szczególną opieką. W tym okresie należy zapewnić jej spokój oraz stworzyć warunki do pełnej rekonwalescencji. Jednym z ważniejszych elementów przyspieszających powrót do pełni sił jest dieta. Jej celem jest wsparcie w odbudowie tkanek i dostarczanie składników potrzebnych do wytwarzania pokarmu dla dziecka.

Przez kilka dni po cesarskim cięciu dieta wygląda zupełnie inaczej niż przed porodem. W pierwszych godzinach po zabiegu nie należy nic jeść. W tym czasie pacjentka dostaje jedynie kroplówkę. Kobiety mogą także doświadczać braku apetytu po porodzie. W większości przypadków jest to naturalne zjawisko i nie powinno budzić niepokoju. Jednak gdy po paru dobach apetyt nie powraca, należy skonsultować się z położną i lekarzem.

Sprawdź powiązane kategorie

Zasady dotyczące diety po cesarskim cięciu są takie same jak po innych operacjach:

• Pierwszy posiłek można spożyć już w tej samej dobie, zwykle wtedy, gdy jelita zaczną ponownie pracować. Ważne, aby miał formę płynną lub półpłynną. Może to być np. koktajl, mus owocowy, kisiel lub budyń.
• W kolejnych dniach stopniowo wprowadza się pokarmy stałe, zaczynając od małych porcji. Polecane są m.in. zupy, potrawki z mięsa drobiowego z warzywami, dania z rybą czy kaszą.
• Będąc już w domu, kobieta może wrócić do standardowego jedzenia, lecz warto zadbać o to, aby potrawy były lekkostrawne i bogate w składniki odżywcze. W ciągu dnia można zjadać 4-5 posiłków.
• W tym czasie zaleca się zwiększyć ilość płynów do ok. 2,7 l dzienne. Taka ilość wspiera produkcję mleka, zapobiega zaparciom i pomaga usunąć szkodliwe produkty przemiany materii.

Planując posiłki w diecie po cesarskim cięciu, warto uwzględniać w nich pokarmy, które są źródłem takich składników, jak np.:

• białko – to podstawowy składnik budulcowy. Wspiera regenerację tkanek i sprzyja tworzeniu się nowych,
• żelazo – zarówno podczas cesarskiego cięcia, jak i po porodzie dochodzi do utraty krwi, dlatego spożywanie produktów bogatych w żelazo pomaga zapobiegać rozwojowi anemii,
• witamina C – wspomaga wchłanianie żelaza, a także stymuluje produkcję kolagenu, przyspieszając tym samym gojenie rany po cesarce.
• cynk – wzmacnia odporność i podobnie jak witamina C wpływa na syntezę kolagenu,
• witamina E – przyspiesza regenerację skóry i proces gojenia,
• witamina A– wpływa na poprawę kondycji skóry i stymuluje syntezę nowych komórek,
• kwasy tłuszczowe omega-3 – działają przeciwzapalnie i wspierają pracę komórek odpornościowych, chroniąc ranę po cesarce przed infekcjami,
• witaminy z grupy B (zwłaszcza B6, B9 i B12) – biorą udział w procesach krwiotwórczych.

Co można jeść po cesarce?

Dieta po porodzie cesarskim bazuje na zasadach zdrowego odżywiania. Ważne, aby posiłki zawierały dużo warzyw, owoców, błonnika oraz dobrej jakości białka i tłuszczów. Jeśli kobieta karmi piersią, zaleca się zwiększenie kaloryczności diety o około 500 kcal w porównaniu do jej dziennego zapotrzebowania.

Co można jeść po cesarce? Wśród polecanych produktów znajdują się m.in.:

Czego nie jeść po cesarce?

