Przeziębienie? Sprawdź, czy Cię rozkłada! Objawy, leczenie i profilaktyka przeziębienia

Zima to sojusznik przeziębienia. Jesteś wtedy narażony na ciągłe zmiany temperatur, wzmożony atak wirusów, a w dodatku Twój układ odpornościowy zaczyna niedomagać. Do tego dopada Cię apatia i osłabienie. Przeczytaj, jakie są objawy przeziębienia i kiedy zacząć działać, aby powstrzymać ich rozwój.

Co to właściwie jest przeziębienie?

Przeziębienie to przenoszona drogą kropelkową choroba wirusowa. Najczęściej powodują ją rynowirusy. Choć nie jest dla Ciebie niebezpieczna, to jednak dosyć uciążliwa, dlatego kiedy zauważysz pierwsze objawy przeziębienia, zacznij działać, by zahamować jego rozwój.

Sprawdź, jak odróżnić grypę od przeziębienia.

Irmina Turek dodaje:

„Za przeziębienie odpowiadać może wiele różnych typów wirusów − może być wywołane przez ponad 200 różnych patogenów, z których najpowszechniejszymi są rynowirusy lub rzadziej koronawirusy.

Co wiemy o rynowirusach?

Jest to bardzo duża grupa wirusów o podobnej budowie. Ich cechą charakterystyczną jest fakt, że ulegają inaktywacji w niskim pH (poniżej 3). Bardzo dobrze rozwijają się w temperaturze około 34 stopni C, a więc dokładnie takiej, jaka występuje wewnątrz jamy nosowej. Co ciekawe, duża część zakażeń rynowirusami przebiega bezobjawowo. Ich infekcje mogą jednak pogarszać stan osób chorujących przewlekle np. na astmę, mukowiscydozę czy przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP). Dodatkowo wywołane przez tę grupę wirusów infekcje mogą osłabiać funkcje ochronne błony śluzowej i uwrażliwiać chorego na łapanie infekcji bakteryjnych.

Jak dochodzi do zarażenia przeziębieniem?

Cząsteczki wirusa wnikają do górnych dróg oddechowych, gdzie przedostają się do wyścielających je komórek nabłonka. W tych komórkach dochodzi do namnażania wirusów, co powoduje miejscowy stan zapalny i poszerzenie drobnych naczyń krwionośnych na tym obszarze. Ten proces sprawia, że pojawienie się obrzęku, zwiększonej ilości wydzielin z gruczołów błony śluzowej dróg oddechowych oraz często uszkodzenia i częściowego złuszczania komórek znajdujących się w nabłonku.

Przeziębienie przenosi się zazwyczaj drogą kropelkową poprzez kontakt z wydzielinami dróg oddechowych zainfekowanej osoby. Zarazić można się również, używając wspólnych przedmiotów czy dotykając tych samych powierzchni. W niektórych przypadkach zakażenie może zostać przeniesione drogą pokarmową. Jest to zależne od rodzaju wirusa. Z tego względu tak ważne jest pamiętanie o dezynfekcji i dbanie o higienę rąk. Pomoże to nie tylko uchronić się przed przeziębieniem, ale również przed infekcją koronawirusem czy grypą”.

Przeziębienie: objawy, po których je poznasz

Przeziębienie rozwija się powoli i stopniowo. Początkowo czujesz się słabo i jakoś tak „niewyraźnie”. Wydaje Ci się, że to tylko przemęczenie, ale po kilku dniach zaczyna Cię lekko drapać w gardle i zaczynasz kichać, a do tego pojawia się stan podgorączkowy. To już pierwszy sygnał, że jakieś choróbsko zaczyna Cię „rozbierać”! Sprawdź też artykuł: Gorączka – skąd się bierze i jak ją zbić?.

W zależności od wirusa (a w tym przypadku jest ich cała gama – około 200) boli Cię gardło lub leje Ci się z nosa. Objawy rozwijają się około 4 – 6 dni i są wynikiem wnikania i rozmnażania się wirusów w Twoim organizmie, a jednocześnie odpowiedzią Twojego układu immunologicznego, który rozpoczyna z nimi walkę.

Jakie są objawy przeziębienia? Oto lista:

• drapanie w gardle,
• ból gardła,
• suchość w gardle i nosie,
• kichanie,
• stan podgorączkowy.

Po kilku dniach, kiedy przeziębienie osiąga apogeum, Twój wodnisty katar staje się coraz gęstszy oraz zmienia kolor z przezroczystego na żółty lub zielonkawy. Masz zatkany nos i coraz trudniej Ci się oddycha. Na tylnej ścianie gardła czujesz spływającą wydzielinę, która drażni śluzówkę i powoduje kaszel.

Dodatkowo może dojść do nadkażenia bakteryjnego gardła, co nasili jego ból i spowoduje trudności w połykaniu. Żeby do tego nie dopuścić, ważne jest, żeby jak najszybciej przeciwdziałać objawom.

