Jak uniknąć przeziębienia? Domowe sposoby na zapobieganie przeziębieniu

Przeziębienie jest zespołem objawów klinicznych związanym z wirusowym zapaleniem błony śluzowej nosa, zatok przynosowych i gardła. Szczególnie często występuje w okresie jesienno-zimowym i wczesnowiosennym, ale można na nie zachorować przez cały rok. Nie istnieje leczenie przyczynowe, dlatego ważne jest prowadzenie działań profilaktycznych. Dowiedz się, co robić, aby uniknąć przeziębienia. 

Przeziębienie – czy można go uniknąć? 

Przeziębienie jest chorobą wywoływaną przez ponad 200 typów wirusów dostających się do organizmu głównie drogą kropelkową, poprzez bezpośredni kontakt i niekiedy drogą pokarmową. Ta różnorodność sprawia, że nie istnieje swoista profilaktyka przeciwko zachorowaniu na przeziębienie, czyli szczepienie ochronne. 

Chorobą wirusową, dającą objawy nieżytu górnych dróg oddechowych, jest również grypa. Co więc ze szczepieniem na grypę – czy ono nie chroni przed zachorowaniem na przeziębienie? Warto pamiętać, że istnieją różnice między przeziębieniem a grypą, nie są to zatem te same choroby.Coroczne szczepienie przeciwko grypie nie chroni przed wirusami wywołującymi przeziębienie. 

Sprawdź powiązane kategorie

Co zrobić, żeby zapobiec przeziębieniu? 

Istnieje wiele metod nieswoistego zapobiegania przeziębieniom. Są to ogólne strategie, które mają na celu zmniejszenie ryzyka występowania chorób. Nie skupiają się na konkretnym patogenie wirusowym, a na ogóle drobnoustrojów mogących wywołać chorobę przeziębieniową. 

Rolą działań podejmowanych w kierunku zapobiegania choroby przeziębieniowej jest poprawienie sprawności organizmu i stanu zdrowia, zwłaszcza wzmocnienie naturalnych mechanizmów obronnych walki z chorobami.  

Przestrzeganie zasad higieny 

Najbardziej skutecznym sposobem na to, by zapobiegać przeziębieniu, jest unikanie kontaktu z chorobotwórczymi wirusami. W tym celu: 

• Ograniczaj kontakt z osobami mającymi objawy takie jak katar, kichanie, kaszel, 
• W okresach zwiększonej zapadalności na choroby infekcyjne unikaj zatłoczonych miejsc, 
• Po kontakcie z chorymi osobami dokładnie myj i dezynfekuj ręce, 
• Myj ręce przed przygotowywaniem posiłków i ich spożywaniem, 
• Staraj się nie dotykać dłońmi okolicy twarzy, 
• Często dezynfekuj powierzchnie wspólne, zwłaszcza jeśli któryś z domowników jest chory (np. klamki, blaty, piloty). 

Witamina C 

Wpływ witaminy C na zapobieganie przeziębieniom jest wciąż intensywnie badany. Publikacje naukowe dotyczące związku przyjmowania witaminy C a długości i nasilenia objawów przeziębienia przedstawiają rozbieżne wyniki. Witamina C, jako silny przeciwutleniacz, stanowi jednak silne wsparcie dla funkcjonowania układu odpornościowego, dlatego warto zadbać o jej obecność w diecie. Naturalnym źródłem witaminy C są przede wszystkim surowe warzywa i owoce takie jak: cytrusy, pomidory, papryka, kiwi, brukselka, brokuły, truskawki. Osoby, które mają trudność z pokryciem zapotrzebowania wraz z pożywieniem, mogą sięgnąć po suplementy z witaminą C. 

Witamina D 

Niektóre badania wskazują na to, że osoby z odpowiednim poziomem witaminy D we krwi są mniej podatne na przeziębienia. Niedobór tej witaminy w populacji polskiej jest dość powszechny, dlatego zalecana jest jej suplementacja w miesiącach od października do końca kwietnia, zwykle w dawce 2000 jednostek w przypadku osób dorosłych. Dokładne dawkowanie witaminy D i wybór konkretnego preparatu zależy od jej poziomu we krwi i powinien być omówiony z lekarzem rodzinnym. 