Dieta w połogu po cesarce wymaga wyeliminowania pokarmów, które są ciężkostrawne, wzdymające i mogą powodować dyskomfort jelitowy. Przede wszystkim są to:

• fast foody,
• pikantne dania,
• żywność instant,
• tłuste mięsa, np. wieprzowina,
• potrawy smażone na głębokim tłuszczu,
• niektóre warzywa, np. kapusta, cebula, czosnek.

Z napojów bezwzględnie należy unikać alkoholu, który nie sprzyja regeneracji blizny i jest przeciwwskazany podczas karmienia piersią. Ponadto niewskazane są też słodkie napoje gazowane i energetyki.

Jak długo trwa dieta po cesarskim cięciu?

Dieta płynna lub półpłynna powinna być stosowana jedynie tymczasowo, zwykle w pierwszej dobie po porodzie. Następnie na kilka dni wprowadza się dietę lekkostrawną. Po wyjściu ze szpitala kobieta może wracać powoli do standardowego sposobu odżywiania. Wszelkie zalecenia żywieniowe dotyczące zdrowego żywienia kobiet po porodzie cesarskim i w trakcie laktacji można kontynuować tak długo, jak kobieta tego potrzebuje. Po zakończeniu laktacji kaloryczność diety można stopniowo zmniejszać.

Oprócz diety szybszy powrót do pełni sił zapewnią lekkie ćwiczenia po porodzie, które można wykonywać po ok. 12 tygodniach od porodu. Dobrym wyborem będzie joga, pilates lub rozciąganie. Warto też zadbać o ciało poprzez terapię manualną, która wspomaga gojenie się blizny i wzmacnia mięśnie tułowia. Równie ważne jest wsparcie emocjonalne – rozmowy z bliskimi i otoczenie osobami, które oferują pomoc

Jak powinna wyglądać dieta matki karmiącej po cesarce?

Co można jeść po cesarce, karmiąc piersią? W zasadzie wszystkie wspomniane wcześniej składniki. Im większa różnorodność diety, tym lepiej dla zdrowia matki i karmionego dziecka. Nie ma też potrzeby wykluczania z jadłospisu produktów potencjalnie alergizujących, ponieważ brakuje wystarczających dowodów na to, że mogą powodować alergie u niemowlaka.

Dieta po cesarce – podsumowanie

Każda kobieta inaczej przechodzi rekonwalescencję po cesarskim cięciu, ale niezależnie od jej stanu zdrowia, ważnym elementem wspierającym kondycję jest wprowadzenie odżywczej diety. W jadłospisie powinny znaleźć się takie składniki, jak białko, witaminy z grupy B, witamina A, C i E, a także żelazo, cynk czy magnez. Z drugiej strony należy ograniczyć lub wyeliminować pokarmy, które utrudniają regenerację. Są to zwłaszcza produkty wysokoprzetworzone i alkohol. Warto dodać, że poza dietą duże znaczenie w tym czasie ma też lekka aktywność fizyczna, wsparcie fizjoterapeutyczne i obecność bliskich osób.

Źródła:

1. Grimble R. F., Basics in clinical nutrition: Immunonutrition – Nutrients which influence immunity: Effect and mechanism of action, European e-Journal of Clinical Nutrition and Metabolism 4 (2009) e10–e13, https://clinicalnutritionespen.com/article/S1751-4991(08)00067-X/fulltext, [dostęp 23.01.2025 r.]
2. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, Dieta w trakcie laktacji – zalecenia żywieniowe, https://ncez.pzh.gov.pl/, https://ncez.pzh.gov.pl/ciaza-i-macierzynstwo/karmienie/laktacja-zalecenia-zywieniowe/, [dostęp 23.01.2025 r.]
3. Rychlik E. i in., Normy Żywienia dla populacji Polski, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa, 2024.
4. Santorek N. i in., Cięcie cesarskie. Rosnący odsetek i zmiana trendów we wskazaniach, Varia Medica 2019, tom 3, nr 4, https://journals.viamedica.pl/varia_medica/article/download/67441/50151, [dostęp 23.01.2025 r.]