Alkohol a serce – wrogowie czy przyjaciele?

Alkohol a serce − jak wygląda ta zależność? Chorzy na nadciśnienie tętnicze bardzo często zadają pytanie: „Czy można pić alkohol i brać tabletki na nadciśnienie?”.  Alkohol zwykle kojarzymy z jednym organem — wątrobą. W tym artykule odejdziemy od schematu i porozmawiamy o układzie krążenia i określimy wpływ alkoholu na serce. A Ty jak myślisz: alkohol sprzyja czy szkodzi Twojemu sercu?

Alkohol a serce − co to jest bezpieczna dawka alkoholu?

Zacznijmy od początku: ilość alkoholu podaje się w porcjach, zwanych również jednostkami lub standardowymi drinkami. W każdej jednostce znajduje się 10 gramów czystego etanolu.

Przyjęło się, że standardowa jednostka alkoholu (w skrócie SJA) to:

• 250 ml piwa o stężeniu 5%
• 100 ml wina o stężeniu około 12%
• 30 ml wódki o stężeniu 40%

Miej świadomość, że kiedy wypijesz:

• butelkę piwa o pojemności 0,5 l, spożyjesz 2 jednostki alkoholu
• butelkę wina (0,75 l), przyswoisz ponad 7 jednostek alkoholu
• butelkę wódki (0,5 l), dostarczysz aż 16 jednostek alkoholu!

Dowiedz się, po jakim czasie można przyjmować leki po spożyciu alkoholu.

Alkohol a choroby serca – diabeł tkwi w szczegółach

Choroby serca a alkohol to temat, który naukowcy wiele razy brali pod lupę i starali się określić wpływ alkoholu na układ krążenia. Wyniki okazały się zaskakujące. Otóż nie można jednoznacznie stwierdzić, czy alkohol jest dobry czy zły dla serca.

Zależy to od wielu czynników – przede wszystkim od:

• czasu działania (jak długo alkohol utrzymuje się we krwi)
• ilości spożytego alkoholu
• obecności chorób towarzyszących.

Amerykańska badaczka, Elizabeth Mostofsky, stwierdziła, że mała ilość alkoholu początkowo zwiększa ryzyko zawału serca i udaru mózgu, lecz potem przed nimi chroni. Jeśli wypijesz jedną jednostkę alkoholu, to po 1 – 3 godzinach Twoje tętno wzrośnie i zmieni się rytm serca, ale po 24 godzinach poprawi się przepływ krwi i zmniejszy ryzyko zakrzepów.

Dowiedz się, po czym poznać alkoholizm.

Co więcej, regularne picie małych ilości alkoholu w długiej perspektywie czasu może podnosić poziom cholesterolu HDL (tzw. dobrego cholesterolu) i zapobiegać chorobom miażdżycowym. Niestety w tym samym czasie alkohol zwiększa poziom niepożądanych triglicerydów. 

Zobacz, czym jest dobry cholesterol HDL: Dobry cholesterol HDL − co to właściwie jest?

Badanie INTERHEART obejmujące łącznie 27 tysięcy kobiet i mężczyzn z 52 krajów dowiodło, że umiarkowane, regularne picie alkoholu (jeden drink dziennie) wiąże się z rzadszymi incydentami choroby niedokrwiennej serca. Efekt ten występuje również u pacjentów z już rozpoznaną cukrzycą i chorobą wieńcową.

Alkohol a nadciśnienie − czy alkohol podnosi ciśnienie?

A jak wygląda zależność „alkohol a ciśnienie”? Otóż inne badanie, które przeprowadzono na 12 tysiącach mężczyzn z nadciśnieniem, wykazało, że umiarkowane picie alkoholu obniża ryzyko ostrego zawału serca o około 30%, natomiast większe ilości alkoholu (powyżej 2 drinków na dobę) są jednym z głównych czynników powodujących nadciśnienie tętnicze. Tak więc, czy piwo podnosi ciśnienie? Odpowiedź brzmi: i tak i nie. Jedno piwo, raz na jakiś czas może nie przynieść katastrofalnych skutków. Ale regularne pice piwa (po kilka jednostek dziennie) może być przyczyną nadciśnienia tętniczego. Zobacz, jakie badania wykonać przy nadciśnieniu tętniczym: Jakie badania przy nadciśnieniu warto wykonać? Ciśnieniomierz to podstawa.