Irmina Turek uzupełnia:

„Rozwój objawów przeziębienia występuje przeważnie do 3 dni od zakażenia, a chory może zarażać nawet do 2 tygodni od momentu wystąpienia pierwszych symptomów. Odpowiedź na pytanie: ile może trwać przeziębienie, nie jest jednoznaczna. Faktem jest, że choroba ustępuje samoistnie i ma to miejsce zwykle do 10 dni od pojawienia się objawów. Dodatkowo po zniknięciu większości objawów u części chorych może utrzymywać się suchy, poinfekcyjny kaszel. Trwa on nieraz nawet do 3 tygodni po wyleczeniu infekcji.

Powikłania po przeziębieniu

Innymi chorobami, które mogą rozwinąć się, jako powikłania po przeziębieniu są: bakteryjne zapalenie ucha środkowego, czy też bakteryjne zapalenie zatok przynosowych. U osób w podeszłym wieku może pojawić się również zapalenie płuc o podłożu bakteryjnym”.

Więcej o tych chorobach dowiesz się z artykułów:

• Zapalenie ucha – leczenie u dziecka,
• Zapalenie zatok − częste powikłanie po grypie,
• Płatowe zapalenie płuc − powód: Streptococcus pneumoniae.

Przeziębienie: jak leczyć, by szybko wrócić do formy?

Jak leczyć przeziębienie? – to pytanie, które najczęściej sobie zadajesz, kiedy już coś Cię dopadnie. Masz ochotę „wpakować” w siebie wszystko, byle jak najszybciej pozbyć się uciążliwych objawów.

Leczenie przeziębienia polega na łagodzeniu objawów. Nie ma jednego, skutecznego leczenia przyczynowego. Działanie na symptomy przeziębienia dodatkowo zabezpiecza przed rozwojem możliwych powikłań.

1. porada na przeziębienie: domowe sposoby

Jeśli chcesz szybko wrócić do zdrowia, przede wszystkim zwolnij tempo i pomóż organizmowi walczyć z wirusami.

• Dużo wypoczywaj i w odpowiedni sposób nawadniaj swój organizm. Najodpowiedniejsze będą napoje rozgrzewające i napotne – wraz z potem  z organizmu będą usuwane wirusy.
• Możesz pić napar z lipy lub gorącą herbatę z dodatkiem imbiru oraz miodu.
• Jednym z domowych sposobów na przeziębienie jest syrop z cebuli. Sprawdź, jak wykorzystać to popularne warzywo w leczeniu sezonowej infekcji wirusowej: Cebula na przeziębienie: polska torpeda w walce z chorobą!.

Jak jeszcze działać, kiedy pojawią się pierwsze objawy przeziębienia? Co brać w takim przypadku? Farmaceutka, Irmina Turek podpowiada:

• Z naturalnych surowców, które mogą wspomóc walkę z przeziębieniem, wymieniana jest również jeżówka, czyli Echinacea purpurea. Preparaty z jeżówki stosuje się w profilaktyce przeziębienia, jak i w celu skrócenia czasu utrzymywania się objawów. Podobne działanie na skrócenie czasu trwania symptomów i stopień ich nasilenia ma pelargonia afrykańska, czyli Pelargonium sidoides.
• Innym składnikiem, który działa w podobny sposób, jest cynk, szczególnie w dużych dawkach.
• Należy również dbać o dobre powietrze w pomieszczeniu, w którym przebywa chory. Staraj się w miarę często wietrzyć pokój i utrzymać dobre nawilżenie powietrza. Przeziębienia atakują szczególnie jesienią i zimą, czyli w sezonie grzewczym, kiedy powietrze w domach jest wysuszane przez kaloryfery i piece.
• Wilgotność powietrza poprawi zdolność do regeneracji błony śluzowej dróg oddechowych i złagodzi symptomy choroby. Jeśli masz w domu inhalator, możesz również przy przeziębieniu zastosować inhalacje z soli fizjologicznej w celu złagodzenia objawów i szybszego powrotu do zdrowia.
• A kiedy nie masz specjalnego sprzętu, możesz wykonać zwyczajną, domową parówkę, np. z użyciem soli lub olejków eterycznych. O tym, jak je przygotować, przeczytasz w artykule: Inhalacje na zatoki, katar, kaszel. Na co pomagają inhalacje?”.

2. porada na przeziębienie: jak obniżyć temperaturę?

Temperaturę możesz obniżyć za pomocą paracetamolu czy też ibuprofenu. Środki te dodatkowo działają przeciwzapalne. Sprawdź, jaka jest między nimi różnica w artykule: Paracetamol czy ibuprofen? Co uśmierzy ból lepiej?. Warto pamiętać, że stan podgorączkowy (tzn. temperatura do 38°C) wspomaga Twoją odporność i nie warto go zbijać, chyba że utrzymuje się kilka dni.

Zobacz produkty z paracetamolem i produkty z ibuprofenem.

3. porada na przeziębienie:  jak leczyć katar?

