Uzależnienie od alkoholu - pierwsze objawy i metody leczenia. Po czym rozpoznać alkoholika?

Wieczorne wino dla relaksu, piwo przy meczu, albo wódka podczas świątecznej kolacji – to wszystko z pozoru bardzo niewinne przyzwyczajenia. No bo w końcu nie samą pracą człowiek żyje i każdy ma prawo się zabawić. Tylko kiedy zabawa przeradza się w problem?

Czym jest uzależnienie od alkoholu?

Uzależnienie od alkoholu, inaczej zwane alkoholizmem, to choroba, która wpływa zarówno na ciało, jak i umysł. Wbrew pozorom nie trzeba pić codziennie, by wpaść w sidła nałogu – nawet cotygodniowe, powtarzalne spożywanie napojów wysokoprocentowych może prowadzić do poważnego uzależnienia. W miarę postępu choroby osoba uzależniona zaczyna odczuwać coraz silniejszy głód alkoholowy. Z czasem pije nie tylko dla przyjemności, ale z powodu psychicznej i fizycznej potrzeby. Im dłużej to trwa, tym trudniej wrócić do normalnego funkcjonowania.

Mechanizm uzależnienia od alkoholu

Alkohol wpływa na mózg, zmieniając sposób działania neuroprzekaźników odpowiedzialnych za odczuwanie przyjemności i stresu. Początkowo wywołuje przyjemne doznania, jednak przy regularnym spożyciu organizm przyzwyczaja się do jego obecności. Stopniowo osoba uzależniona traci kontrolę nad ilością wypijanego alkoholu, w efekcie czego nałóg zaczyna dominować nad jej życiem. Kluczowe znaczenie ma tutaj nie tylko chęć zredukowania stresu, ale też próba ucieczki od codziennych problemów czy rozluźnienia się po ciężkim dniu. W miarę postępu choroby skutki uzależnienia stają się coraz bardziej widoczne.

Należy również wziąć pod uwagę, że alkohol może wywołać reakcję alergiczną, co bywa bardzo niebezpieczne. Dowiedz się więcej na ten temat tej zależności z naszego artykułu: Uczulenie na alkohol.

Po czym poznać uzależnienie od alkoholu i alkoholika?

Po czym poznać alkoholika? Istnieje kilka charakterystycznych objawów, które mogą wskazywać na problem alkoholowy. Jednym z najważniejszych symptomów jest potrzeba picia alkoholu, czyli głód alkoholowy. Uzależniony może odczuwać silne pragnienie spożycia alkoholu, nawet gdy wie, że może to prowadzić do negatywnych konsekwencji zdrowotnych i społecznych. Oto kilka podstawowych oznak wskazujących na uzależnienie:

Spożywanie alkoholu może negatywnie wpływać na zdrowie serca.

Dowiedz się więcej: Alkohol a serce.

Regularne spożywanie alkoholu, nawet w formie tzw. ciągów alkoholowych, może wskazywać na uzależnienie od alkoholu. Jeśli zauważasz te objawy u siebie lub bliskiej osoby, zastanów się nad skorzystaniem z testów uzależnienia dostępnych na stronach internetowych, które mogą pomóc w ocenie sytuacji.

Alkoholizm - objawy

Poniżej prezentujemy główne objawy uzależnienia od alkoholu.

1. Głód alkoholowy (przymus, pragnienie spożycia).
2. Klinowanie (łagodzenie negatywnych konsekwencji spożycia przez kontynuację picia).
3. Brak kontroli przy sięganiu po substancję (alkohol).
4. Opór przy powstrzymywaniu się od picia.
5. Sukcesywne porzucanie zainteresowań, relacji z innymi, aktywności, które zawsze sprawiały nam radość na rzecz substancji/alkoholu.
6. Spożycie pomimo szkód, które to wywołało/wywołuje (choroby, nadciśnienie, urazy, konflikty rodzinne, straty finansowe, społeczne czy zawodowe).

Nie trzeba pić codziennie, żeby uzależnienie ogarnęło umysł i organizm. Na zespół uzależnienia może też wskazywać regularne (nawet cotygodniowe) picie, tzw. ciągi alkoholowe.

Uzależnienie od alkoholu – test

Dla osób, które nie są pewne, czy ich problem alkoholowy wymaga interwencji specjalisty, dostępne są różne testy uzależnienia od alkoholu. Pomagają ocenić, czy osoba pijąca powinna podjąć leczenie uzależnienia od alkoholu. Należy jednak pamiętać, że autodiagnoza nie zastąpi profesjonalnej oceny – tylko lekarz lub terapeuta uzależnień może postawić diagnozę i dobrać odpowiednią terapię.

Fazy uzależnienia od alkoholu

Proces uzależnienia od alkoholu przebiega w kilku etapach, które opisują stopniowe pogłębianie się nałogu. Fazy uzależnienia od alkoholu obejmują następujące etapy:

Każdy etap uzależnienia wymaga innego podejścia terapeutycznego, dlatego ważne jest, aby jak najwcześniej zidentyfikować fazę, w której znajduje się osoba pijąca, by móc skutecznie ją wspierać.

