Klarytromycyna
Wskazania do stosowania klarytromycyny
Klarytromycyna to antybiotyk z grupy makrolidów. Zwalczając bakterie, jest skuteczna w leczeniu:
- Infekcji dróg oddechowych (górnych i dolnych),
- Zapalenia ucha środkowego,
- Zakażeń skóry i tkanek podskórnych,
- Infekcji przez bakterie Mycobacterium.
Lek stosuje się ją także u chorych na AIDS i w połączeniu z innymi lekami przeciwko Helicobacter pylori.
Mechanizm działania klarytromycyny
Klarytromycyna to antybiotyk o działaniu bakteriobójczym i bakteriostatycznym. Działa poprzez wiązanie się z podjednostką 50S rybosomu bakterii, zakłócając wytwarzanie ich białek. Jej metabolit, 14-OH-klarytromycyna, także ma działanie przeciwbakteryjne.
Skutecznie działa na bakterie Gram-dodatnie:
- Streptococcus pneumoniae;
- Streptococcus pyogenes;
- Listeria monocytogenes.
Jest także aktywna przeciwko:
- Chlamydia pneumoniae;
- Mycoplasma pneumoniae;
- Helicobacter pylori;
- bakteriom Mycobacterium.
Działa na bakterie Gram-ujemne takie jak:
- Haemophilus parainfluenzae;
- Moraxella catarrhalis;
- Neisseria gonorrhoeae;
- Legionella pneumophila;
- Haemophilus influenzae.
Niektóre bakterie, takie jak Staphylococcus i Streptococcus, mogą rozwijać oporność na klarytromycynę. Mechanizmy oporności to:
- Wydalanie antybiotyku z komórki bakteryjnej,
- Zmiana miejsca, do którego antybiotyk się przyłącza,
- Oporność może także wystąpić między klarytromycyną a linkomycyną czy klindamycyną.
Dawkowanie klarytromycyny
- Dawkowanie klarytromycyny zależy od wieku, masy ciała oraz stanu zdrowia pacjenta.
- Przy zakażeniach układu oddechowego standardowa dawka to 500 mg dziennie. W cięższych przypadkach może wzrosnąć do 1 g dziennie. Leczenie trwa od 5 do 14 dni.
- W leczeniu Helicobacter pylori dawka wynosi od 500 mg do 1,5 g dziennie. Kuracja trwa 7-14 dni.
- Możliwe jest podawanie klarytromycyny dożylnie. Dawka dobowa to 1 g, infuzja trwa co najmniej 60 minut.
- U dzieci do 12. roku życia klarytromycyna dostępna jest w formie zawiesiny. Dawka to 7,5 mg na kilogram masy ciała. Leczenie nie przekracza 10 dni.
- W przypadku pacjentów z problemami nerkowymi, terapia nie powinna przekraczać 14 dni, a dawkowanie należy właściwie dostosować.
Przeciwwskazania do stosowania klarytromycyny
- Nadwrażliwość na klarytromycynę lub makrolidy.
- Historia wydłużenia odstępu QT lub arytmii.
- Niskie stężenie potasu w osoczu.
- Niewydolność nerek.
- Niewydolność wątroby.
Ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu klarytromycyny
Skutki uboczne
Wpływ na prowadzenie pojazdów
Klarytromycyna może powodować lekkie zawroty głowy i dezorientację. Należy uważać podczas prowadzenia pojazdów lub obsługi maszyn w trakcie terapii.
Wpływ na ciążę
Nie zaleca się klarytromycyny w ciąży, chyba że pod ścisłym nadzorem lekarza.
Wpływ na laktację
Klarytromycyna przenika do mleka matki. Stosowanie podczas laktacji jest możliwe pod kontrolą lekarską, ale może powodować u noworodka objawy żołądkowo-jelitowe i senność.
Interakcje z lekami
- Cyzapryd i Pimozyd: przy jednoczesnym stosowaniu z klarytromycyną możliwy wzrost stężenia tych leków we krwi. Potencjalneskutki uboczne to zaburzenia rytmu serca, w tym wydłużenie odstępu QT na EKG.
- Terfenadyna: substancja może wpłynąć na metabolizm terfenadyny. Zwiększa się ryzyko zaburzeń rytmu serca.
- Astemizol: Podobne działania jak przy terfenadynie obserwowane przy łącznym stosowaniu z klarytromycyną.
- Alkaloidy sporyszu (ergotamina i dihydroergotamina): Skojarzenie z klarytromycyną może prowadzić do ostrych zatruć. Wskutek tego, oba leki nie powinny być stosowane razem.
- Midazolam: Klarytromycyna może siedmiokrotnie zwiększać stężenie midazolamu w krwi. Należy unikać jednoczesnego przyjmowania.