Sprawdź leki na nadciśnienie.

Na pewno zdajesz sobie sprawę, że spożywanie dużych ilości alkoholu (19 – 30 drinków na tydzień) może tylko wyrządzić Ci krzywdę.

Jeżeli więc odczuwasz ból serca po alkoholu, koniecznie udaj się do lekarza, żeby wykonać odpowiednie badania. Być może jest to objaw poważniejszej choroby układu krążenia.

Alkohol a choroby serca – francuski paradoks

Przez długi czas francuski paradoks był zagadką. Od wieków Francuzi o wiele rzadziej zapadali na choroby układu krążenia niż inne narody — trzy razy rzadziej niż Polacy! Sądzono, że sekret tkwi w regularnym piciu wina, które eliminuje skutki tłustej diety i przedłuża życie.

Obecnie obala się ten kierunek myślenia. Obok cennych substancji zawartych w winie, istotną rolę w zmniejszaniu zachorowalności i śmiertelności odgrywa dieta z dużą zawartością świeżych owoców, gotowanych warzyw, urozmaiconych surówek, a także oliwy z oliwek, która jest ulubionym dodatkiem wielu mieszkańców regionu Morza Śródziemnego.

Alkohol i leki nasercowe – niebezpieczne połączenie

Pamiętaj, że jeśli pozwolisz sobie na alkohol, serce może tego nie wytrzymać! Nigdy nie bierz żadnych leków w połączeniu z alkoholem. Dotyczy to nie tylko leków nasercowych, ale także przeciwbólowych czy antybiotyków. Alkohol w większości przypadków wchodzi z nimi w interakcję i wtedy trudno przewidzieć, jaki może być skutek.

Alkohol w połączeniu z lekami na arytmię lub nadciśnienie może doprowadzić do zaburzeń pracy serca, wahań ciśnienia tętniczego, a także zwiększyć ryzyko udarów mózgu. Jaka jest ma się relacja leki na nadciśnienie a alkohol? Zdecydowanie nie jest to najlepsze połączenie. Przy stosowaniu leków na nadciśnienie nie powinno się spożywać alkoholu etylowego. W razie wątpliwości zapytaj o to swojego lekarza prowadzącego.

A jak wygląda związek „arytmia serca a alkohol”? Jeżeli zdiagnozowano u Ciebie ten problem i przyjmujesz leki na arytmię, uważaj! Niektóre leki, które leczą arytmię, mają także działanie hamujące wydzielanie w organizmie dehydrogenazy alkoholowej. Jest to enzym, który sprawia, że alkohol etylowy rozkłada się w Twoim organizmie. Kiedy leki na arytmię blokują jego wydzielanie, alkohol etylowy nie rozkłada się i co powoduje znacznie większe upojenie alkoholowe.

Sprawdź, w jakie interakcje wchodzą alkohol i leki.

Alkohol a choroby serca – to pić czy nie pić?

Wielu lekarzy podchodzi entuzjastycznie do naukowych odkryć dotyczących pozytywnego związku pomiędzy sercem a alkoholem, a inni z kolei bezwzględnie odradzają spożywania alkoholu, przypominając, że jest on przede wszystkim toksyną, która pomimo pewnych zalet szkodzi.

Niektóre osoby ze względów medycznych nie powinny spożywać alkoholu w ogóle. Jeśli masz wątpliwości, skonsultuj swój stan zdrowia z lekarzem, który powie Ci, jakie ilości alkoholu przy Twoich dolegliwościach związanych z nadciśnieniem są dopuszczalne.

Źródła:

1. Dr n. med. Michał Wiciński, Agnieszka Soroko, Piotr Niedzwiecki, Katarzyna Ciemna, mgr Bartosz Malinowski, dr n. med. Elżbieta Grześk, dr n. med. Katarzyna Szadujkis-Szadurska, Wpływ alkoholu na wybrane jednostki chorobowe. Wino czerwone – fakty i mity. Przegląd badań klinicznych (według EBM)

2. Bogusław Habrat, Problemy związane z piciem alkoholu przez osoby starsze, [w:] Postępy Nauk Medycznych 8/2011, s. 701-704

3. Edyta Kwiatkowska, Składniki czerwonego wina w prewencji chorób układu krążenia, [w:] Medycyna Rodzinna 1/2007, s. 7-9

4. Dr Mariusz Stępień, Nie mieszaj... alkoholu z arytmią