Lunatykowanie u dzieci: czy przyczyna to niedojrzałość układu nerwowego?

Sen i jego fazy

Sen jest naturalnym stanem, w którym Twój układ nerwowy wyłącza świadomość, żeby organizm mógł się zregenerować. Nie znaczy to jednak, że podczas snu nic się z Twoim organizmem nie dzieje. Wręcz przeciwnie!

Sen dzieli się na dwie całkowicie odmienne o siebie fazy:

• sen wolnofalowy − głęboki, inaczej mówiąc sen o wolnych ruchach gałek ocznych (NREM − non-rapid eye movement),
• sen paradoksalny − czyli sen o szybkich ruchach gałek ocznych REM (rapid eye movement), w którym występują marzenia senne.

Oba rodzaje snu następują po sobie i powtarzają się. W ten sposób tworzą cykle snu. Jest to więc dość skomplikowany proces. Złożoność snu jest jedną z przyczyn występowania różnych jego zaburzeń.

A jeżeli chcesz się dowiedzieć, jak unikać zaburzeń snu, przeczytaj artykuł dr n. med. Magdy Stoczyńskiej: Zaburzenia snu: jak ich uniknąć i w końcu się wyspać?

Lunatykowanie dzieci − co to jest?

Somnambulizm i sennowłóctwo to określenia opisujące zjawisko lunatykowania, czyli wykonywania różnych czynności w trakcie snu. Lunatykowanie to zjawisko z kręgu parasomni, czyli szerokiej grupy różnych zaburzeń snu, w których podczas snu i wybudzania doświadczasz niechcianych, mimowolnych zachowań np. wstajesz z łóżka i spacerujesz po domu.

Biorąc pod uwagę różne fazy snu, lunatykowanie jest zaburzeniem fazy wybudzania i pojawia się  w okresie snu głębokiego NREM, najczęściej w pierwszej połowie nocy.

Sprawdź też leki na sen dla dzieci.

Lunatykowanie u małych dzieci polega zwykle na wstawaniu z łóżka i wykonywaniu zwyczajnych czynności, takich jak spacerowanie po domu czy rozkładanie na podłodze zabawek. Mimo, że lunatykujące dziecko ma otwarte oczy i można z nim nawiązać powierzchowny kontakt, nie jest niczego świadome i rano niczego nie pamięta. Takie zjawisko powoduje duży lęk u rodziców i opiekunów.

Lunatykowanie u dzieci − przyczyny

Jeśli Twoje dziecko lunatykuje, zastanawiasz się pewnie, jakie są tego przyczyny. Mimo postępu medycyny, jest to zjawisko nadal nie do końca poznane. Jedno jest pewne − za lunatykowaniem u dzieci nie stoi jeden czynnik sprawczy, a jest ich bardzo wiele!

Najczęstsze przyczyny lunatykowania dzieci to:

1. Czas trwania snu NREM

Jednym z powodów, dla których lunatykowanie częściej spotykane jest u dzieci niż u dorosłych jest ilość przesypianych godzin w ciągu doby. Czy wiesz, że przedszkolak potrzebuje nawet do 14 godzin snu na dobę? Dłuższy sen wiąże się z tym, że dzieci więcej czasu spędzają w fazie snu głębokiego NREM, w którym występuje lunatykowanie.

2. Niedojrzałość układu nerwowego

Specjaliści w dziedzinie neurofizjologii twierdzą też, że lunatykowanie dzieci związane jest z procesem dojrzewania ich układu nerwowego.

3. Nieprawidłowa higiena snu

Nieregularny, przerywany sen, zbyt mała ilość snu czy zbyt późne chodzenie spać może skutkować zaburzeniami snu, w tym lunatykowaniem u dzieci.

4. Czynniki stresowe

Zdarza się, że dziecko, które w ciągu dnia narażone jest na przewlekły stres, w nocy lunatykuje. Jest to wynik silnego wpływu stresu psychicznego na generowanie zaburzeń snu.

Sprawdź też, czym jest zespół chronicznego zmęczenia.

5. Inne choroby

Lunatykowanie u dzieci może pojawić się również w przebiegu chorób np. z towarzyszącą gorączką.

Sprawdź też leki na gorączkę.

6. Wpływ genów

Istnieją doniesienia, mówiące o tym, że predyspozycję do lunatykowania możemy dziedziczyć po rodzicach. Dlatego jeśli któreś z Twoich rodziców lunatykowało, masz na to większą szansę!

7. Wpływ substancji

Lunatykowanie u dzieci może wynikać również z wpływu leków mających tłumiące działanie na układ nerwowy (leki uspakajające), jak również z wpływu alkoholu.

8. Bezdech senny i inne zaburzenia oddychania podczas snu

Nieregularny oddech, który wynika na przykład z przerośnięcia trzeciego migdała, przyczynia się do częstego wybudzania ze snu i jego zaburzeń.

Lunatykowanie u dzieci − leczenie?

Co robić gdy dziecko lunatykuje? Zgłoś się z maluchem do lekarza, który zaplanuje dalszą diagnostykę lunatykowania.

Somnambulizm może być związany lub mylony z poważnymi chorobami np. z padaczką, dlatego nie wolno go bagatelizować!

Mimo wielu hipotez na temat przyczyn lunatykowania dzieci, stan ten jest najczęściej przejściowy i wraz z dorastaniem dziecka samoistnie mija. Niektórzy twierdzą nawet, że lunatykowanie o niewielkim nasileniu jest zjawiskiem fizjologicznym!

Jeśli dziecko jest zdrowe, rozwija się prawidłowo, a neurolog wykluczy inne przyczyny lunatykowania, pozostaje Ci czujna obserwacja dziecka i dbanie o higienę jego snu.