Neurologiczne zaburzenia smaku − czy można je leczyć?

Zmysł smaku jest dla człowieka źródłem wielkiej przyjemności. Dzięki temu, że rozróżniasz smaki, możesz nie tylko cieszyć się z jedzenia czekoladowego ciasta czy świeżego mango, ale możesz również wyczuć, że mleko, które chcesz właśnie dolać do kawy jest już kwaśne. Niestety, jak każdy zmysł, również smak może ulec pewnym zaburzeniom, czego skutkiem jest nieprawidłowe odczuwanie, bądź całkowita utrata smaku. Czym są zaburzenia smaku? Czy istnieje leczenie na „brak smaku”? Zobacz, gdzie szukać pomocy, gdy zauważysz, że wszystko, co jesz, jakoś inaczej ostatnio smakuje…

Smak − co to jest?

Pod względem fizjologicznym smak to po prostu jeden z podstawowych zmysłów jak wzrok, słuch, dotyk czy węch. Dzięki nim jesteś w stanie prawidłowo funkcjonować. Można powiedzieć, że smak jest nierozerwalnie związany z węchem. Kiedy masz karat, pewnie nie czujesz smaku. To normalne!

Odbiór bodźców smakowych polega na chemicznej analizie składników jedzenia, drażniących odpowiednie receptory, które następnie za pomocą 3 nerwów czaszkowych (twarzowego, nerwu językowo-gardłowego i błędnego) przesyłają bodźce do konkretnych części mózgu. Na języku i w błonie śluzowej jamy ustnej obecne są rozmaite kubki smakowe, które pozwalają nam czuć smak słony, słodki, kwaśny, gorzki i umami, czyli smak kwasu glutaminowego. Mówiąc bardziej precyzyjnie, smak, który rzeczywiście czujesz, jest swoistą mieszanką wszystkich podstawowych smaków.

Sprawdź też, jak witamin B12 wpływa na pracę mózgu.

Zaburzenia smaku − przyczyny

Zaburzenia smaku najczęściej występują jako objaw innych chorób, rzadko stwierdza się je jako izolowane zjawisko. Całkowita utrata smaku zdarza się niezwykle rzadko. Częściej diagnozuje się jego zaburzenia.

Wśród zaburzeń smaku wyróżniamy:

1.ageuzja − całkowity brak smaku

2.hipogeuzja − zmiana smaku, osłabienie odczuwania smaku

3.hipergeuzja − nasilone odczuwanie smaku

4. dysgeuzja − nieprawidłowe odczuwanie smaku

Za zaburzenie smaku najczęściej odpowiada stosowanie leków, palenie papierosów i nadmierne spożywanie alkoholu. Lista leków, które powodują nieprawidłowe odczuwanie smaku jest niestety bardzo długa. Najczęściej jednak przyczyną dolegliwości są takie leki jak: inhibitory konwertazy angiotensyny, metronidazol, leki przeciwpadaczkowe i moczopędne.

Sprawdź też witaminy i minerały.

Zmiana smaku − skąd się bierze?

Nadmierne przesuszenie błony śluzowej jamy ustnej w ślinianek, palenia papierosów, chorób reumatycznych czy problemów z oddychaniem przez nos powoduje zaburzenia funkcji kubków smakowych i w efekcie zmianę smaku. Jak wspomniałam, impulsy nerwowe z kubków smakowych docierają do mózgu 3 różnymi nerwami, których uszkodzenie prowadzić może do rozwoju zaburzeń smaku.

Nagła utrata smaku − przyczyny

Choroby laryngologiczne, jak przewlekłe zapalenie ucha środkowego, zmiany zapalne nerwów czaszkowych, głównie nerwu twarzowego (porażenie Bella, zespół Ramsaya-Hunta), urazy czaszki, nowotwory (guzy ślinianki przyusznej) czy zaburzenia w budowie naczyń powodują uszkodzenie drogi smakowej i w efekcie są nawet przyczyną nagłej utraty smaku. Wszelkie procesy prowadzące do uszkodzenia ośrodków smaku w mózgu jak udary, guzy ośrodkowego układu nerwowego, choroby demielinizacyjne, także skutkują zaburzeniami smaku.

Sprawdź też, czym jest dystonia.

Brak smaku w ustach – leczenie

Pacjenci, którzy skarżą się na zmiany odczuwania smaku najczęściej udają się do lekarza rodzinnego, który po wykonaniu podstawowych badań dalej kieruje pacjenta na bardziej szczegółową diagnostykę. Wśród specjalistów problemem zaburzeń smaku zajmują się laryngolodzy i neurolodzy. Niestety, jeśli przyczyny zaburzeń smaku leżą w uszkodzeniu drogi nerwowej, nie ma skutecznej terapii przywracającej zmysł smaku.

Są jednak metody, które mogą poprawić odczuwanie smaku:  

• dbanie o higienę jamy ustnej, w tym leczenie chorób w jej obrębie np. grzybicy, aft
• regularna kontrola stomatologiczna
• zmiana leków, które są przyczyną zaburzeń smaku
• leczenie zaburzeń wydzielania śliny
• rzucenie palenia
• suplementacja niedoborów pokarmowych, w tym makro i mikroelementów np. cynku

Jak widzisz, zaburzenie smaku może mieć wiele przyczyny. Mogą być one natury laryngologicznej lub neurologicznej. W przypadku tej drugiej, niestety w wielu przypadkach, ubytek smaku jest już nieodwracalny.