Należy także pamiętać, że witamina D jest wytwarzana przez skórę eksponowaną na słońce. Kąpieli słonecznych należy jednak zażywać z rozwagą. Źródłami pokarmowymi tej witaminy są mięso i ryby. 

Cynk 

Profilaktyczne przyjmowanie preparatów z cynkiem może potencjalnie wzmacniać układ odpornościowy i zapobiegać przeziębieniu. Stosowanie tabletek do ssania z cynkiem może skrócić czas trwania objawów choroby o średnio 1 dzień.  

Zarządzanie stresem 

Życie w przewlekłym stresie ogranicza zdolności organizmu do walki z patogenami chorobotwórczymi, czego skutkiem mogą być częste przeziębienia. Dzieje się tak głównie ze względu na podniesiony poziom kortyzolu we krwi. 

Preparaty ziołowe 

Korzyści można odnieść ze stosowania preparatu jeżówki purpurowej. Z uwagi na potencjalne działania niepożądane, czas stosowania tego zioła nie powinien być dłuższy niż 10 dni przy codziennym spożywaniu. Poza tym inne „zioła na przeziębienie” nie mają wykazanego pozytywnego działania lub wyniki badań są w tej kwestii sprzeczne. Stosowanie herbat rozgrzewających może poprawiać samopoczucie w momencie pojawienia się pierwszych objawów przeziębienia, ale nie wpływa na zapobieganie choroby i skrócenie czasu jej trwania. 

Odpoczynek 

Podczas snu organizm ma czas na uruchomienie procesów regeneracyjnych, a układ immunologiczny walczy wówczas z chorobotwórczymi patogenami. Ważne jest, żeby przez cały rok dbać o wysypianie się. Jeśli czujesz pierwsze objawy przeziębienia, np. ogólne osłabienie organizmu, warto dużo spać i odpoczywać. 

Dając sobie czas na regenerację organizmu, możesz także zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań po przeziębieniu niedoleczonym, jakimi są m.in. utrzymujące się bóle głowy, przedłużający się kaszel i długo trwające ogólne osłabienie. 

Rezygnacja z używek 

Częste picie alkoholu oraz palenie papierosów zwiększa narażenie na choroby wirusowe i bakteryjne, ponieważ doprowadza do uszkodzenia sprawności immunologicznej organizmu. Rezygnacja z tych używek zwiększa szansę na uniknięcie zachorowania na przeziębienie w sezonie infekcyjnym. 

Oprócz palenia czynnego istotne jest także unikanie biernego kontaktu z dymem papierosowym.  

Podsumowanie 

Choć choroba przeziębieniowa nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia, to jej wystąpienie jest powodem rezygnacji z życia towarzyskiego, zwolnienia lekarskiego z pracy czy obniżonej sprawności w zajmowaniu się domem. Zanim sięgniesz po preparaty wspomagające przy przeziębieniu, upewnij się co do bezpieczeństwa ich składu i zasadności stosowania. O sposobach na to, jak zapobiec rozwijającemu się przeziębieniu i o lekach na przeziębienie, warto rozmawiać z lekarzem rodzinnym. 

Źródła:

1. Gładysz A., Sawiec P., Choroba przeziębieniowa (przeziębienie), https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.18.1.2., [dostęp 22.07.2024 r.]
2. Sosnowska C., Wytyczne dotyczące profilaktyki i leczenia niedoboru witaminy D – aktualizacja z 2023 r. w Polsce, Standardy Medyczne. Pediatria, 2023
3. Office of Dietary Supplements – Vitamin C, https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminC-HealthProfessional/, [dostęp: 22.07.2024 r.]
4. Luchowska A., Sroczyńska M., Żaczek A., Cynk na przeziębienie: Czy warto spróbować?, Journal of Education, Health and Sport, 01.2023