- Statyny (Lowastatyna i Symwastatyna): Klarytromycyna może zwiększać ich poziom w krwi, co zwiększa ryzyko miopatii. Jeśli konieczne jest stosowanie klarytromycyny, należy przerwać przyjmowanie tych statyn.
- Lomitapid: Jednoczesne podawanie z klarytromycyną nie jest zalecane z powodu ryzyka podniesienia aktywności aminotransferaz.
- Induktory CYP3A: Mogą obniżyć poziom klarytromycyny w krwi, co zmniejsza jej skuteczność.
- Efawirenz, Newirapina, Ryfampicyna, Ryfabutyna, Ryfapentyna: Mogą przyspieszać przemiany metaboliczne klarytromycyny.
- Etrawiryna: Może obniżać efektywność klarytromycyny przeciwko pewnym bakteriom.
- Rytonawir: Hamuje metabolizm klarytromycyny. U pacjentów z niewydolnością nerek, dawka klarytromycyny może wymagać modyfikacji.
- Klarytromycyna może wpływać na rytm serca, zwłaszcza gdy jest stosowana z chinidyną lub dyzopiramidem. Możliwe jest wydłużenie odstępu QT w EKG. Gdy te leki są stosowane równocześnie z klarytromycyną, kontroluj stężenie w surowicy.
- Podczas leczenia klarytromycyną i dyzopiramidem obserwowano przypadki hipoglikemii. Należy kontrolować poziom glukozy we krwi.
- Klarytromycyna może hamować izoenzym CYP3A, co prowadzi do interakcji z lekami przeciwcukrzycowymi, jak nateglinid czy repaglinid. Kontroluj poziom glukozy podczas leczenia.
- Klarytromycyna jest inhibitorem CYP3A. Stosowanie jej z lekami metabolizowanymi przez CYP3A może zwiększyć ich stężenie w surowicy. To z kolei może nasilać skutki uboczne.
- Nie zaleca się stosowania klarytromycyny z następującymi lekami: astemizol, cyzapryd, domperydon, pimozyd, terfenadyna, alkaloidy sporyszu, midazolam doustnie, niektóre inhibitory reduktazy HMG-CoA, kolchicyna, tikagrelor, ranolazyna.
- Bądź ostrożny podczas stosowania klarytromycyny z lekami metabolizowanymi przez CYP3A, szczególnie jeśli mają one wąski zakres terapeutyczny. W razie potrzeby dostosuj dawkowanie.
- Niektóre z leków metabolizowanych przez CYP3A to: alprazolam, karbamazepina, dyzopiramid, metyloprednizolon, chinidyna, syldenafil, warfaryna, kwetiapina, winblastyna.
- Leki takie jak omeprazol, syldenafil, tadalafil, wardenafil, teofilina i karbamazepina mogą wymagać dostosowania dawki podczas jednoczesnego leczenia z klarytromycyną.
- Podczas stosowania klarytromycyny z benzodiazepinami (np. midazolam, alprazolam) monitoruj działania uboczne związane z ośrodkowym układem nerwowym, jak senność czy zmienność świadomości.
Inne środki ostrożności
- Osoby z niewydolnością nerek, chorobami serca lub wątroby powinny stosować klarytromycynę z ostrożnością.
- Lek może powodować uszkodzenia wątroby: objawy to żółtaczka, zmieniony kolor moczu, ból brzucha.
- Możliwa biegunka podczas stosowania. Jeśli trwa długo, może to oznaczać zapalenie jelita.
- Długie stosowanie tego leku może prowadzić do wzrostu bakterii Clostridium difficile.
- Należy uważać przy jednoczesnym stosowaniu z: midazolamem, triazolamem, kolchicyną, aminoglikozydami, statynami, lekami wydłużającymi QT, lekami przeciwcukrzycowymi, antykoagulantami.
- Klarytromycyna może prowadzić do oporności bakterii i grzybów.
- Przed zastosowaniem tego leku zaleca się wykonanie antybiogramu.
- W przypadku ciężkich reakcji alergicznych, takich jak zespół Stevensa-Johnsona czy zespół Lyella, należy przerwać leczenie i skonsultować się z lekarzem.
Portal ma charakter edukacyjny. Staramy się, aby treści były poprawne merytorycznie, jednak nie powinny zastępować porady lekarza lub farmaceuty, dietetyka, kosmetologa czy fizjoterapeuty odnoszącej się do indywidualnej sytuacji pacjenta. Redakcja i wydawca nie ponoszą odpowiedzialności za skutki zastosowania się do zamieszczonych informacji. Prosimy, skonsultuj się ze specjalistą, zanim zdecydujesz o podjęciu danej terapii mającej wpływ na Twoje zdrowie.