Osoby często spożywające alkohol w dużych ilościach mogą cierpieć na zatrucie alkoholowe.

Jak leczyć uzależnienie od alkoholu?

Zidentyfikowanie problemu alkoholowego to pierwszy krok, ale równie ważne jest znalezienie odpowiedniej pomocy. Osoby zmagające się z uzależnieniem od alkoholu lub ich bliscy mogą zwrócić się do Ośrodka Pomocy Społecznej, który skieruje ich na odpowiednie leczenie odwykowe lub do Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Komisja ta, w porozumieniu z terapeutą uzależnień, ocenia stopień zaawansowania uzależnienia i wskazuje możliwe formy terapii. W przypadku osób, które potrzebują intensywnego wsparcia, istnieje możliwość podjęcia 6-tygodniowego leczenia stacjonarnego w oddziałach przy szpitalach. Dla osób preferujących leczenie niestacjonarne dostępne są programy ambulatoryjne, które pozwalają na terapię indywidualną lub grupową. 

Warto również bezpośrednio skontaktować się z psychologiem, psychiatrą lub specjalistą terapii uzależnień, który pomoże dobrać najlepszą formę pomocy. Samodzielne próby wyjścia z nałogu są często nieskuteczne – rola specjalisty jest nieoceniona na każdym etapie leczenia.

 Metody leczenia uzależnienia od alkoholu

Leczenie uzależnienia od alkoholu jest procesem wymagającym zaangażowania i konsekwencji. Oto dostępne metody, które pomagają skutecznie walczyć z nałogiem:

1. Leczenie farmakologiczne – stosowanie leków wspierających terapię uzależnienia. Niektóre z nich mogą łagodzić objawy odstawienia, a inne wywoływać nieprzyjemne skutki po spożyciu alkoholu, co zniechęca do sięgania po używkę. Farmakoterapię prowadzi się pod ścisłą kontrolą lekarza, np. psychiatry.
2. Terapia psychologiczna – obejmuje regularne spotkania z psychoterapeutą lub terapeutą uzależnień, które pomagają pacjentowi zrozumieć przyczyny uzależnienia i wypracować zdrowe strategie radzenia sobie ze stresem oraz unikaniem alkoholu. Terapia może być indywidualna lub grupowa, a w wielu przypadkach łączy obie formy wsparcia.
3. Programy wsparcia – grupy samopomocowe, takie jak Anonimowi Alkoholicy (AA), oferują nieocenioną pomoc i wsparcie od innych osób, które zmagają się z podobnymi problemami. Udział w spotkaniach umożliwia wymianę doświadczeń i wzajemne motywowanie się do utrzymywania abstynencji.
4. Leczenie stacjonarne – dla osób, które mają trudności z utrzymaniem abstynencji na co dzień, leczenie w ośrodku zamkniętym może być najlepszym rozwiązaniem. Stacjonarne terapie prowadzą specjalistyczne ośrodki, w których pacjenci pozostają przez określony czas, co umożliwia intensywną pracę nad sobą w bezpiecznym otoczeniu.
5. Edukacja pacjenta i jego rodziny – uzależnienie od alkoholu wpływa nie tylko na osobę pijącą, ale i na jej bliskich. Z tego względu warto zadbać o edukację wszystkich zaangażowanych osób, aby lepiej zrozumieli mechanizmy uzależnienia i nauczyli się wspierać osobę w terapii.

Każdy przypadek uzależnienia wymaga indywidualnego podejścia, a odpowiedni dobór metod leczenia oraz zaangażowanie specjalistów mogą znacznie zwiększyć szanse na wyjście z nałogu i poprawę jakości życia.

Warto również wiedzieć, że spożywanie alkoholu łącznie z lekami może wywołać rożne reakcje. Dowiedz się więcej: Leki a alkohol.

Jak pomóc osobie uzależnionej od alkoholu?

Pomoc osobie uzależnionej od alkoholu to skomplikowane i wymagające zadanie, które przede wszystkim opiera się na cierpliwości, zrozumieniu i dużej empatii. Bliscy często czują się bezradni, ponieważ ich wsparcie nie zawsze przynosi natychmiastowe efekty, a osoba uzależniona niejednokrotnie odrzuca pomoc. Warto jednak pamiętać, że sama obecność i wsparcie mogą być dla osoby uzależnionej motywacją do zmiany. Kluczowe jest, aby unikać osądów i krytyki, a zamiast tego starać się zrozumieć problem uzależnienia oraz jego wpływ na życie chorego i jego otoczenie. Przyjęcie postawy pełnej zrozumienia może być dla uzależnionego cennym impulsem do podjęcia kroków ku zdrowieniu.

Uzależnienie od alkoholu - podsumowanie

Uzależnienie od alkoholu to choroba, której objawy mogą rozwijać się powoli i często pozostają niezauważone przez otoczenie. Istnieje wiele sposobów wsparcia osoby uzależnionej – od rozmowy po pomoc specjalistyczną. Kluczowe jest, by nie ignorować pierwszych oznak uzależnienia. Wczesna diagnoza i odpowiednia terapia mogą zapobiec dalszym skutkom uzależnienia, poprawiając jakość życia zarówno osoby pijącej, jak i jej bliskich.