Na katar odpowiednie będą aerozole, które zawierają substancje obkurczające naczynia krwionośne i zmniejszające obrzęk śluzówki (z ksylo-  czy oksymetazoliną). Te  leki zmniejszą ilość wodnistej wydzieliny i ułatwią Ci oddychanie. Pamiętaj, że można je stosować tylko przez 4 – 5 dni, bo niestety potem przynoszą odwrotny skutek.

Dodatkowo zadbaj o higienę nosa. Kilka razy dziennie przeczyszczaj nos roztworem soli morskiej – oczyści ona drogi nosowe z zalegającej wydzieliny i bardzo dobrze nawilży wysuszoną śluzówkę. 

Jeśli miejscowe preparaty nie przyniosą Ci żadnej ulgi, możesz sięgnąć po tabletki zawierające obkurczającą naczynia błony śluzowej w nosie pseudoefedrynę. Pseudoefedryna przeciwskazana jest, jeśli masz podwyższone ciśnienie i/lub jesteś w podeszłym wieku.

Sprawdź tabletki i spraye na katar.

4. porada na przeziębienie: jak leczyć kaszel?

Uciążliwy suchy kaszel zahamujesz dostępnymi bez recepty syropami czy tabletkami przeciwkaszlowymi zawierającymi m.in. kodeinę, czy dekstrometorfan. Natomiast gdy kaszel przechodzi w mokry z odrywającą się wydzieliną, musisz wspomóc oczyszczanie oskrzeli i przyjmować preparaty rozrzedzające i ułatwiające wykrztuszanie np. syrop Ambroksol czy lek o działaniu wykrztuśnym Muccosinal. W przypadku kaszlu mokrego preparaty przeciwkaszlowe są przeciwwskazane, gdyż hamują odruch kaszlu.

Dowiedz się, jak leczyć suchy kaszel.

5. porada na przeziębienie: jak działają leki na przeziębienie?

W tej chwili gdy dopada Cię choroba, najczęściej stosujesz dostępny bez recepty lek na objawy przeziębienia. Ten preparat kilkuskładnikowy działa wielokierunkowo:

• obniża temperaturę,
• działa przeciwkaszlowo,
• zmniejsza obrzęk śluzówki w nosie.

Irmin Turek dodaje:

„Kiedy przyjmujesz preparaty wieloskładnikowe, zachowaj szczególną ostrożność i najlepiej dopytać się lekarza lub farmaceuty o ich dokładne działanie. Często bowiem nie jest konieczne stosowanie u danego chorego tych wszystkich składników, które są w leku, bo najzwyczajniej nie występują u niego wszystkie objawy jednocześnie. Poza tym wiele preparatów ma zbliżone do siebie składy, a pacjenci mają tendencję do zażywania wielu leków naraz, żeby szybciej wrócić do formy. Nie zawsze te połączenia mają sens, a w niektórych przypadkach mogą być nawet niebezpieczne, bo np. dublujesz dawkę niektórych substancji aktywnych”.

Irmina Turek pisze:

Pierwsze objawy przeziębienia − co brać?

 „Na to pytanie nie ma jednej prostej odpowiedzi. Po pierwsze wiele osób ma swoje sprawdzone sposoby, które szybciej stawiają go na nogi. Po drugie, wiele zależy od Twoich objawów. Jeśli przeziębienie zaczyna się ogólnym osłabieniem, bez żadnych charakterystycznych przeważających symptomów, postaw na coś wzmacniającego. Odpocznij i dbaj o nawodnienie. Możesz również prewencyjnie zastosować preparaty zawierające cynk, wyciąg z jeżówki, czy bzu czarnego. To ogólne, łagodne składniki, które pomogą osłabionemu organizmowi w walce z chorobą.

Jeśli natomiast przeziębienie zaczyna się np. ostrym bólem gardła, możesz zacząć kuracje od leków na gardło. Tu sprawdzą się aerozole lub tabletki do ssania na ból gardła o działaniu odkażającym i przeciwzapalnym oraz łagodzącym ból. Podczas ich stosowania warto pamiętać, aby po aplikacji czy ssaniu takiego leku wstrzymać się, co najmniej przez jakieś 20 min od jedzenia i picia, tak, aby zwiększyć czas kontaktu leku z błoną śluzową. Poprawi to efekty kuracji”.

Przeziębienie i jego objawy − co warto zapamiętać?

Przeziębienie objawia się zazwyczaj ogólny rozbiciem, osłabieniem, katarem, kaszlem, bolącym gardłem i czasem stanem podgorączkowym. Chorobę tę leczy się głównie objawowo, zażywając np. leki przeciwgorączkowe, przeciwkaszlowe czy inne środki napotne.

Źródła:

1. Gajewski P.; Szczeklik A.: Interna Szczeklika. 2013.
2. Brydak L.: Grypa - problem stary, jak świat. W: Hygeia Public Health. 2012. [online]. Dostępny w Internecie: http://www.h-ph.pl/pdf/hyg-2012/hyg-2012-1-001.pdf. (Dostęp: 12.11.2020).
3. Ferri F.F.: Influenza. W: Ferri's Clinical Advisor 2016: 5 Books in 1. 2016.